user preferences

Ανταπάντηση Μαλατέστα

category Διεθνή | Αναρχικό κίνημα | Γνώμη / Ανάλυση author Wednesday November 07, 2007 06:57author by Errico Malatesta Report this post to the editors

Στην απάντηση του Νέστωρα Μάχνο

Ανταπάντηση του Ερρίκο Μαλατέστα στην απάντηση του Νέστωρα Μάχνο σχετικά με την Πλατφόρμα. Περιλαμβάνεται στο διάλογο σχετικά με την Πλατφόρμα.

Αγαπητέ σύντροφε

Είδα τελικά το γράμμα που μου έστειλες πριν από τουλάχιστον ένα χρόνο, σχετικά με τη κριτική μου στο Σχέδιο για την οργάνωση μιας Γενικής Ένωσης των αναρχικών, το οποίο εκδόθηκε από μια ομάδα Ρώσων αναρχικών του εξωτερικού, γνωστού στο κίνημά μας με το όνομα «Πλατφόρμα».

Γνωρίζοντας την κατάστασή μου όπως εσύ, θα έχεις αναμφίβολα καταλάβει γιατί δεν απάντησα.

Δεν μπορώ να πάρω μέρος όπως θα ήθελα στη συζήτηση των ζητημάτων που μας ενδιαφέρουν περισσότερο, επειδή η λογοκρισία με εμποδίζει από το να λαμβάνω είτε τις εκδόσεις που είναι αξιοσημείωτα ανατρεπτικές είτε τα γράμματα τα οποία ασχολούνται με πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα, και μόνο μετά από μεγάλα διαστήματα και από τυχαία συμβάντα ακούω την μακρινή ηχώ αυτών που οι σύντροφοι λένε και κάνουν. Έτσι, ήξερα ότι η «Πλατφόρμα» και η κριτική μου σε αυτήν έχουν συζητηθεί ευρύτατα, αλλά γνώριζα ελάχιστα ή τίποτα από αυτά που είχαν ειπωθεί• και το γράμμα σου είναι το πρώτο γραπτό κείμενο για το θέμα που έχω καταφέρει να δω.

Αν μπορούσαμε να αλληλογραφούμε ελεύθερα, θα σου ζητούσα, πριν μπούμε στη συζήτηση, να διευκρινήσεις τις απόψεις σου οι οποίες, ίσως λόγω ατελούς μετάφρασης των Ρωσικών στα Γαλλικά, μου φαίνονται να είναι κάπως δυσνόητα. Αλλά καθώς τα πράγματα έχουν όπως έχουν, θα απαντήσω σε ό,τι έχω καταλάβει, και ελπίζω ότι θα έχω αργότερα τη δυνατότητα να δω την απάντησή σου.

Εκπλήσσεσαι που δεν αποδέχομαι την αρχή της συλλογικής ευθύνης, η οποία πιστεύεις ότι είναι μια θεμελιώδης αρχή η οποία οδηγεί, και πρέπει να οδηγεί, τους επαναστάτες του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος.

Από την πλευρά μου, αναρωτιέμαι τι μπορεί να σημαίνει η έννοια αυτή της συλλογικής ευθύνης από τα χείλη ενός αναρχικού.

Ξέρω ότι οι στρατιωτικοί έχουν τη συνήθεια να αποδεκατίζουν ομάδες επαναστατών στρατιωτών ή στρατιωτών που έχουν συμπεριφερθεί άσχημα απέναντι στον εχθρό πυροβολώντας τον χωρίς διακρίσεις. Ξέρω ότι οι αρχηγοί του στρατού δεν έχουν ηθικούς δισταγμούς για να καταστρέψουν χωριά ή πόλεις και να σφάξουν ολόκληρους πληθυσμούς, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, επειδή κάποιος προσπάθησε να κάνει αντίσταση στους εισβολείς. Γνωρίζω ότι μέσα στους αιώνες οι κυβερνήσεις έχουν με διάφορους τρόπους απειλήσει και εφαρμόσει το σύστημα της συλλογικής ευθύνης για να σταματήσουν εξεγέρσεις, να απαιτήσουν φόρους κλπ. Και αντιλαμβάνομαι ότι αυτό θα ήταν ένα αποτελεσματικό μέσο εκφοβισμού και καταπίεσης.

