Το Εργατικό Κίνημα στη Σερβία

Βαλκανικές Χώρες | Ιστορία (γενική) | Γνώμη / Ανάλυση Monday September 29, 2008 21:20 by Aleksandar S.

Kαι Πρώην Γιουγκοσλαβία - Μέρος Α'

Κείμενο του Aleksandar S. από την Επαναστατική Ομάδα Torpedo (που δεν υπάρχει πλέον). Αγγλική μετάφραση Will Firth.

Εισαγωγή

Το κείμενο αυτό γράφτηκε αρχικά για μια παρουσίαση σε μια ακροαριστερή συνεδρίαση με θέμα «Κρίση, Πόλεμος και η παγκόσμια οικονομία – Οι προοπτικές της οργανωμένης εργατικής τάξης στις Χώρες της πρώην Γιουγκοσλαβίας», που διεξήχθη στο Βερολίνο τον Νοέμβρη του 1995. Από τότε, η ομάδα TORPEDO έχει διαλυθεί, όμως το κείμενο διατηρεί την συνοχή του.

Οι πόλεμοι στην πρώην Γιουγκοσλαβία, με την εθνικιστική και παράλογη όψη τους, υπήρξαν σε μεγάλο βαθμό μια επίθεση εναντίον του εργατικού κόσμου και των συνθηκών ζωής του. Εξάλλου, στα τέλη του 1980, οι μεγαλοτραπεζίτες θεωρούσαν τη Γιουγκοσλαβία «ακυβέρνητη» και τον πληθυσμό της ότι ζει «στην παρανομία» και όταν το τέλος της ψυχροπολεμικής πολιτικής σήμανε και το τέλος της στρατηγικής σημασίας της Γιουγκοσλαβίας, τέθηκε σε κίνηση η διάλυσή της, συμπεριλαμβανομένης της εργατικής της τάξης.

Το μεγαλύτερο μέρος της Γιουγκοσλαβίας θεωρείται πλέον «τριτοκοσμικό» και οι διάχυτοι εθνικισμοί παίζουν πλέον καθοριστικό ρόλο. Το καθήκον της ανασυγκρότησης ενός ανεξάρτητου εργατικού κινήματος και άλλων κοινωνικών κινημάτων σε μια διεθνιστική βάση είναι επίκαιρο όσο ποτέ. Το κείμενο αυτό σκοπεύει να βοηθήσει στην κατανόηση του πώς το εργατικό κίνημα στην πρώην Γιουγκοσλαβία εξελίχθηκε από το ξεκίνημά του μέχρι σήμερα.

Το Εργατικό Κίνημα στην Πρώην Γιουγκοσλαβία μέχρι τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Με την ανάπτυξη της βιομηχανικής παραγωγής στην Δυτική Ευρώπη στα τέλη του 19ου αιώνα, η παντοδύναμη διαδικασία της βιομηχανικής ανάπτυξης επεκτάθηκε και στις περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Η εκβιομηχάνιση οδήγησε σε μια μετακίνηση των αγροτικών πληθυσμών προς τις πόλεις και στο σχηματισμό της εργατικής τάξης. Η διαίρεση της κοινωνίας σε τάξεις (καπιταλιστική, μεσαία, εργατική), οι ταξικές συγκρούσεις και η διαρκής ανάπτυξη της βιομηχανίας οδήγησαν την εργατική τάξη σε σημείο να έχει ανάγκη τις δικές της μορφές ταξικής οργάνωσης. Οι πρώτες σοσιαλιστικές ιδέες και εμπειρίες εργατικής οργάνωσης εισήχθηκαν στις περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας από στοιχεία της ιντελλιγκέντσιας (προοδευτικής διανόησης) που είχαν σπουδάσει στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, ιδιαίτερα στην Αυστρουγγαρία, την Ελβετία και τη Γαλλία, είχαν έρθει σε επαφή με τις σοσιαλιστικές ιδέες κατά τις σπουδές τους, τις είχαν ασπαστεί και τις ανέλυαν σε κύκλους συζητήσεων, συμμετείχαν στη δουλειά διαφόρων ομάδων και οργανώσεων και αργότερα έφεραν αυτές τις ιδέες και τις εμπειρίες τους πίσω στις περιοχές καταγωγής τους.

