Δημήτρης Τρωαδίτης, Πρόλογος στο βιβλίο “Πρώιμη αναρχική σκέψη στον ελλαδικό χώρο - Τα πρώτα κείμενα, οι πρώτοι στοχαστές”, σε ανθολόγηση-επιμέλεια Γιώργου Μπουρλή, Εκδόσεις Opportuna, Πάτρα 2018

Η διάχυση του αναρχισμού στον ελλαδικό χώρο αποτέλεσε το φυσικό επακόλουθο των κοινωνικών εκείνων ριζοσπαστικών ιδεών και κινημάτων που εμφανίστηκαν και των εξεγέρσεων και επαναστάσεων που συντάραξαν την Ευρώπη από τα μισά κιόλας του 19ου αιώνα, κι εκεί είναι που εντοπίζονται οι ιδέες που στη συνέχεια ψήγματά τους σταδιακά εισήχθησαν στην τότε ελλαδική επικράτεια. Η ακτινοβολία, που εκπέμπουν οι επαναστάσεις του 1848-1849 και οι νεωτερικές ιδέες της εποχής οι οποίες και βρίσκουν την πλήρη έκφρασή τους στην Παρισινή Κομμούνα του 1871, συναντά πρόθυμα μυαλά τόσο ελλήνων φοιτητών ευρωπαϊκών πανεπιστημίων όσο και διανοούμενων κοινωνικά ευαίσθητων και ανοιχτών σε νέες ιδέες.

Στο εσωτερικό της χώρας η πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή χαρακτηρίζεται από αστάθεια κι έντονες συγκρούσεις μεταξύ διαφορετικών πολιτικών και οικονομικών φατριών με στόχο την απόκτηση όλο και περισσότερων προνομίων και άρα εξουσίας. Γνώρισμα της περιόδου η υπερσυγκέντρωση του πληθυσμού στα αστικά κέντρα και η διόγκωση των μικροαστικών στρωμάτων, καθώς και η κατά τόπους και ασθενική ανάπτυξη της βιομηχανίας. Παράλληλα, δεν παύει η άγρια εκμετάλλευση και καταστολή σε βάρος τόσο του αγροτικού προλεταριάτου όσο και της τότε νεαρής και ακόμα ισχνής εργατικής τάξης στις πόλεις, η οποία δειλά προσπαθεί να αποκτήσει ταυτότητα και να προτάξει τις διεκδικήσεις της. Δεν θα πρέπει να παραλειφθεί και η έντεχνη διοχέτευση στα κατώτερα λαϊκά στρώματα κάθε είδους θρησκευτικών και μυστικιστικών δεισιδαιμονιών, προκαταλήψεων και μύθων από το μεγαλύτερο μέρος τού κλήρου και τους κάθε κοπής ή παραλλαγής παρατρεχάμενους του.

Μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα μεταφέρονται οι ριζοσπαστικές και κοινωνικές ιδέες στον ελλαδικό χώρο, παρότι δεν μπορούμε να πούμε ότι δημιουργείται σε κάθε πεδίο της ελληνικής κοινωνίας πρόσφορο έδαφος για περαιτέρω ανάπτυξη, καθώς —όπως είναι φυσικό— η άνθηση πρώιμων τέτοιων αναρχικών και σοσιαλιστικών ιδεών εξαρτάται από τις εκάστοτε τοπικές, οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, και ανάλογες μορφές αυτή λαμβάνει. Για παράδειγμα, διαφορετική είναι η ανάπτυξη των ιδεών αυτών σε αγροτικές περιοχές που ταλανίζονται από φτώχεια, αγραμματοσύνη. ύπαρξη φεουδαρχικών ακόμα σχέσεων εξουσίας και εκμετάλλευσης —ένα σίγουρα αρκετά παρθένο και γόνιμο πεδίο— και διαφορετική στα αστικά κέντρα, ειδικά στα εκεί ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα.

Δεν είναι τυχαίες, επομένως, ούτε και ξεκομμένες από την κοινωνικά περιρρέουσα ατμόσφαιρα οι πρώτες διεργασίες και ζυμώσεις που οδηγούν στη δημιουργία των πρώτων σοσιαλιστικών ομάδων, οι οποίες ρέπουν την περίοδο εκείνη περισσότερο προς τις τότε αναρχικές αντιλήψεις, έτσι όπως αυτές εκφράζονται κυρίως μέσα από τη διαμάχη μεταξύ των ακολουθητών των Μαρξ και Ένγκελς και όσων ενστερνίζονταν τις απόψεις τού Μπακούνιν και της Διεθνούς Σοσιαλιστικής Συμμαχίας στους κόλπους της Α' Διεθνούς.
Οι πρώιμες αυτές απόψεις και ιδέες ποικίλουν εξάλλου τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο. Φορείς των ιδεών αυτών από τη μια οι διανοούμενοι, που προσπαθούν να ενσταλάξουν σε όσο το δυνατόν πιο πλατιά στρώματα την πεποίθηση της ανωτερότητας του σοσιαλισμού σε σχέση με άλλα ιδεολογικά σχήματα και ότι αυτός θα επέλθει με την πειθώ. Υπάρχουν όμως και εκείνοι, ο λόγος των οποίων επιχειρεί να ερμηνεύσει ανατρεπτικά την όλη κοινωνική κατάσταση και προωθεί απόψεις για την κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας, του κράτους και κάθε εξουσίας. Και γίνεται λόγος για τους πρώτους αναρχίζοντες σοσιαλιστές ή πρώιμους αναρχικούς.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο δεν είναι εύκολο να καθοριστούν με απόλυτα διακριτό τρόπο οι αναρχικές ή αναρχοσοσιαλιστικές ή αναρχίζουσες ομάδες στον ελλαδικό χώρο, καθώς οι συλλογικότητες που αναδύθηκαν δεν χαρακτηρίζονται πάντα από συγκροτημένη εσωτερική λειτουργία και επεξεργασμένη θεωρητική και πρακτική στρατηγική ούτε και αυτοπροσδιορίζονται με ξεκάθαρη συμφωνία μεταξύ των μελών τους. Τηρουμένων, όμως, των επικρατουσών πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών της εποχής και της κατάστασης στην οποία βρίσκεται το εν τη γενέσει κίνημα, τρεις ήταν εκείνες οι ομάδες, οι οποίες διακρίθηκαν από μια κατά κάποιον τρόπο θεωρητική και πρακτική συνεκτικότητα και προσπάθησαν να ερμηνεύσουν και να αναλύσουν τα ζητήματα της εποχής και του τόπου τους υπό το πρίσμα των τότε αναρχικών ιδεών.

Η πρώτη απ’ αυτές ήταν ο «Δημοκρατικός Σύνδεσμος τού Λαού τής Πάτρας», ακολουθεί η ομάδα πατρινών αναρχικών που συσπειρώθηκε γύρω από την εφημερίδα «Έπί τά πρόσω», και τέλος ο «Αναρχικός Όμιλος Πύργου», που κατά κάποιον τρόπο διαδέχθηκε την προηγούμενη συλλογικότητα. Σ’ αυτά τα τρία σχήματα που προέρχονται και έδρασαν στη δυτική Πελοπόννησο —γεγονός που μας κάνει να πούμε ότι η γεωγραφική αυτή περιφέρεια είναι που κατέχει την «πρωτοκαθεδρία» στην ανάπτυξη του κινήματος στον ελλαδικό χώρο— έρχεται να προστεθεί και ο «Αναρχικός Εργατικός Σύνδεσμος Αθηνών», οντότητα που φαίνεται πως κατά κύριο λόγο χρωστά την ίδρυση και ύπαρξή της στη μετακίνηση στην πρωτεύουσα πατρινών και πυργιωτών αναρχικών λόγω διώξεων, και για την οποία, όμως, πέρα από τα ονόματα των μελών της και το Υπόμνημα που απέστειλε στο Διεθνές Αναρχικό Συνέδριο του Παρισιού του 1900, δεν υπάρχουν άλλα στοιχεία που να αφορούν τη δράση της.

Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε και την περίπτωση και των αναρχικών και αναρχοσυνδικαλιστών του Βόλου σχεδόν μια δεκαετία αργότερα. Η έλλειψη, όμως, στοιχείων μάς αποτρέπει από το να πούμε ότι οι αναρχικοί και αναρχοσυνδικαλιστές της πόλης αυτής έδρασαν ως συγκροτημένη και πολιτικά συνεκτική οργάνωση.

Το 1875, λοιπόν, ιδρύεται στην Πάτρα ο «Δημοκρατικός Σύλλογος», ο οποίος έπειτα από έναν χρόνο —και επειδή στόχος των εκεί αναρχικών ήταν η συγκρότηση μιας φεντεραλιστικού τύπου οργάνωσης που να συνενώνει τις υπάρχουσες τότε παρεμφερείς κινήσεις και ομάδες— απορροφήθηκε ως ιδρυτικό και βασικό όμως μέλος στον νεοσύστατο «Δημοκρατικό Σύνδεσμο τού Λαού». Αυτό που προσδίδει ιδιαίτερη σημασία στο χαρακτήρα του Συνδέσμου είναι ότι ευθύς εξαρχής φρόντισε να έρθει σε επαφή με αναρχικές συλλογικότητες και αντίστοιχες εκδόσεις της Ιταλίας και της Γαλλίας, αλλά πρωτίστως με την μπακουνικής τάσης Ομοσπονδία του Ζυρά (Jura) της Ελβετίας, προσχωρώντας στις θεωρητικές αποφάσεις των συλλογικών οργάνων της, δηλαδή στο ρεύμα του κολλεκτιβισμού που χαρακτήριζε το τότε νεαρό αναρχικό κίνημα στους κόλπους της Α' Διεθνούς. Τα μέλη τού Συνδέσμου φαίνεται έτσι ότι ήταν ενήμερα των εξελίξεων στο εξωτερικό και στόχευαν να θέσουν τις βάσεις για ένα ελλαδικό τμήμα της Διεθνούς και να συνδέσουν έτσι το τοπικό με το διεθνές αναρχικό και επαναστατικό κίνημα.

Από την άλλη, μέλη του Συνδέσμου είχαν σχέση συνεργασίας με συγκεκριμένες κινήσεις και αγωνιστές του υπόλοιπου ελλαδικού χώρου, σχέσεις οι οποίες χαρακτηρίζονται από μια ιδεολογική συγγένεια ή συνάφεια απόψεων. Αναφερόμαστε στην εφημερίδα «Εργάτης» του Παναγιώτη Πανά και του κύκλου του, που μπορούμε να πούμε ότι ήταν η μόνη που εμφορείτο και από διεθνιστικές και φεντεραλιστικές απόψεις. Μάλιστα, ήταν η πρώτη εφημερίδα που δημοσίευσε την είδηση περί ίδρυσης του Συνδέσμου, αλλά και κείμενα των μελών του.

Δεν γνωρίζουμε αν ο Σύνδεσμος, εκτός από την έκδοση της εφημερίδας «Ελληνική Δημοκρατία» ή τις διαλέξεις που φέρεται ότι οργάνωνε, είχε περαιτέρω πρακτική δράση και ποια ήταν η επίδρασή του τελικά στο εργατικό στρώμα, τη νεολαία ή άλλες κοινωνικές ομάδες της Πάτρας και της γύρω περιοχής. Κι ίσως δεν πρέπει να εξεταστούν εδώ οι κάπως θολές απόψεις του Συνδέσμου για το ρόλο του Κράτους ή για τον κατώτερο κλήρο, μιας και αυτό είναι έργο που απαιτεί μια πιο εμβριθή έρευνα και ανάλυση και δεν είναι έργο ενός ολιγοσέλιδου προλόγου.

Μια δεύτερη ομάδα πατρινών αναρχικών συγκροτήθηκε γύρω από την εφημερίδα «Έπί τά πρόσω» —σε μια ίσως πιο εξελιγμένη μορφή αναρχικής οργάνωσης απ’ ό,τι ο «Δημοκρατικός Σύνδεσμος τού Λαού»— στα μέσα της δεκαετίας του 1890, ως η μετεξέλιξη ενός κύκλου αναρχικών που δρούσε στο εσωτερικό της «Σοσιαλιστικής Αδελφότητος Πατρών», οργάνωσης-παραρτήματος του κεντρικού «Σοσιαλιστικού Συλλόγου» τού Σταύρου Καλλέργη, από τον οποίο και αποσπάστηκε εκδίδοντας αρχικά την εφήμερη έκδοση «Εμπρός». Ο κύκλος αυτός ήταν σημαντικός τόσο για τον αριθμό των μελών του όσο και σε σχέση με την δράση του, και ως φυσική συνέπεια ήρθε η αποχώρησή του από την υπό καλλεργικό έλεγχο σοσιαλιστική οργάνωση, μιας και ήταν αρκετά ώριμες οι συνθήκες για μια ξεχωριστή, πολιτική και συγκεκριμένη αναρχική οργάνωση.

Η αγορά και η ακόλουθη μετατροπή της αστικοδημοκρατικής εφημερίδας «Έπί τά πρόσω» του Ευμορφόπουλου σε αναρχική υπήρξε κυρίως πρωτοβουλία και έργο του Γιάννη Μαγκανάρα, γύρω από τον οποίο συσπειρώθηκε η ομώνυμη αναρχική ομάδα. Παρ’ ότι στην «Έπί τά πρόσω» επιχειρήθηκε να δοθεί μια ευρεία και όχι στενά αναρχική υφή με τη δημοσίευση και σοσιαλιστικών και μεταρρυθμιστικών απόψεων (κάτι το οποίο κακώς μερικοί μαρξιστές αποδίδουν σε ιδεολογική σύγχυση), τόσο η πρακτική ενασχόληση όσο και η θεωρητική δουλειά της συνηγορούν στην άποψη ότι η ομάδα γύρω από την εφημερίδα ενστερνίστηκε κατά κύριο λόγο τις αναρχικές κομμουνιστικές απόψεις, όπως αυτές εκφράζονταν τότε από τον Πιοτρ Κροπότκιν και τους συνοδοιπόρους και συντρόφους του, τις οποίες η ομάδα προσπάθησε να θέσει σε πρακτική εφαρμογή με τη συνεχή μετάφραση σημαντικών κειμένων της τότε αναρχικής βιβλιογραφίας, μα και την άμεση συμμετοχή των μελών της στις πρώτες εργατικές κινητοποιήσεις στην πόλη και τη συνεχή εξόρμησή τους στα γύρω χωριά και την επαρχία, ξεσηκώνοντας αγροτικά συλλαλητήρια και στάσεις, κυρίως των σταφιδοπαραγωγών.

Τα γεγονότα, όμως, του 1896 με πρωτεργάτη τον Δημήτρη Μάτσαλη (που —να τονιστεί— δεν είχε καμία σχέση με την «Έπί τά πρόσω») και η απόπειρα δολοφονίας του βασιλιά Γεωργίου Α' το 1898 είχαν ως αποτέλεσμα αλλεπάλληλα κύματα καταστολής από τον τότε κρατικό μηχανισμό (ο οποίος δεν είχε μόνο στο στόχαστρό του τους αναρχικούς, αλλά κάθε φορέα προοδευτικής άποψης γενικότερα), θέτοντας ένα φρένο στην όλη δραστηριότητα.