Αλλά πώς μπορούν άνθρωποι οι οποίοι αγωνίζονται για ελευθερία και δικαιοσύνη να μιλούν για συλλογική ευθύνη όταν μπορούν μόνο να ενδιαφερθούν με ηθική ευθύνη, είτε ακολουθεί φυσική τιμωρία είτε όχι;!!!

Αν, για παράδειγμα, σε μια σύγκρουση με μια ένοπλη εχθρική δύναμη ο διπλανός μου δράσει ως δειλός, ίσως κάνει κακό σε μένα και σε όλους, αλλά η ντροπή μπορεί να είναι μόνο δική του γιατί έχασε το κουράγιο να διατηρήσει τον ρόλο που ανέλαβε. Αν σε μια συνομωσία ένας συνωμότης γίνει προδότης και στείλει τους συντρόφους του στη φυλακή, είναι οι προδομένοι υπεύθυνοι για τον προδότη;

Η «Πλατφόρμα» λέει: «Ολόκληρη η ένωση είναι υπεύθυνη για την επαναστατική και πολιτική δραστηριότητα του κάθε μέλους και κάθε μέλος θα είναι υπεύθυνο για την επαναστατική και πολιτική δραστηριότητα της Ένωσης».

Μπορεί αυτό να συμβιβαστεί με τις αρχές της αυτονομίας και της ελεύθερης πρωτοβουλίας τις οποίες πρεσβεύουν οι αναρχικοί; Λοιπόν απαντάω: «Αν η Ένωση είναι υπεύθυνη για ό,τι κάνει το κάθε μέλος της, πώς μπορεί να επιτρέψει σε κάθε ξεχωριστό μέλος της και στις διάφορες ομάδες την ελευθερία να εφαρμόσουν το κοινό πρόγραμμα με τον τρόπο που αυτές θεωρούν καλύτερο; Πώς μπορεί κάποιος να είναι υπεύθυνος για μια δράση αν δεν έχει τα μέσα να την εμποδίσει; Επομένως, η Ένωση και στο όνομά της η Εκτελεστική Επιτροπή, θα πρέπει να ελέγχει τη δράση του κάθε μέλους και να το διατάζει τι να κάνει και τι όχι• και καθώς η αποδοκιμασία μετά το γεγονός δεν μπορεί να διορθώσει μια προηγούμενα αποδεκτή ευθύνη, κανείς δεν θα μπορεί να κάνει τίποτα πριν να έχει εξασφαλίσει το πράσινο φως, την έγκριση της επιτροπής. Και από την άλλη πλευρά, μπορεί ένα άτομο να αποδεχτεί ευθύνη για τις δράσεις μιας συλλογικότητας πριν γνωρίσει τι πρόκειται να γίνει και αν δεν μπορεί να την σταματήσει κάνοντας κάτι το οποίο αποδοκιμάζει;».

Αναμφίβολα αποδέχομαι και υποστηρίζω την άποψη ότι ο καθένας που συνδέεται και συνεργάζεται με άλλους για έναν κοινό σκοπό πρέπει να νιώθει την ανάγκη να συντονίσει τις δραστηριότητές τους με αυτές των συντρόφων του και να μην κάνει οτιδήποτε μπορεί να βλάψει τη δουλειά των άλλων και, επομένως, τον κοινό σκοπό• και να σέβεται τις συμφωνίες οι οποίες έχουν αποφασιστεί – εκτός όταν επιθυμεί να εγκαταλείψει την συνεργασία όταν διαφορές απόψεων ή αλλαγές περιστάσεων ή διαμάχες πάνω στις προτιμούμενες μεθόδους κάνουν την συνεργασία αδύνατη ή αναποτελεσματική. Και ακριβώς όπως υποστηρίζω, αυτοί που δεν νιώθουν και δεν εφαρμόζουν αυτό το καθήκον θα πρέπει να πεταχτούν έξω από την συνεργασία.

Ίσως, μιλώντας περί συλλογικής ευθύνης, εννοείς ακριβώς αυτή την αρμονία και αλληλεγγύη που πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στα μέλη μιας συνεργασίας. Και αν είναι έτσι, η έκφρασή σου αντιστοιχεί, κατά τη γνώμη μου, σε λάθος χρήση της γλώσσας, αλλά βασικά θα ήταν μόνο μια ασήμαντη φρασεολογική ερώτηση και η συμφωνία σύντομα θα επιτευχθεί.