Ένας από τους πρώτους που εισήγαγαν τις σοσιαλιστικές ιδέες ήταν ο Zivojin Zujovic, ο οποίος υιοθέτησε τη διδασκαλία του Proudhon ενώ σπούδαζε Νομικά και Οικονομικά στο Μόναχο και τη Ζυρίχη. Ήταν ο πρώτος σοσιαλιστής στη Σερβία και αργότερα δάσκαλος του Svetozar Markovic, οργανωτή και θεωρητικού του σερβικού εργατικού κινήματος και έναν από τους ιδρυτές του Σερβικού Σοσιαλ-δημοκρατικού Κόμματος. Οι σοσιαλιστικές ιδέες εξαπλώθηκαν σε διάφορες περιοχές που κατοικούνταν από τους νότιους Σλάβους. Κατά τις εξεγέρσεις στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, όπου πρωτοστάτησε ο Vasa Pelagic, το 1875, υπήρξαν ανάμεσα στους εξεγερμένους αρκετοί αναρχικοί, όπως οι Manojlo Hrvacanin, Kosta Ugrinovic και άλλοι. Στις εξεγέρσεις συμμετείχαν, επίσης, αρκετοί Ιταλοί και Ρώσοι αναρχικοί (ο ίδιος ο Malatesta έκανε δυο προσπάθειες να φτάσει στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη).

Στις αρχές του Απρίλη 1871, ο John Most ταξίδεψε στη Λιουμπλιάνα της Σλοβενίας και ήρθε σε επαφή με μέλη της «Εργατικής Κοινότητας», η οποία με πρόεδρο τον Matija Kunc, διέδωσε τις ιδέες του Most.

Αναρχικές διαδηλώσεις οργανώθηκαν στο Rovinj (1904) και στο Σπλιτ (1908) της Κροατίας. Ο καθηγητής Milos Krpan διατηρούσε επαφές με Ελβετούς αναρχικούς μέχρι το 1898 και διέδωσε τις αναρχικές ιδέες μέσα από μια ομάδα που ονομαζόταν «Ανεξάρτητοι Σοσιαλιστές». Το 1909-1910, ο Krpan προσπάθησε να συγκροτήσει μια διεθνή αναρχική κομμούνα στην περιοχή του Slavonski Brod, αλλά οι αυστρουγγρικές αρχές έβαλαν με τη βία τέλος στα σχέδιά του. Οι Κροάτες και Σλοβένοι σοσιαλιστές που συμμετείχαν καταδιώχτηκαν άγρια και τους επιβλήθηκαν σκληρές ποινές, σε δίκες στο Ζάγκρεμπ, στο Celovec και το Γκρατς.

Στην Μακεδονία υπήρχε ένας γνωστός εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας και πολλοί σοσιαλιστές συμμετείχαν στις δραστηριότητες προς αυτή την κατεύθυνση. Θα πρέπει να γίνει αναφορά στο Ίλιντεν (Μέρα του αγίου Ηλία): τις εξεγέρσεις του 1903, στη διάρκεια των οποίων ανακηρύχθηκε η Δημοκρατία του Krusevo, που ήταν η πρώτη σοσιαλιστική δημοκρατία στα Βαλκάνια που κράτησε σχεδόν τρεις μήνες.

Ο αγώνας για εθνική και κοινωνική απελευθέρωση στις νότιες σλαβικές περιοχές που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο της Αυστρουγγαρίας, κορυφώθηκε στις 28 Ιουνίου 1914 στο Σαράγιεβο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, όταν η ομάδα «Mlada Bosna» («Νέα Βοσνία») δολοφόνησε το διάδοχο του αυστρουγγρικού θρόνου, αρχιδούκα Franz Ferdinand. Η ομάδα αποτελούταν από μαχητές της ελευθερίας εμπνεόμενους από αναρχικές ιδέες. Στη δίκη, ο Nedeljko Cabrinovic (που έριξε την πρώτη βόμβα στον Franz Ferdinand, αλλά δεν εξερράγη), δήλωσε ότι συμμετείχε στη συνομωσία για τη δολοφονία χάρη στις αναρχικές του ιδέες.