Αυτή η εξέλιξη έδωσε από την άλλη και μια ώθηση για περαιτέρω ιδεολογική δουλειά και, με δεδομένο ότι από το 1898 η ομάδα «Έπί τά πρόσω» ήταν πλέον παρελθόν, κάποια από τα στελέχη της συνενώθηκαν με αναρχικούς του Πύργου και συγκρότησαν τον «Αναρχικό 'Όμιλο Πύργου» που τον ίδιο χρόνο εξέδωσε την εφημερίδα «Νέον Φώς». Όμως, ο ιδεολογικός προσανατολισμός τού Ομίλου και της εφημερίδας αυτής διέφερε από αυτόν της «Έπί τά πρόσω» σε πολλά ζητήματα. Το διάδοχο αυτό σχήμα δεν ήταν μια κατά βάση αναρχική κομμουνιστική ή έστω μια συνεκτική συλλογικότητα, αλλά μάλλον ένα σχήμα σύνθεσης απόψεων. Συνυπήρχαν σε αυτή πολλές και διαφορετικές τάσεις, με κύρια την αναρχοχριστιανική, όπως αυτή εκφραζόταν από τον Βασίλη Θεοδωρίδη που προερχόταν από τον κύκλο του Αρνέλλου. Ωστόσο, και αυτή η ομάδα δραστηριοποιήθηκε ή φιλοδόξησε να δραστηριοποιηθεί έντονα στο χώρο των σταφιδοπαραγωγών.

Φαίνεται, επίσης, ότι και αυτό το σχήμα, συνεχίζοντας το έργο τού προκατόχου του σχήματος της Πάτρας, διατήρησε τις διεθνείς επαφές, και απόδειξη αυτού είναι ότι το 1899 προσκλήθηκε να συμμετάσχει στο Διεθνές Αναρχικό Συνέδριο του Παρισιού του 1900. Η οικονομική ανέχεια, όμως, δεν επέτρεψε στα μέλη του «Αναρχικού 'Ομίλου Πύργου» να στείλουν αντιπροσώπους, και απλώς απέστειλαν μια Έκθεση στο Συνέδριο, όπου παραθέτουν μόνο τη δράση τους.

Η συνεχιζόμενη καταστολή και η μεγάλη φτώχεια που μάστιζε την περιφέρεια είχαν ως αποτέλεσμα τη μαζική αστυφιλία και τη μετανάστευση στο εξωτερικό, γεγονότα που κατά πολύ συνέβαλαν στο σταδιακό άδοξο τέλος του αναρχικού κινήματος της δυτικής Πελοποννήσου ελάχιστους μήνες μετά, με κάποιες μόνο αυτόνομες αλλά εφήμερες αναλαμπές στα μετέπειτα αγροτικά συλλαλητήρια και εξεγέρσεις, ειδικά στην πόλη τού Πύργου και την Ηλεία.

Να ειπωθεί εδώ ότι στελέχη και των δύο ομάδων (Πάτρας και Πύργου), όπως οι Γιάννης Μαγκανάρας, Δρόσος Μεϊντάνης και Δημήτρης Καραμπίλιας, εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα και σε συνεργασία με μέλη του προγενέστερου Σοσιαλιστικού Συνδέσμου «Κόσμος» προχώρησαν στην ίδρυση του «Αναρχικού Εργατικού Συνδέσμου Αθηνών». Ο Σύνδεσμος αυτός —που σύμφωνα με κάποιους μελετητές ήταν κατά βάση έργο του Δρόσου Μεϊντάνη και είχε ήδη ιδρυθεί από τα τέλη του 1898— απέστειλε, όπως αναφέρθηκε, το άκρως πληροφοριακό Υπόμνημά του στο Συνέδριο του Παρισιού του 1900, αλλά διαλύθηκε, σύντομα, το 1901, με το θάνατο του Μεϊντάνη τον ίδιο χρόνο.

Κείμενα ή αποσπάσματα κειμένων τέτοιων διανοούμενων και αγωνιστών ανθολογούνται στην εν λόγω εργασία. Και παρότι αυτά χαρακτηρίζονται από μια πανσπερμία απόψεων και διαφορετικών ερμηνειών όσον αφορά το κοινωνικό ζήτημα της εποχής τους, μοιράζονται ωστόσο όλα εκείνα τα στοιχεία και τα προτάγματα που συνθέτουν την αναρχική κοσμοθεώρηση. Προεξέχουν εδώ, φυσικά, η σαφής και ενδελεχής ανάλυση των θεμάτων που πραγματεύονται, η ανελέητη κριτική θεσμών και καταστάσεων και η προώθηση του αναρχικού ιδεώδους.

Έτσι παρατίθενται μνημειώδη έργα, όπως το «Σκέψεις ένός ληστού ή ή καταδίκη τής κοινωνίας», όπου ο διανοούμενος, συγγραφέας και ρομαντικός ποιητής Δημήτριος Παπαρρηγόπουλος, τάσσεται αναφανδόν στο πλευρό των εξεγερμένων της εποχής του, των λεγάμενων ληστών, στηλιτεύοντας και κατακεραυνώνοντας ανελέητα κυβερνήσεις και θεσμούς.

Ακολουθεί το πρώτο στην ουσία αναρχικό κείμενο που δημοσιεύτηκε ποτέ σε ελληνόγλωσσο έντυπο και φέρει τον τίτλο «Αναρχία» και υπογράφεται από τον Δήμο Παπαθανασίου, συγγραφέα επηρεασμένο βαθιά από τις ιδέες του Πιερ Ζοζέφ Προυντόν και έναν από τους ελάχιστους υμνητές της Παρισινής Κομμούνας στον ελλαδικό χώρο. Στη συνέχεια παρατίθεται απόσπασμα κειμένου με τον τίτλο «Ή ριζική πολιτευματική μεταρρύθμισις» του Παναγιώτη Πανά, ενός από τους πλέον ριζοσπάστες επτανήσιους και αφοσιωμένου συμπαραστάτη των πρώιμων αναρχικών οργανώσεων.

Όπως είδαμε πριν, ο «Δημοκρατικός Σύνδεσμος τού Λαού», η πρώτη ιστορικά καταγραμμένη αναρχική ομάδα στον ελλαδικό χώρο, συνήψε ηθελημένα συγκεκριμένες σχέσεις με ευρωπαίους αναρχικούς, κυρίως εκείνους που δραστηριοποιούνταν γύρω από την τότε Ομοσπονδία του Ζυρά στην Ελβετία, προσχωρώντας στις κολλεκτιβιστικές ιδέες. Το αρκετά σημαντικό κείμενο του στελέχους της ομάδας αυτής Διονυση Αμπελικόπουλου, με τίτλο «Μελέτη για τόν σοσιαλισμό στήν Ελλάδα», εντάσσεται στη διαδικασία της ανάλυσης υπό το πρίσμα των τότε αναρχικών ιδεών και της τότε επικρατούσας κοινωνικής κατάστασης στη χώρα.

Ακολουθεί απόσπασμα κειμένου του Ευάγγελου Μαρκαντωνάτου, στελέχους και για αρκετό διάστημα γραμματέα τού Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου του Σταύρου Καλλέργη στην Αθήνα, με τίτλο «Ή πολυτέλεια ώς προνόμιο πού πηγάζει από τό γένος καί τόν πλούτο», στο οποίο κατακρίνεται η ροπή προς τον άκρατο πλουτισμό από την πλευρά των εξουσιαστών.

Ο Ηρακλής Αναστασίου, αναρχοσυνδικαλιστικών απόψεων και επίσης μέλος των οργανώσεων του Σταύρου Καλλέργη, ήταν αυτοδίδακτος ερευνητής και συγγραφέας κειμένων και αναλύσεων.· Εδώ φιλοξενούνται δύο κείμενά του, το πρώτο με τίτλο «Ή άντιπροσωπεία ώς άπόρροια τοϋ λαϊκού φρονήματος», στο οποίο κατακρίνει όλους όσους συμμετέχουν στις εκάστοτε εκλογικές διαδικασίες με τις οποίες παγιώνεται το κράτος, και το δεύτερο με τίτλο «Εγχειρίδιο ή άποκτηνωτήριο τοΰ έργάτου;», όπου ασκεί κριτική στις απόψεις του μεταρρυθμιστή σοσιαλιστή (και εκ των πατέρων της ελλαδικής σοσιαλδημοκρατίας) Πλάτωνα Δρακούλη, που την ίδια εποχή είχε κυκλοφορήσει το «Εγχειρίδιο τοϋ Έργάτου».