Το πραγματικά σημαντικό ζήτημα που προκύπτει στο γράμμα σου αφορά τη λειτουργία («τον ρόλο») των αναρχικών στο κοινωνικό κίνημα και τον τρόπο που σχεδιάζουν να την φέρουν σε πέρας. Είναι ζήτημα βασικών αρχών, λόγος ύπαρξης του αναρχισμού και πρέπει κάποιος να είναι ξεκάθαρος στο τι εννοεί.

Ρωτάς αν οι αναρχικοί πρέπει (στο επαναστατικό κίνημα και την κομμουνιστική οργάνωση της κοινωνίας) να αναλάβουν έναν καθοδηγητικό και, συνεπώς, υπεύθυνο ρόλο ή να περιορίσουν τους εαυτούς τους στο να είναι ανεύθυνοι βοηθοί.

Το ερώτημά σου με άφησε μπερδεμένο, επειδή στερείται ακρίβειας. Είναι δυνατό να κατευθύνεις μέσω συμβουλών και παραδειγμάτων, αφήνοντας τους ανθρώπους – έχοντας τη δυνατότητα και τα μέσα να ικανοποιούν οι ίδιοι τις ανάγκες τους – να υιοθετούν τις μεθόδους και τις λύσεις μας αν είναι, ή φαίνεται να είναι, καλύτερες από αυτές που προτείνουν και εκτελούνται από άλλους. Αλλά είναι, επίσης, δυνατό να κατευθύνεις αναλαμβάνοντας τη διοίκηση, δηλαδή με το να γίνεις μια κυβέρνηση και να επιβάλεις τις ιδέες και τα ενδιαφέροντα κάποιου με αστυνομικές μεθόδους.

Σε ποιον δρόμο θέλεις να κατευθυνθείς;

Είμαστε αναρχικοί επειδή πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση (κάθε κυβέρνηση) είναι ένα κακό, και ότι δεν είναι δυνατόν να κερδίσουμε ελευθερία, αλληλεγγύη και δικαιοσύνη χωρίς απελευθέρωση. Δεν μπορούμε, συνεπώς, να αναρριχηθούμε στην κυβέρνηση και πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό για να εμποδίσουμε άλλους – τάξεις, κόμματα ή άτομα – από το να πάρουν την εξουσία και να γίνουν κυβερνήσεις.

Η υπευθυνότητα των ηγετών, μια έννοια με την οποία μου φαίνεται ότι θέλεις να εγγυηθείς ότι ο λαός είναι προστατευμένος από τις καταχρήσεις και τα λάθη του, δεν σημαίνει τίποτα σε μένα. Αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία δεν είναι πραγματικά υπεύθυνοι εκτός όταν βρίσκονται αντιμέτωποι με μια επανάσταση, και δεν μπορούμε να κάνουμε την επανάσταση κάθε μέρα, και γενικά συμβαίνει μόνο αυτό εφόσον η κυβέρνηση έχει κάνει όσο κακό μπορούσε να κάνει.

Θα έχεις καταλάβει ότι απέχω πολύ από το να σκέφτομαι ότι οι αναρχικοί πρέπει να είναι ικανοποιημένοι με το να είναι απλοί βοηθοί άλλων επαναστατών οι οποίοι, μη όντας αναρχικοί, φυσικά φιλοδοξούν να γίνουν κυβέρνηση.

Αντιθέτως, πιστεύω ότι εμείς, οι αναρχικοί, πεπεισμένοι για την εγκυρότητα του προγράμματός μας, πρέπει να αγωνιστούμε για να αποκτήσουμε μια συντριπτική επίδραση ώστε να οδηγήσουμε το κίνημα μπροστά προς την πραγματοποίηση των ιδανικών μας. Αλλά πρέπει να κερδίσουμε αυτή την επιρροή κάνοντας περισσότερα και καλύτερα από άλλους, και θα είναι χρήσιμη μόνο αν την κερδίσουμε με αυτόν τον τρόπο.