Αυτό που ήταν ακόμη πιο σημαντικό, όμως, για την ομάδα «Νέα Βοσνία», ήταν οι στενές της επαφές με τη σλοβένικη ομάδα «Preporod» («Αναγέννηση»), η οποία σχηματίστηκε το 1911-1912 γύρω από την ομώνυμη εφημερίδα. Μέχρι το 1914 οι δυο ομάδες συνδέονταν με το κοινό ιδεώδες της απελευθέρωσης των νότιων σλαβικών χωρών και τη δημιουργία ενός ενιαίου, νότιου σλαβικού επαναστατικού κινήματος νεολαίας.

Στη Βοϊβοντίνα (περιοχή βόρεια του Βελιγραδίου με την πιο έντονη εκβιομηχάνιση), την εποχή εκείνη καταγραφόταν η πιο σοβαρή εισροή σοσιαλιστικών ιδεών από την Ουγγαρία. Ο Errico Malatesta οργάνωσε μια πολύ πετυχημένη δημόσια ομιλία στο Pancevo στα 1904. Την ίδια εποχή ξεσπούν συγκρούσεις με τις αρχές και πολυάριθμες σοσιαλιστικές διαδηλώσεις, ενώ στην μικρή πόλη του Bavaniste, όπου εργάτες και αγρότες δέχονται πυρά από την αστυνομία και ανταποδίδουν με πυροβολισμούς.
Μετά την πρωτοποριακή δουλειά του Zivojin Zujovic, ένας αξιόλογος αριθμός διανοουμένων στη Σερβία ασπάζονται τις αναρχικές ιδέες. Ανάμεσά τους, ο Pera Todorovic, ιδρυτής της πρώτης σοσιαλιστικής εφημερίδας στη Σερβία («Rad», 1874) και φίλος του Bakunin στη Ζυρίχη όπου σπούδασε θεωρία της εκπαίδευσης, και ο Jovan Zujovic, ο διάσημος γεωλόγος και μετέπειτα πρόεδρος της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών.

Οι ιδέες του αναρχοσυνδικαλισμού προπαγανδίστηκαν αρχικά στη Σερβία, το 1906, στην εφημερίδα «Proleter» από τους υποστηρικτές της άμεσης δράσης (τους λεγόμενους «Direktasi») καθώς και την αριστερή πτέρυγα του Σερβικού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος στην εφημερίδα «Radnicka Borba» («Εργατικός Αγώνας»). Ηγετική φυσιογνωμία του σερβικού αναρχοσυνδικαλισμού ήταν ο Krsto Cicvaric ο οποίος ίδρυσε αρκετές εφημερίδες και ήταν ενεργός συγγραφέας, προπαγανδιστής και αγκιτάτορας.

Οι διασπάσεις ανάμεσα στο διεθνές εργατικό κίνημα σήμαιναν ότι αυτοί οι αντιπρόσωποι της προοδευτικής ιντελλιγκέντσιας υποστήριζαν επίσης διαφορετικές ιδέες (όπως είδαμε ήδη). Αυτό οδήγησε σε διαχωρισμούς στο εσωτερικό του νέου και αναπτυσσόμενου νότιου σλαβικού εργατικού κινήματος. Από τις διάφορες φράξιες που σχηματίστηκαν, οι σοσιαλδημοκράτες ήταν εκείνοι που πήραν το πάνω χέρι. Από τη στιγμή που η σοσιαλδημοκρατία ήταν λιγότερο ριζοσπαστική στις θέσεις της σχετικά με την κοινοβουλευτική δραστηριότητα και την ταξική πάλη και, ως εκ τούτου, αντιπροσώπευε μικρότερο κίνδυνο για το κεφάλαιο, ο καπιταλισμός την αποδέχτηκε σε διεθνή κλίμακα και έγιναν αρκετές παραχωρήσεις προς το μέρος της. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα κέρδισαν σε δύναμη, προκάλεσαν το σχίσμα στην Α’ Διεθνή και σε μερικές χώρες άρχισαν να αγωνίζονται για την κρατική εξουσία. Τα κόμματα αυτά αποδέχτηκαν την καπιταλιστική μορφή αγώνα και χρησιμοποιήθηκαν από το κεφάλαιο ως ένα μέσο για να καταπολεμηθούν οι ριζοσπαστικές τάσεις του εργατικού κινήματος.