Ο Παύλος (Παναγιώτης) Αργυριάδης έμεινε γνωστός από τη συμμετοχή του στο γαλλικό σοσιαλιστικό και αναρχικό κίνημα ως εκδότης του περίφημου «Almanac de la Question Sociale», ως ρήτορας και νομικός που υπεράσπισε με θέρμη και ζήλο σοσιαλιστές, αναρχικούς και άλλους αγωνιστές στα γαλλικά δικαστήρια. Ωστόσο, η συμβολή του στο βάθεμα των αναρχικών και επαναστατικών ιδεών στον ελλαδικό χώρο ήταν καθοριστική και εδώ δημοσιεύονται αποσπάσματα από δύο κείμενά του με τίτλο «Τά δεινά τής έργατικής τάξεως δέν έτελείωσαν ακόμα» και «Μόνο ό συναισθηματισμός μπορεί να κάνει μιά επανάσταση νά άποτύχει».

Μία από τις φυσιογνωμίες εκείνες που έθεσαν όχι μόνο την πένα και το λόγο τους, αλλά και το πρακτικό τους παράδειγμα στην υπόθεση της εξάπλωσης των αναρχικών ιδεών στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα της Πάτρας και των γύρω χωριών, στους εργάτες και τους αγρότες, υπήρξε ο Γιάννης Μαγκανάρας. Τα γραπτά και οι μεταφράσεις του αποτελούν σημαντική συμβολή στην εμφάνιση και ανάπτυξη της ελλαδικής αναρχικής φιλολογίας και βιβλιογραφίας. Στην παρούσα έκδοση φιλοξενούνται τα κείμενά του «Ή χειραφεσία τής γυναικός καί ή έγκληματικότης», «Χρυσούς αιών», «Τί είναι καί τί θέλουν οί άναρχικοί» και «Ή φωνή τών έργατών».

Αξιόλογη μορφή του αναρχικού κινήματος της δυτικής Πελοποννήσου ήταν και ο Δημήτρης Αρνέλλος, επίσης μορφωμένος και μεταφραστής έργων της αναρχικής βιβλιογραφίας στην ελληνική γλώσσα. Ο ίδιος, αν και εμφορούμενος και από κάποιες θρησκευτικές δοξασίες, έδωσε αυθεντικά κείμενα στα οποία εισάγει για πρώτη φορά απόψεις και εγχειρήματα καινοφανή στα ελληνικά χρονικά, όπως οι συνεταιρισμοί στο άρθρο του με τίτλο «Συνεταιρισμοί με άλληλοβοήθειαν καί έλευθερίαν καί εύτυχίαν».

Σημαντική πρέπει να θεωρείται και η συμβολή του εργάτη Πάνου Μαχαιρά. εμβληματικής προσωπικότητας του αναρχικού κινήματος επίσης της δυτικής Πελοποννήσου, του οποίου παρατίθεται εδώ η παρέμβαση με τίτλο «Έκμεταλλευτής καί έργάτης».

Ακολουθεί κείμενο του Βασίλη Θεοδωρίδη με τίτλο «Έρρέτω άπειράκις ό πολιτικός», στο οποίο εμφανίζονται και οι πρώτες οικολογικές ανησυχίες από την πλευρά των αναρχικών στον ελλαδικό χώρο, εν είδει κριτικής στην καλπάζουσα εκβιομηχανοποίηση των πάντων.

Αν και οι ιδεολογικές και θεωρητικές καταβολές τού Μαρίνου Αντύπα υπήρξαν πολυποίκιλες και όχι μόνον αναρχικές, ωστόσο ο ίδιος θεωρείται ο οραματιστής και ο αρχηγέτης του επαναστατικού αγροτικού κινήματος, το οποίο στα πρώτα του βήματα επηρεάστηκε ανάμεσα σε άλλα και από αναρχικές αγροτιστικές απόψεις. Δημοσιεύονται εδώ δυο κείμενά του, τα «Είμεθα έπαναστάται» και «Τό πρόγραμμά μας».

Οι αναρχικές ιδέες επιχειρήθηκε να διαδοθούν και στα αστικά κέντρα της Θεσσαλίας. Στο Βόλο η σημαντικότερη κίνηση γύρω από την οποία συσπειρώθηκαν οι εκεί σοσιαλιστές και αναρχικοί ήταν το «Εργατικό Κέντρο», το οποίο εξέδωσε την εφημερίδα «Έργάτης». Βασικό στέλεχος των αναρχικών του Βόλου εκείνης της εποχής —οι περισσότεροι από τους οποίους προέκριναν αναρχοσυνδικαλιστικές απόψεις— ήταν ο Γεώργιος Κόσσυβας, προερχόμενος από την Αίγυπτο, τακτικός αρθρογράφος του «Εργάτη», απ’ όπου παρατίθεται εδώ το κείμενο «’Έχουν οί εργάτες πατρίδα;».

Και φτάνουμε σε έναν από τους πλέον ολοκληρωμένους αναρχικούς μαχητές και δια νοητές της εποχής του, τον Σταύρο Κουχτσόγλους, ο οποίος είχε αναπτύξει μεγάλη δράση στην Τουρκία, την Αίγυπτο και την Ελλάδα. Στην παρούσα έκδοση παρατίθεται το κείμενό του με τον τίτλο «Δέν ψηφίζω-Είμαι έργάτης», με το οποίο κατακεραυνώνεται ο θεσμός των εκλογών και η ζημιά που επιφέρει στην εργατική τάξη και τη μαχητικότητά της, και ο πρόλογος της μπροσούρας «Κάτω ή Μάσκα» (που εκδόθηκε αρχικά στο Κάιρο το 1912) σχετικά με τον τρόπο διάδοσης των αναρχικών ιδεών.

Επίσης, στο επισυναπτόμενο παράρτημα παρατίθενται αποσπάσματα από το Πρόγραμμα της πρώτης αναρχικής ομάδας του ελλαδικού χώρου, του «Δημοκρατικού Συνδέσμου τού Λαού» της Πάτρας, καθώς και ανάλυση από τον ίδιο Σύνδεσμο για το τότε Ανατολικό Ζήτημα, που δημοσιεύτηκαν στο ένα και μοναδικό φύλλο της εφημερίδας τους «Ελληνική Δημοκρατία», και αποτελούν μέρος, όπως είπαμε, της διαδικασίας θεωρητικής προσέγγισης των σημαντικότερων τότε ζητημάτων που απασχολούσαν την ελλαδική κοινωνία και της ερμηνείας τους υπό το πρίσμα των αναρχικών ιδεών.

Ακολουθούν δύο αποσπάσματα με τις προγραμματικές θέσεις των αναρχικών της ομάδας «Έπί τά πρόσω», το πρώτο με τίτλο «Οί ιδέες μας δέν πρέπει νά προξενώσι τρόμον», που πιθανόν γράφτηκε από τον Μαγκανάρα, και το δεύτερο με τον τίτλο «Ή μεταξύ των κοινωνικών άτόμων εθελούσια άλληλεγγύη», που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα τους ως απάντηση στο κύμα καταστολής που εξαπέλυσε το τότε ελλαδικό Κράτος σε βάρος των αναρχικών και σοσιαλιστών μετά τα γεγονότα με πρωταγωνιστή τον Δημήτρη Μάτσαλη στην Πάτρα.

Παράλληλα, παρατίθεται το Υπόμνημα της «Αναρχικής Ομάδας Πύργου» προς το Συνέδριο του 1900, όπου γίνεται αναφορά στη μέχρι τότε θεωρητική της δουλειά, υπόμνημα που δημοσιεύτηκε και στο εκδοτικό της όργανο, την εφημερίδα «Νέον Φως», με τίτλο «Ή έπίδραση των ιδεών μας».

Στην έκδοση περιλαμβάνεται, επίσης, απόσπασμα από το Υπόμνημα του «Αναρχικού Εργατικού Συνδέσμου Αθηνών» στο Διεθνές Αναρχικό Συνέδριο του Παρισιού, όπου περιγράφεται η δράση της ομάδας και η κατάσταση του κινήματος στη χώρα, και τίθενται ερωτήματα ως προς το ποια είναι τα καλύτερα μέσα διαφώτισης για την ανάπτυξη των αναρχικών ιδεών κατά την κρίση των συνέδρων.