Σήμερα πρέπει να εμβαθύνουμε, αναπτύξουμε και προπαγανδίσουμε τις ιδέες μας και να συσπειρώσουμε τις δυνάμεις μας σε μία κοινή δράση. Πρέπει να δράσουμε μέσα στο εργατικό κίνημα ώστε να προλάβουμε να μην περιοριστεί και διαφθαρεί από την αποκλειστική επιδίωξη μικρών βελτιώσεων συμβατών με το καπιταλιστικό σύστημα• και πρέπει να δράσουμε με έναν τέτοιο τρόπο που να συμβάλει στην προετοιμασία για έναν συνολικό κοινωνικό μετασχηματισμό. Πρέπει να εργαστούμε με τις ανοργάνωτες, και ίσως μη δυνάμενες να οργανωθούν, μάζες, για να ξυπνήσουμε το πνεύμα της εξέγερσης και την επιθυμία και ελπίδα για μια ελεύθερη και χαρούμενη ζωή. Πρέπει να εγκαινιάσουμε και υποστηρίξουμε όλα τα κινήματα που τείνουν να εξασθενίσουν τις δυνάμεις του Κράτους και του καπιταλισμού και να αυξήσουν το πνευματικό επίπεδο και τις υλικές συνθήκες των εργατών. Πρέπει, κοντολογίς, να προετοιμαζόμαστε, και να προετοιμάζουμε τους εαυτούς μας, ηθικά και υλικά, για την επαναστατική δράση η οποία θα ανοίξει τον δρόμο του μέλλοντος.

Και ύστερα, στην επανάσταση, πρέπει να πάρουμε ενεργό μέρος (αν είναι δυνατό πριν και πιο αποτελεσματικά από τους άλλους) στον θεμελιώδη υλικό αγώνα και να τον οδηγήσουμε στα έσχατα όριά του, καταστρέφοντας όλες τις καταπιεστικές δυνάμεις του Κράτους. Πρέπει να ενθαρρύνουμε τους εργάτες να πάρουν την κατοχή των μέσων παραγωγής (γη, ορυχεία, εργοστάσια και εργαστήρια, μέσα μεταφοράς κ.λπ.) καθώς και των αποθεμάτων των βιομηχανικών αγαθών• να οργανώσουν άμεσα, μόνοι τους, μια δίκαιη διανομή των καταναλωτικών αγαθών και, την ίδια ώρα, να προμηθεύουν προϊόντα για το εμπόριο ανάμεσα στις κομμούνες και τις περιοχές και για τη συνέχιση και ένταση της παραγωγής και όλων των χρήσιμων για το λαό υπηρεσιών. Πρέπει με κάθε δυνατό τρόπο και σύμφωνα με τις τοπικές συνθήκες και δυνατότητες, να προωθήσουμε τη δράση των εργατικών ενώσεων, των κοοπερατίβων, των εθελοντικών ομάδων – ώστε να εμποδίσουμε την εμφάνιση νέων εξουσιαστικών δυνάμεων, νέων κυβερνήσεων, να αντιταχθούμε σ’ αυτές βίαια αν χρειαστεί, αλλά, πάνω απ’ όλα, να τις καταστήσουμε άχρηστες. Και όπου δεν βρίσκουμε ικανοποιητική πλειοψηφία ανάμεσα στους ανθρώπους και δεν μπορούμε να εμποδίσουμε την επανεγκαθίδρυση του Κράτους με τους εξουσιαστικούς του θεσμούς και τα εξαναγκαστικά του σώματα, πρέπει να αρνηθούμε να πάρουμε μέρος ή να τα αναγνωρίσουμε, εξεγειρόμενοι ενάντια στην επιβολή τους και απαιτώντας πλήρη αυτονομία για τους εαυτούς μας και για όλες τις διαφωνούσες μειονότητες. Με άλλα λόγια, πρέπει να παραμείνουμε σε μια πραγματική ή δυνητική κατάσταση εξέγερσης, μη δυνάμενοι να κερδίσουμε στο παρόν, αλλά τουλάχιστον να προετοιμαζόμαστε για το μέλλον.

Αυτό είναι που εννοείς στο κομμάτι όπου λες οι αναρχικοί πρέπει να πάρουν μέρος στην προετοιμασία και επιτυχία της επανάστασης;

Απ’ ό,τι ξέρω από σένα και το έργο σου κλείνω να πιστέψω ότι έτσι είναι.