Παράλληλα με την ανάπτυξη του διεθνούς εργατικού κινήματος ως συνόλου στις περιοχές της πρώην Γιουγκοσλαβίας, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (δηλαδή το Σερβικό Σοσιαλ-Δημοκρατικό Κόμμα - SSDP, που ιδρύθηκε το 1903), κέρδισε έδαφος, συρρικνώνοντας το πραγματικό επαναστατικό κίνημα. Τα πρώτα συνδικάτα, επίσης, σχηματίστηκαν το 1903 και αποτέλεσαν τη Γενική Εργατική Ένωση της Σερβίας. Ωστόσο, ολόκληρο το συνδικαλιστικό κίνημα στη Σερβία προσαρτήθηκε γρήγορα και εύκολα στο SSDP.

Στις 12 Ιουλίου 1914, η Γενική Εργατική Ένωση της Σερβίας έθεσε τέρμα σε κάθε δραστηριότητά της, όταν η Αυστρουγγαρία κήρυξε πόλεμο στη Σερβία και ο βασιλιάς και η κυβέρνηση κήρυξαν γενική επιστράτευση.

Έχει σημασία να σημειώσουμε ότι η Πρωτομαγιά, η διεθνής ημέρα των εργατών, γιορτάστηκε για πρώτη φορά στη Σλοβενία το 1890, στην Κροατία το 1892 και στη Σερβία το 1893.

Στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου

Αλλά ο σοσιαλιστικός αγώνας δεν έληξε με την κήρυξη του πολέμου. Οι διανοούμενοι εγκατέλειψαν τη χώρα και στη Γαλλία ιδρύθηκε μια Γενική Ένωση Σέρβων Εργατών ως τμήμα της Γαλλικής Συνομοσπονδίας Εργασίας και μέχρι το 1917 διατηρούσε τομείς της σε όλες τις μεγάλες γαλλικές πόλεις. Οι Σέρβοι εμιγκρέδες στη Γαλλία συγκρότησαν, επίσης, το λεγόμενο «Εργατικό Επιμελητήριο» ενώ υπήρχε ακόμα και μια ενεργός ομάδα Σέρβων εργατών στην Ελβετία.

Λίγο μετά το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, μετά τις επαναλαμβανόμενες ήττες των στρατευμάτων της Αυστρουγγαρίας και την επιταχυνόμενη παρακμή της δομής εξουσίας της, καλά οργανωμένες ομάδες εργατών και αγροτών θα μπορούσαν να πάρουν την εξουσία χωρίς μεγάλη δυσκολία. Ωστόσο, δεν έκαναν κάτι τέτοιο και τήρησαν μια τελείως αδιάφορη στάση κατά τη μετάβαση από την Αυστρουγγρική κυριαρχία προς το νεοϊδρυθέν Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων.

Η περίοδος του Μεσοπολέμου

Πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την ενοποίηση της Σλοβενίας, της Κροατίας και της Σερβίας σε ένα κράτος (αρχικά υπό την ονομασία Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων και έπειτα ως Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας), σχηματίστηκαν πολυάριθμοι κομμουνιστικοί πυρήνες, οι οποίοι, τον Απρίλη του 1919, ενώθηκαν για να ιδρυθεί έτσι το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας (SRPJ/K), το οποίο αργότερα άλλαξε το όνομά του σε Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας (Ιούνης 1920) και, τελικά, το 1952 μετεξελίχθηκε στην Ένωση Κομμουνιστών Γιουγκοσλαβίας (CLY). Ανάμεσα στους δυο Παγκοσμίους Πολέμους η οργάνωση αυτή έπαιξε τον κυρίαρχο ρόλο στην οργάνωση και την καθοδήγηση της εργατικής τάξης.

Το εργατικό κίνημα άρχισε να ανανεώνεται, ελεύθερο από την επιρροή κάθε πολιτικού κόμματος. Έτσι η εφημερίδα «Radnicke Novine» («Εργατικά Νέα») ανακοίνωσε στις 2 Δεκέμβρη 1918 ότι, χάρη σε μια τυχαία πρωτοβουλία, η επανίδρυση των διαλυμένων συνδικαλιστικών οργανώσεων είχε τεθεί σε κίνηση τον προηγούμενο μήνα. Ως συνήθως, αμέσως μετά ακολούθησε η δράση. Η πρώτη πορεία διαμαρτυρίας οργανώθηκε στις 23 Δεκέμβρη 1918. Το σημαντικό στην πορεία αυτή ήταν η συμμετοχή των γυναικών, που αποτελούσαν την μεγάλη πλειοψηφία των συμμετεχόντων. Η πρώτη απεργία στο Βελιγράδι ξέσπασε τον Γενάρη του 1919. Ήταν η απεργία των ραφτών και των εργαζομένων στην βιομηχανία ενδυμάτων. Τον ίδιο μήνα έγινε η απεργία στα ορυχεία της σερβικής επαρχίας Vrska Cuka. Τον Φλεβάρη του 1919, μετά την επιστροφή του Filip Filipovic από το εξωτερικό, σημειώθηκε μια στροφή στα συνδικάτα προς τα αριστερά. Τα αιτήματά τους δεν αφορούσαν πλέον απλά οικονομικά ζητήματα. Έγιναν πραγματικά κέντρα επαναστατικής δραστηριότητας. Αυτό υπό την επιρροή της δημιουργίας της Ουγγρικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας και της συνολικής κατάστασης στην Ευρώπη την εποχή εκείνη.