Το παρόν έργο είναι από τα σπάνια εκείνα που φιλοδοξούν να ανατρέψουν το κλίμα της ακινησίας που χαρακτηρίζει το ίδιο το αναρχικό κίνημα όσον αφορά τη γνώση της ιστορίας τού ελλαδικού αναρχισμού, ανάβοντας έναν μικρό σπινθήρα έρευνας, αξιολόγησης και άντλησης εμπειρίας και διδαγμάτων από τη δράση των πρώιμων εκείνων διανοητών που έδρασαν κυρίως στο δεύτερο μισό του 19ου και τις δυο πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.

Γι’ αυτό και στοχεύει να βρει τους αποδέκτες του: αυτούς που αυτοχαρακτηρίζονται αναρχικοί ή ελευθεριακοί, προσφέροντάς τους ένα ακόμα εργαλείο αντλημένο από ένα μέρος της ιστορίας τού επαναστατικού κινήματος στον ελλαδικό χώρο, αλλά και όλους εκείνους που δεν βολεύονται με τα κάθε είδους «ιστορικά» σκευάσματα των ειδικών και των κάθε είδους βιαστών της επαναστατικής ιστορίας.

Alb Noticias. Traducimos una entrevista que nos ha llegado al correo. Es una entrevista a dos partes, esta es la primera. Se trata de unas preguntas que hace la Kurdish Anarchist Federation a la DAF (Devricim Anarşist Faaliyet - Acción Revolucionaria Anarquista) de Turquía.

La entrevista trata sobre la situación actual de Turquía tras la invasión de Rojava, la reacción del pueblo turco, el impacto de la campaña de boicot a Turquía y sus mercados y en general el estado del pueblo turco.

Primera parte.

---

KAF. ¿Cuál ha sido la situación en las ciudades de Turquía, especialmente en Estambul y Ankara, durante esta guerra en Rojava? ¿Las cosas continúan funcionando de manera normal o están viviendo bajo la sombra de la guerra?

Hay (todavía) gran cantidad de propaganda nacionalista. La guerra en la que se encuentra el estado es una herramienta beneficiosa para el gobierno. Han cambiado la estructura política del estado a voluntad al afirmar que están en guerra. Entonces, como habéis mencionado, todo está sucediendo a la sombra de la guerra. Esta sombra atemoriza a la gente corriente y quienes han obtenido el poder político, económico y social están utilizando ésto para mantener su posición.

KAF. ¿Cuál ha sido la reacción de la gente?

Es difícil decir que haya una reacción. En cada paso de la política de guerra, el estado prohíbe protestar, manifestarse, criticar o incluso hablar de la guerra en mal sentido. Si aparece cualquier cosa (incluso un comentario en las redes sociales), es una buena razón para que el gobierno meta a la gente en la cárcel. Muchas personas han sido enviadas a prisión simplemente por criticar la guerra en Rojava.

De hecho, la mitad de la gente actúa convencida por esta propaganda nacionalista. Los partidos que parecían oponerse, actúan junto al AKP [Nota: el AKP es el partido del gobierno, liderado por Recip Erdogan]. En el asunto kurdo, tanto los liberales, los kemalistas, o incluso algunos socialistas, actúan en la misma línea fascista.

KAF. ¿Todavía podéis seguir con vuestra vida de manera normal? Si no, ¿de qué forma ha cambiado vuestra tu vida?

En tanto anarquistas o personas libertarias las cosas no van bien. Como mencioné antes, han cambiado la estructura del estado y las leyes. Por lo tanto, cualquier ley se puede modificar de acuerdo con los deseos del "presidente" [Erdogan]. Las fuerzas armadas del estado actúan con más coraje. Te conviertes en blanco no solo del estado sino también de los fascistas civiles. Si escribes algo sobre el tema [kurdo] en un periódico, es fácil acabar encarcelados.

Cuando el estado comienza una guerra, la guerra comienza también dentro del país. Hay grandes operaciones contra las personas revolucionarias, se prohiben periódicos y canales de televisión... incluso mientras caminas por la calle la policía te detiene por cualquier motivo de la temporada y te llevan a comisaría como quieren.

KAF. ¿Hay alguna resistencia contra la guerra en Rojava en forma de protestas o manifestaciones? ¿La gente ha demostrado alguna solidaridad hacia Rojava?

No es solo la guerra de Rojava, la oposición social aquí no puede hacer nada debido al "estado de emergencia" que existe desde 2015. En aquel momento dijeron que se había terminado el "estado de emergencia", pero en realidad no es así. Además, algunas partes de la oposición tienen sus ramalazos kemalistas en el "tema kurdo".

KAF. Puede que sepáis que existe una campaña de boicot a los productos, medios de comunicación y destinos turísticos torcos. Formamos parte de esa campaña. ¿La gente común turca ha notado algún efecto como resultado de esta campaña?

Es realmente difícil escuchar o estar al tanto de tales campañas. Se debe a que existe una política del gobierno para los medios de comunicación, que no permite que se difunda ningún tipo de información. Pero si vas a los medios alternativos, es la única opción en la que puedes conocer lo que pasa. Con la ayuda de lo/as camaradas de KAF que nos informaron, hemos estado informadas/os e intentamos mantener a la gente al tanto de la campaña.

La economía aquí no va bien desde hace tiempo ya sea por los programas económicos, por el proceso político, por las malas prácticas del gobierno, etc. Probablemente este tipo de campañas tengan un efecto en la economía. Pero es necesario analizarlo bien... Por tanto la economía va mal desde hace un tiempo para todo el mundo (por supuesto, no hablamos de las élites ricas), eso es lo único que cualquiera sabe. Incluso esta realidad todavía es ignorada por el estado.

KAF: ¿Cómo es la situación dentro de las cárceles? ¿Tenéis camaradas de vuestra organización o de otros grupos anarquistas encarcelados o represaliados por el estado como sucedía en el pasado?

Como mencioné antes, desde 2015 las condiciones de los presos políticos no son buenas. La situación para ellos es de "estado de emergencia dentro del estado de emergencia". La administración de las cárceles tiene derecho a actuar como quiera. Y a veces sus deseos están incluso en contra de los derechos humanos básicos. Con la ayuda de un compañero que está en la cárcel, obtuvimos la información de "adentro"... Tienen entre 10 y 15 personas en celdas que son para 3 o 4 personas. Las condiciones son contrarias a cualquier moral o derecho. Incluso no permiten que los presos políticos vean a sus abogados, lo cual es una violación de los derechos humanos.

Recibimos [en tanto a la DAF] multas en dinero o de libertad condicional, con suerte, durante este proceso. Pero estamos viviendo en una tierra en la que cualquier cosa puede ser una buena razón para meterte en prisión.

KAF: ¿El movimiento anarquista es capaz de convertirse en un movimiento social de masas? ¿Ha estado involucrado en las luchas diarias de la gente?

El movimiento anarquista aquí tiene una breve historia. El movimiento anarquista moderno apareció a fines de la década de 1980. Hasta la década de 2000, el movimiento no tenía como objetivo socializarse, si no que era más bien como una iniciativa intelectual. Hoy en día, el movimiento se está convirtiendo en un movimiento social. Ves el anarquismo mucho más organizado y social. Desde el movimiento de liberación de los pueblos hasta la ecología, desde las luchas obreras hasta la lucha por la liberación de las mujeres, en todas partes hay anarquistas.

KAF: ¿En qué áreas actúan los grupos anarquistas? Por ejemplo: cultura en general [teatro, literatura, arte, música] movimientos sociales, anti-militarismo, derechos del niño, educación, especialmente en la educación niños, sindicatos y cooperativas?