Αλλά όταν βλέπω ότι στην Ένωση την οποία υποστηρίζεις υπάρχει μία Εκτελεστική Επιτροπή για να δίνει ιδεολογική και οργανωτική κατεύθυνση στη οργάνωση προσβάλλομαι από την αμφιβολία ότι θα ήθελες, επίσης, να δεις, μέσα στο γενικό κίνημα, ένα κεντρικό σώμα, το οποίο, με έναν εξουσιαστικό τρόπο, θα υπαγορεύει το θεωρητικό και πρακτικό πρόγραμμα της επανάστασης.

Αν αυτό είναι σωστό απέχουμε παρασάγγες.

Η οργάνωσή σου, ή τα διοικητικά σου όργανα, ίσως αποτελούνται από αναρχικούς αλλά δεν μπορούν να γίνουν τίποτα άλλο από μια κυβέρνηση. Πιστεύοντας, με απόλυτα καλή πίστη, ότι είναι απαραίτητοι για τον θρίαμβο της επανάστασης, θα σιγουρευτούν, ως προτεραιότητά τους, ότι είναι σε καλή θέση και αρκετά δυνατοί για να επιβάλλουν τη θέλησή τους. Θα δημιουργήσουν, γι’ αυτό, οπλισμένα σώματα για την σωματική τους άμυνα καθώς και μια γραφειοκρατία για να εκτελεί τις εντολές τους και στη διαδικασία θα παραλύσουν το λαϊκό κίνημα και θα σκοτώσουν την επανάσταση.

Αυτό είναι νομίζω αυτό που συνέβη στους Μπολσεβίκους.

Εδώ είμαστε. Πιστεύω ότι το σημαντικό δεν είναι η νίκη των σχεδίων μας, των ιδεών, των ουτοπιών μας, οι οποίες σε κάθε περίπτωση χρειάζονται την επιβεβαίωση της εμπειρίας και μπορεί να τροποποιηθούν από την εμπειρία, ανεπτυγμένη και προσαρμοσμένη στις πραγματικές ηθικές και υλικές συνθήκες του χρόνου και του τόπου. Αυτό που μετράει περισσότερο είναι ότι οι άνθρωποι, άντρες και γυναίκες, χάνουν το αγελαία ένστικτα και συνήθειές τους που χιλιάδες χρόνια σκλαβιάς τους έχουν ενσταλάξει, και μαθαίνουν να σκέφτονται και να δρουν ελεύθερα. Και πάνω ειδικά σ’ αυτό το μεγάλο έργο της ηθικής απελευθέρωσης πρέπει να αφιερώσουν τους εαυτούς τους οι αναρχικοί.

Ευχαριστώ για την προσοχή που έδωσες στο γράμμα μου και, με την ελπίδα να ακούσω περισσότερα από σένα, σου στέλνω τους εγκάρδιους χαιρετισμούς μου.

«Il Risveglio» (Geneva),

Δεκέμβρης 1929

author by Μεταφραστήςpublication date Wed Nov 07, 2007 07:01author address author phone Report this post to the editors

* Πηγή του παρόντος κειμένου: International Anarchism, μέρος της συλλογής στην ιστοσελίδα struggle. Σε αγγλική και ελληνική μετάφραση δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Nestor Makhno Archive. Σε άλλη ελληνική μετάφραση περιέχεται στο βιβλίο «Η Οργανωτική Πλατφόρμα των Ελευθεριακών Κομμουνιστών» που εκδόθηκε στην Αθήνα τον Μάρτη του 2004 σε συνεργασία των εκδόσεων «Άρδην» και ομάδας συντρόφων. Διόρθωση-επιμέλεια ελληνικής μετάφρασης «ούτε θεός-ούτε αφέντης», 2 Νοέμβρη 2007.

 

This page has not been translated into 한국어 yet.

This page can be viewed in
English Italiano Deutsch
© 2005-2024 Anarkismo.net. Unless otherwise stated by the author, all content is free for non-commercial reuse, reprint, and rebroadcast, on the net and elsewhere. Opinions are those of the contributors and are not necessarily endorsed by Anarkismo.net. [ Disclaimer | Privacy ]