Έτσι, στις 20 και 21 Ιούλη 1919, οργανώθηκε η πρώτη πολιτική γενική απεργία σε αλληλεγγύη με τις Σοβιετικές Δημοκρατίες στην Ουγγαρία και τη Ρωσία. Την εποχή εκείνη η ανάγκη για επαφή με ανάλογες οργανώσεις σε άλλες γωνιές της χώρας ήταν επιτακτική. Η πιο σημαντική επαφή μεταξύ αντιπροσώπων από την εργατική τάξη στη Σερβία, την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Κροατία και τη Σλοβενία έγινε στα τέλη Γενάρη του 1919, στο Εθνικό Συνέδριο του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος Κροατίας και Σλοβενίας.

Ένα συνέδριο συνδικαλιστικής ενοποίησης διεξήχθη στο Βελιγράδι στις 20 Απριλίου 1919 και κατέληξε στην ίδρυση του Κεντρικού Εργατικού Συνδικαλιστικού Συμβουλίου Γιουγκοσλαβίας (CRVSJ), καλύπτοντας 250.000 οργανωμένους εργάτες. Προκειμένου να σχηματίσουμε μια πλήρη εικόνα της δυναμικής του συνδικαλιστικού κινήματος της εποχής, θα ήταν καλό να γίνει αναφορά, επίσης, στους 25.000 συνδικαλισμένους εργάτες και αγρότες, οργανωμένους εκτός του CRVSJ. Μετά από αυτήν την «προπαρασκευαστική» φάση, ο εργατικός αγώνας αναζωπυρώθηκε τον Απρίλη του 1920 – σε μία χρονική στιγμή σημειώθηκαν 50 διαφορετικές απεργίες ταυτόχρονα σε όλη τη Σερβία. Υπήρξαν ένοπλες συμπλοκές με την αστυνομία και τις στρατιωτικές δυνάμεις που έστελναν οι αρχές εναντίον των απεργών. Οι εργάτες αμύνονταν, αλλά και απαντούσαν με το ίδιο νόμισμα. Την ίδια εποχή σημειώνονται και οι πρώτες αντιμιλιταριστικές δραστηριότητες. Απευθύνονται εκκλήσεις προς τους στρατιώτες και τους αστυνομικούς να μην πυροβολούν τους αδερφούς τους εργάτες και αγρότες αλλά να ενωθούν μαζί τους στον κοινό αγώνα.