En realidad, en todos los temas pretendemos tener experiencias. Ahora, como parte de la Acción Revolucionaria Anarquista (DAF), tenemos una experiencia de economía colectiva de 10 años en el 26A Cafe. Al intentar extender esta experiencia, tenemos el 26A Workshop desde hace 4 años (con presentaciones sobre anarquismo en la geografía, en la arqueología, etc.). Llevamos 4 años dirigiendo la Asociación de Jóvenes Trabajadores, cuyo objetivo es organizar a los jóvenes trabajadores en diferentes sectores. Nuestras compañeras llevan más de 10 años organizadas en Mujeres Anarquistas para luchar contra el patriarcado. También llevan más de 10 años, una iniciativva anarquista en las escuelas secundarias bajo el nombre de Acción Anarquista de los Institutos. Desde hace 6 años, camaradas jóvenes se organizan en las universidades contra los fascistas bajo el nombre de Juventud Anarquista. El periódico Meydan tiene 51 números y está trabajando para el número 52, es la publicación periódica anarquista más duradera de esta geografía. Nuevamente han pasado más de 10 años, de un movimiento antimilitarista que impulsó la Asociación para la Objeción de Conciencia, que es la solución anarquista a la guerra en Kurdistán. La organización está llamando a las personas a ser Objetores de Conciencia contra la guerra.

Enlaces de interés:

Revolutionary Anarchist Action

https://anarsistfaaliyet.org
https://www.facebook.com/anarsistfaaliyetorg
https://www.youtube.com/user/anarsistfaaliyet
https://twitter.com/DAFaaliyet
https://anarcho-copy.org
https://www.youtube.com/channel/UC1nXSnwp5_oQp3-4gFIHTig

Kurdish-speaking Anarchists Forum

https://anarkistan.com
https://www.facebook.com/anarkistan
https://twitter.com/anarkistan
https://lists.riseup.net/www/d_read/azadixwazan

No dia 03 de janeiro de 2020 ainda antes da resposta iraniana ao ato terrorista autorizado pelo presidente do Império Donald Trump, o célebre articulista e ex-editor do New York Times, Thomas Friedman, produziu um artigo de opinião que correu o mundo ocidentalizado. O título em inglês é “Trump kills Iran’s most overrated warrior”. E a linha de apoio afirma. “Soleimani pushed his country to build na empire, but drove it into the ground instead”. (neste link: https://www.nytimes.com/2020/01/03/opinion/iran-general-soleimani.html)

16 de janeiro de 2020, Bruno Lima Rocha (Bruno Baaklini na ascendência árabe-libanesa)
Diariamente somos surpreendidos pelo exagero na prepotência e na capacidade de desinformar, fazer circular ideias equivocadas, enfim, “mentir com algum estilo”. A estas técnicas de manipulação de audiências massivas - embora circular e muitas vezes temporária – o Império e seus aliados vêm denominando de “disputa narrativa ou disputa pelo controle da narrativa”. Como em todas as guerras, a primeira vítima é a verdade, na guerra híbrida de 4ª geração o padrão é o mesmo. Vejamos um exemplo de inversão de prioridades e denominações pejorativas para fazer valer uma tese falsa, onde quem reage agride e quem agride se torna apenas “preventivo”.
No dia 03 de janeiro de 2020 ainda antes da resposta iraniana ao ato terrorista autorizado pelo presidente do Império Donald Trump, o célebre articulista e ex-editor do New York Times, Thomas Friedman, produziu um artigo de opinião que correu o mundo ocidentalizado. O título em inglês é “Trump kills Iran’s most overrated warrior”. E a linha de apoio afirma. “Soleimani pushed his country to build na empire, but drove it into the ground instead”. (neste link: https://www.nytimes.com/2020/01/03/opinion/iran-general-soleimani.html)
Em nosso país, o texto do autor da infame ode à mundialização capitalista, o best-seller neoliberal "O mundo é plano" (editado no Brasil em 2005), foi traduzido e publicado (postado) no jornal Folha de São Paulo e depois reproduzido em diversas publicações na internet. O Principal veículo da família Frias fez circular a ideia de Friedman - o Thomas, que propagandeia também o Milton, mesmo que de forma dissimulada - ao afirmar a "burrice" iraniana. O título em português é “General iraniano morto em ataque americano era burro e superestimado”. (neste link: https://www1.folha.uol.com.br/mundo/2020/01/general-iraniano-morto-em-ataque-americano-era-burro-e-superestimado.shtml?utm_source=twitter&utm_medium=...folha)
Quando Friedman se refere ao major-general Qasem Soleimani (1957-2020), refere-se ao Estado persa, considerando que o militar assassinado por ordem de Trump se reportava diretamente ao Líder Supremo, o Grande Aiatolá Ali, logo se trata do mais alto nível decisório do país. Para ele, Thomas, o Irã seria "burro" porque não seguiu aproveitando o bom momento de crescimento econômico advindo das negociações multilaterais coordenadas pela ONU. Nestas a administração Barack Hussein Obama - com John Kerry à frente do Departamento de Estado - aliviaram uma parcela importante das sanções e do bloqueio econômico. As negociações para controle da pesquisa atômica se deram em 2015 – com a participação intensa da diplomacia brasileira à época – implicando em um crescimento econômico de 12% em 2016.
A "burrice" seria não seguir o boom de sua própria economia com mediana complexidade e se "aventurar" a ampliar a atuação na política regional no Oriente Médio. Para Thomas Friedman, ser "inteligente" é ficar "bem comportado", de maneira quieta, acatando a hegemonia fática de Arábia Saudita e Israel, e não participando de conflitos onde operam seus principais aliados. Enfim, a "esperteza" seria entregar o xiismo ampliado à própria sorte, incluindo a relação com o Hezbolá na defesa da soberania nacional libanesa. “Inteligência” poderia ser ajudar a entregar a Palestina às traições da Autoridade "Nacional", o cerco à Gaza e a ocupação da maior parte da Cisjordânia, incluindo o roubo de terras e valiosos recursos hídricos. "Sagaz", para Friedman, seria portar-se como Egito após a traição de Camp David ou quiçá como os hachemitas do Reino da Jordânia, inventado pelos ingleses.
Poucas vezes li algo tão cínico, menosprezando tanto as capacidades do Estado persa como superestimando os países "ocidentais", dentre os quais Israel se inclui sem sê-lo. De maneira alguma estou "defendendo" o Irã dos aiatolás de forma incondicional. Sou crítico - muito crítico por sinal - de sua política doméstica assim como me oponho à relação com a maioria sunita na Síria. A defesa da democracia política, das liberdades religiosas, da equidade de gênero, do federalismo étnico-cultural e de uma economia com base cooperativa rumando a um modelo socialista adequado ao Oriente Médio não encontra eco no cinismo de Thomas Friedman.
Eu insisto se fosse uma crítica humanista com honestidade intelectual, deveria separar os níveis de análise. A defesa da democracia social no Irã não nos impede de entender alguns acertos de sua política externa. Queria ver um Irã de plenos direitos para homens e mulheres, sunitas e xiitas, persas, árabes, azeris, balochis e curdos. Só não quero ver um Irã destruído pelos gringos e nem com um governo fantoche da Casa Branca.
O articulista do New York Times compara o Irã com uma força imperial na região. Em patre sim, Teerã exerce projeção de poder, mas essa é a norma das relações internacionais e não a exceção. Em termos gerais, o autor do livro “De Beirute a Jerusalém” (editado em 1989, facilmente encontrado em português) critica a única das quatro potências regionais (Israel, Arábia Saudita, Turquia e Irã) que enfrenta diretamente os cruzados ocidentais e não adere de forma completa aos russo-bizantinos.
Logo, a "burrice" dita por Thomas Friedman é a vontade soberana de exercer relações exteriores por parte de um país independente com assento na Assembleia Geral da ONU. Ou o ex-editor do jornal mais prestigiado dos EUA também considera que países independentes e com vontade própria sejam "burros", devendo os povos do mundo se resignar a condições subalternas de capitalismo periférico?! Inteligente é a adesão ao imperialismo dos Estados Unidos ou quem sabe, à projeção de poder imperial de China é Rússia?! Foi "burrice" a independência da Argélia através de sua guerra de libertação? É uma "estupidez" lutar pelos direitos inalienáveis de cerca de sete milhões de palestinos vivendo sob o cerco, ocupação militar e apartheid impostos pelo Estado de Israel sendo estes últimos também financiados por Washington? Foi a “ameaçadora” presença do Irã no Líbano e na Síria que “forçou” Israel a influenciar o governo do Império e mudar sua política na região? O argumento absurdo contido no texto é esse.
Será que Thomas Friedman considera uma "burrice" do Reino do Qatar a afirmação de sua política externa independente, coordenando esforços comerciais e produtivos tanto com o Irã como com a Turquia? Seria pelo "raciocínio" do colunista um "despropósito" a existência de um conglomerado de comunicação de altíssima qualidade como a Al Jazeera?
Pela "lógica" de Friedman, a luta Federalista e Socialista do Curdistão é outra "estupidez" já que para tal a esquerda curda precisa enfrentar ao menos duas potências regionais simultaneamente. Poderia seguir em exemplos diversos desta caricatura de análise, mas creio já haver atingido o objetivo.
Thomas Friedman não quer analisar nada, é pura guerra de propaganda, disputa pelo controle da narrativa e a apresentação de "estórias" embaladas por preconceitos supostamente sofisticados de quem o lê. A grande “burrice” de Thomas Friedman é superestimar suas próprias versões, as quais se forem verdadeiras, são simplesmente “vazamentos” combinados de relatórios de inteligência. Melhore seu desempenho senhor colunista do Império, porque essa desinformação forçosa não emplacou.
A primeira versão deste artigo foi originalmente publicada no Monitor do Oriente (https://www.monitordooriente.com/)
Bruno Lima Rocha (Bruno Baaklini na ascendência árabe-libanesa) é pós-doutorando em economia política, doutor e mestre em ciência política; professor nos cursos de relações internacionais, jornalismo e direito.
blimarocha@gmail.com (para E-mail e Facebook) / estrategiaeanaliseblog.com (textos, áudios e vídeos atuais) / facebook.com/estrategiaeanaliseoficial (para todo o acervo contemporâneo) / www.estrategiaeanalise.com.br (acervo do portal de 2005 ao final de 2018) / t.me/estrategiaeanalise (grupo de envio de conteúdo pelo Telegram).