Για τους λόγους αυτούς, το κράτος και η κυβέρνηση της εποχής κατέφυγαν σε ακραίες μεθόδους. Στα τέλη του 1920 ψηφίζεται η «Obznana» – ένας νόμος που απαγορεύει τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, την επαναστατική δουλειά, τις απεργίες και τις συνελεύσεις των εργατών. Η αστυνομία και ο στρατός εισβάλλουν σε γραφεία συνδικάτων και εργατικές λέσχες, κατάσχουν τα αρχεία και την ιδιοκτησία τους. Την ίδια εποχή, η καπιταλιστική τάξει περνάει στην επίθεση: περικοπές μισθών, αύξηση των ωρών εργασίας, καταστολή. Πολύ συχνά στοχοποιούνται οι πιο μαχητικοί εργάτες, χάνουν τη δουλειά τους, διώχνονται από τα διαμερίσματά τους και προσάγονται συχνά για ανακρίσεις μαζί με ολόκληρη την οικογένειά τους. Αρκετοί αντιπρόσωποι της εργατικής τάξης με επιρροή, εξεγείρονται ενάντια στην «Obznana». Όμως οι δραστηριότητές τους και κάθε διαμαρτυρία της εργατικής τάξης αγνοούνται. Δεν ήταν παρά αρκετούς μήνες αργότερα που η κυβέρνηση δέχτηκε τελικά να νομιμοποιήσει ξανά τις εργατικές και συνδικαλιστικές οργανώσεις, αλλά υπό ειδικές συνθήκες. Η κυβέρνηση αναγνώρισε μόνο τις συνδικαλιστικές και εργατικές ενώσεις που οργανώνονταν βάσει κάποιων οικονομικών διεκδικήσεων. Επίσης, απαίτησε την παρουσία ενός εκπροσώπου των αρχών σε κάθε συνάντηση και εκδήλωση, την πρόσβαση των αρχών σε όλα τα έντυπα και τα αρχεία και τη δήλωση κάθε πηγής εσόδων. Η εργατική τάξη δεν θα δεχόταν τέτοιες ταπεινωτικές συνθήκες. Ο Dragisa Lapcevic (ένας από τους πρωτεργάτες του ταξικά συνειδητοποιημένου εργατικού κινήματος) πρότεινε σε μια κρυφή συνάντηση στις 8 Απριλίου 1921 την απόρριψη των συνθηκών που επέβαλλαν οι αρχές και τη συνέχιση της συνδικαλιστικής και εργατικής δράσης παρά την «Obznana». Δυστυχώς, η πρότασή του δεν έγινε δεκτή.

Η σύγχυση που επικρατούσε στην εργατική τάξη ήταν ένα σημάδι για την κεντρώα τάση του συνδικαλιστικού κινήματος, ότι είχε έρθει η ευκαιρία του. Έτσι, επανασυγκροτήθηκε η Γενική Εργατική Ένωση, με σεβασμό στο πνεύμα και το λόγο της «Obznana», στις 22 Μαΐου 1921. Την επόμενη μέρα έκοψε κάθε δεσμό με το Κομμουνιστικό Κόμμα Γιουγκοσλαβίας (CPY). Ωστόσο, οι κεντρώοι δεν είχαν ιδιαίτερη επιτυχία στο να οργανώσουν τους επαναστάτες εργάτες και αγρότες. Τα οργανωμένα μέλη της νέας Γενικής Εργατικής Ένωσης δεν ξεπέρασαν τα 2.500 με 3.000.

Το μοναρχικό καθεστώς επιτέθηκε βίαια ενάντια στο CPY. Κηρύχθηκε παράνομο και αναγκάστηκε να λειτουργήσει υπόγεια για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, ως η μόνη δύναμη στην οποία οι εργάτες έβλεπαν μια ευκαιρία για οργάνωση, προσέλκυσε έναν μεγάλο αριθμό μελών και συμπαθούντων. Σπουδαγμένοι άνθρωποι και φοιτητές, εργάτες και αγρότες γίνονταν μέλη του. Το 1928 το κόμμα διασπάστηκε στην κομμουνιστική, τη σοσιαλιστική και τη σοσιαλδημοκρατική γραμμή. Αυτό οδήγησε και σ’ ένα σχίσμα στο συνδικαλιστικό κίνημα που κατέληξε στη δημιουργία ενός ριζοσπαστικού αριστερού μπλοκ (προσανατολισμένου στην Μόσχα και ακολουθώντας τη γραμμή της Γ’ Διεθνούς), μιας δεξιόστροφης τάσης (πιστής στη γραμμή της Β’ Διεθνούς, αν και είχε ήδη χάσει έδαφος) και μιας κεντρώας πλατφόρμας που ισορροπούσε μεταξύ των δυο προαναφερθέντων.

Τελικά, από τη διαίρεση το CPY και ο συνδικαλιστικός τομέας προσανατολίστηκαν προς την Γ’ Διεθνή η οποία έτεινε να κυριαρχήσει. Όπως προαναφέρθηκε, ανέλαβαν την καθοδήγηση της εργατικής τάξης και κατάφεραν να τη διατηρήσουν χάρη στην υλική βοήθεια και την ιδεολογική υποστήριξη της ΕΣΣΔ. Εξαιτίας της στήριξης αυτής, το CPY έγινε η μεγαλύτερη και η καλύτερα οργανωμένη οργάνωση της γιουγκοσλαβικής εργατικής τάξης κατά τις παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.