Ανακοίνωση από την Anarchist Era Collective, της Ένωσης Αναρχικών Αφγανιστάν και Ιράν, για τη δολοφονία του Κασέμ Σολεϊμανί

Ο Κασέμ Σολεϊμανί έχει επί μακρόν βασανίσει τον λαό και συγχαίρουμε τους επιζήσαντες των εγκλημάτων του στη Μέση Ανατολή, ειδικά στη Συρία, το Ιράκ και την Υεμένη. Κι ενώ χαιρόμαστε για τον θάνατο αυτού του εγκληματία πολέμου, δηλώνουμε την έντονη αντίθεσή μας στην πιθανότητα ενός κρατικού πολέμου (μεταξύ της κρατικής τρομοκρατίας των ΗΠΑ και της κρατικής τρομοκρατίας του Ιράν).

Ώρες πριν, ο Κασέμ Σολεϊμανί, ένας εκ των κορυφαίων στρατιωτικών αξιωματούχων της ιρανικής κυβέρνησης που ήταν υπεύθυνος για τη Μέση Ανατολή, σκοτώθηκε κατόπιν ευθείας εντολής του Ντόναλντ Τραμπ στη Βαγδάτη.

Ο Κασέμ Σολεϊμανί ήταν ένας γενοκτόνος που σκότωσε χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά στις συγκρούσεις της Συρίας, του Ιράκ και της Υεμένης. Ηγήθηκε πολιορκιών του Άσαντ και στρατολόγησε Αφγανούς πρόσφυγες στο Ιράν, πολλοί εξ αυτών παιδιά, για να πεθάνουν στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας. Η κρατική αυτή δολοφονία εκτελέστηκε από τις ΗΠΑ προφανώς προς το συμφέρον της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ και ό,τι έγινε ούτε ήταν ούτε θα είναι ποτέ προς το συμφέρον των λαών της Μέσης Ανατολής.

Παρά τη μεγάλη αναταραχή και διαμάχη εντός του Ισλαμικού καθεστώτος σχετικά με την ασφάλειά του και τις δυνατότητες των υπηρεσιών κατασκοπείας του, διακρίνουμε ότι αυτό το καθεστώς είναι ανίκανο να διατηρήσει την πιο σημαντική διακρατική του δύναμη και ο Κασέμ Σολεϊμανί δολοφονήθηκε αμέσως μόλις οι ΗΠΑ αποφάσισαν να τον βγάλουν από τη μέση.

Απ’ τη μια μεριά, η φαυλότητα του εγκληματικού Ισλαμικού καθεστώτος έγινε εμφανέστερη κι απ’ την άλλη, ανεδείχθη περαιτέρω η διεφθαρμένη φύση της τρομοκρατίας του κράτους των ΗΠΑ, το οποίο δεν ενδιαφέρεται ούτε για τη ζωή των ιδίων ούτε για τη ζωή των ανθρώπων της Μέσης Ανατολής αλλοιώς αυτοί οι Ιρανοί κρατικοί τρομοκράτες, θα μπορούσαν εύκολα να είχαν καταδιωχθεί εδώ και χρόνια.

Επαναλαμβάνουμε ότι η σύγχρονη Μέση Ανατολή διαμορφώνεται από πολέμους, σφαγές, εκτοπισμούς και πείνα εξ αιτίας των θρήσκων φανατικών και των τρομοκρατών απ’ τη μια, και την επέμβαση των διεθνών καπιταλιστών και των υποστηρικτών τους (Ανατολικός και Δυτικός ιμπεριαλισμός) απ’ την άλλη.

Ελπίζουμε όλοι αυτοί οι θρησκευτικοί τρομοκράτες να σκοτωθούν το συντομότερο δυνατόν και αυτές οι δολοφονικές κρατικές κυβερνήσεις να καταστραφούν ώστε οι λαοί της Μέσης Ανατολής να ζήσουν ξανά σε ειρήνη και ευημερία.

Πηγή:
https://asranarshism.com/1398/10/14/the-anarchist-era/?fbclid=IwAR3MILhaqSj6nT76NbinzP2Qlx_NUWPGM8rZn_jeeRBTwovtu7GISd4ZcHM

The nationwide general strike in France, now entering its record seventh week, seems to be approaching its crisis point. Despite savage police repression, about a million people are in the streets protesting President Emmanuel Macron’s proposed neoliberal “reform” of France’s retirement system, established at the end of World War II and considered one of the best in the world. At bottom, what is at stake is a whole vision of what kind of society people want to live in – one based on cold market calculation or one based on human solidarity – and neither side shows any sign of willingness to compromise.

On one side, the Macron government has staked its legitimacy on pushing through this key “reform” intact as a matter of principle, however unpopular. On the other side stand the striking railroad and transit workers, who are bearing the brunt of this conflict and have already sacrificed thousands of Euros in lost pay since the strike began last December 5. After six weeks, they cannot accept the prospect of returning to work empty-handed, and they have set their sights high: withdrawal of the whole government project.

Now or Never?
This looks like a “now or never” situation. Moreover, it seems clear that the transport workers mean business. When the government (and the union leaders) proposed a “truce” in the transport strike during the sacred Christmas/New Year vacation period, the rank-and-file voted to continue the struggle, and their leaders were obliged to eat their words.

Nor are the transport workers isolated, despite the inconvenience to commuters and other travelers. They have been joined by emergency-room nurses and doctors (who have been on strike for months over lack of beds, personnel and materials), public school teachers (protesting undemocratic and incomprehensible “reforms” to the national curriculum), lawyers and judges (visible in their judicial robes), and the dancers at the Paris Opera (visible in their tutus), among the other professions joining the strike.

Strikers and “Yellow Vests” Together
Alongside the strikers, and quite visible among them, the so-called Yellow Vests (Gilets jaunes) are a crucial element. For over a year, they have been setting a “bad example” of self-organized, largely leaderless, social protest, which captured the public imagination, and through direct action in the streets, won some real concessions from Macron in December 2018. This victory impressed the rank-and-file of the French organized labour movement, which after three months of disciplined, but limited, stop-and-go strikes in the Spring of 2018, failed utterly to wring any concessions and went back to work poor and empty-handed while Macron pushed through a series of neoliberal privatizations and cuts in unemployment compensation.1

Although their numbers diminished, the Yellow Vests continued their spontaneous protests throughout 2019 despite savage government repression, distorted media coverage stressing Black Block violence, and snubbing on the part of the union leadership, but their “bad example” was not lost on the union rank-and-file. January 13th’s general strike was originally sparked last September by a spontaneous walkout by Paris subway workers, who, contrary to custom, shut down the system without asking permission from their leaders and management.

Meanwhile, the Yellow Vests, initially suspicious of the unions but isolated in their struggle with Macron, had begun to seek “convergence” with the French labour movement. Finally, at the Yellow Vest national “Assembly of Assemblies” last November, their delegates voted near-unanimously to join the “unlimited general strike” proposed for December 5 by the unions. Reversing his previous standoffishness, Philippe Martinez, head of the CGT labour federation, immediately welcomed their participation.2

Government Provocation
The January 13 intractable nationwide confrontation over retirement – a sacred cow, like Social Security in the US – is best understood as a deliberate provocation on the part of Macron, both in its form and its substance. There was no urgent reason for pension reform, nor for abolishing the venerable system outright and hastily replacing it from above with an abstract neoliberal plan based on “universality.” The pension program was not in debt, and the alleged need to replace the twenty-odd “special” retirement funds – negotiated over the years with the representatives of different trades and professions – with a single “point system” in the name of fairness, efficiency, and rationality was only a smokescreen.

In fact, these “special funds” cover only about one percent of retirees – a million or so miners, railroad workers, transit workers, sailors, ballet dancers, and such – who get to retire early because of the physically or mentally taxing nature of their specific labours. (Even if you include the four million public employees as “special,” the figure rises to under 25%). Moreover, Macron has himself recently violated this principle of “universality” by giving special exceptions to the police and army (whom he cannot afford to alienate) and the ballerinas of the Opera (whom no one can imagine toe-dancing at the age of sixty).

Behind this confusing smokescreen of “fairness to all” is an old con: equalize benefits by reducing them to the lowest common denominator. Indeed, according to independent calculations, under Macron’s point system the average pension would be reduced by about 30%. And since these “points” would be calculated over the total lifetime number of years worked before retirement, rather than on the current criterion of 75% of the worker’ best or final years, Macron’s point system would particularly penalize those whose careers were irregular – for example, women who took off years for childcare. Yet the government brazenly claims that women will be “the big winners” in this so-called reform!

A Pig in a Poke
However, the biggest con embodied in this point system is that the actual cash value of each accumulated point would only be calculated at the time of retirement. The sum in Euros would then be determined by the government then in power on the basis of the economic situation at that moment (for example in 2037 when the plan goes into full effect). Thus, under the present system, every school-teacher, railroad worker and clerk can calculate how much s/he will receive when they retire at 62 and plan accordingly (for example, opting for early retirement). Macron’s point system would leave them in total darkness until it is too late. His system resembles a gambling casino where you buy 10 chips for a certain amount (say 10 Euros each), place your bets, and later take your winning chips to the cashier’s window only to discover that your chips are now worth only 5 Euros each. Surprise! The house wins!

Today, thanks to their existing pension system, French people live on the average five years longer than other Europeans. Moreover, according to the New York Times: “In France the poverty rate among those older than 65 is less than 5 percent, largely because of the pension system, while in the United States it approaches 20 percent, according to the Organization for Economic Cooperation and Development. In France, life expectancy is increasing, while in the United States it is diminishing in significant sectors of the population.” And although the pro-government French media have presented Macron’s confused and confusing reform in the best possible light, it is a hard sell. So why change it?

Not an Ordinary President
When Emmanuel Macron took power in 2017, he vowed he would not be “an ordinary president.” From the beginning he has openly proclaimed his iron determination to revolutionize French society in order to bring it into line with the neoliberal Thatcher/Reagan revolution of the 1980s, and his methods have been authoritarian. He has imposed his program of privatizations and counter-reforms from above, mainly by decree, deliberately circumventing negotiations with “intermediate bodies” like the parliament, the political parties, the local authorities, and above all, the labour unions, who have traditionally been the “social partners” (official designation) of government, along with the employers’ associations (who are Macron’s main base of support).

Backed by the mainstream media (controlled by the government and three big corporations), Macron has so far been largely successful in steam-rolling through his neoliberal program, openly designed to improve French “competivity” (i.e., corporate profits) by lowering living standards (thus increasing inequality). If successful, his proposed “reform” of pensions would open the gates to his ultimate goal, the “reform” of France’s socialized healthcare system (Medicare for all), already on the road to privatization.

Naturally, all these moves have been unpopular, but until now, Macron, whose executive style has been characterized as “imperial,” has been successful in dividing and destabilizing his opposition – if necessary, through massive use of police violence. This has been the fate of the spontaneous movement of Yellow Vests, who have been subjected to routine beatings and tear-gas attacks as well as hundreds of serious injuries (including blindings, torn-off hands, and several deaths) – all with police impunity and media cover-ups. Now the government’s savage repressive methods – condemned by the U.N. and the European Union – are being applied to strikers and union demonstrators traditionally tolerated by the forces of order in France.

This repression may turn out to be like throwing oil on the flames of conflict. On January 9, at the end of the peaceful, legal mass marches (estimated half-million demonstrators nationwide), members of the particularly brutal BAC (Anti-Criminal Brigade) in Paris, Rouen and Lille were ordered to break off sections of the marches, surround them, inundate them with teargas, and then charge in among them with truncheons and flash-ball launchers fired at close range, resulting in 124 injuries (25 of them serious), and 980 sickened by gas.

These brutal attacks, which focused particularly on journalists and females (nurses and teachers), were captured on shocking videos, viewed millions of times on YouTube, but pooh-poohed by government spokesmen. Far from discouraging the strikers, this deliberate violence may only enrage them. And, what with the “bad example” of the Yellow Vests, the labour leaders may not be able to reign them in.

The Center Cannot Hold
Why is Macron risking his prestige and his presidency on this precarious face-off with the labour leadership, traditionally viewed as the compliant hand-maidens of the government on such occasions? Historians here recall that in 1936 Maurice Thorez, leader of Communist-affiliated CGT (General Confederation of Workers), brought the general strike and factory occupations to an end with the slogan “We must learn how to end a strike” and that at the Liberation of France in 1945, the same Thorez, fresh from Moscow, told the workers to “roll up your sleeves” and rebuild French capitalism before striking for socialism. Similarly, in 1968, during the spontaneous student-worker uprising, the CGT negotiated a settlement with De Gaulle and literally dragged reluctant strikers back to work.

Not for nothing are today’s government-subsidized French unions officially designated as “social partners” (along with government and business), yet Macron, loyal to neoliberal Thatcherite doctrine, has consistently humiliated the CGT’s Martinez and the other union leaders, and excluded them – along with the other “intermediary bodies” – from the policy-making process.

Something’s Got to Give
France’s “not-an-ordinary-President” has from the beginning remained consistent with his vision of an imperial presidency. Although seen by many abroad as a “progressive,” Macron, like Trump, Putin, and other contemporary heads of state, adheres to the neoliberal doctrine of “authoritarian democracy,” and he is apparently willing to stake his future, and the future of France, on subduing his popular opposition, particularly the unions, once and for all.

Thus, what is at stake today is not just a quarrel over pension rights, which would normally be negotiated and adjudicated through a political process including political parties, elected representatives, parliamentary coalitions, and collective bargaining with labour, but a question of what kind of future society French people are going to live in: social-democratic or neoliberal authoritarian. The seasoned Paris bureau chief of the New York Times, Adam Nossiter, put it simply in his revealing January 9 article: “A fight between the rich and the poor amplified by 200 years of French history.”

A technocrat and former Rothschild banker, Macron rose to power unexpectedly in 2017 when the traditional Left and Right parties fell apart during the first round of the presidential election, leaving him alone as the lesser-of-two-evils candidate in a face-off with the proto-fascist National Front of LePen. Considered “the President of the rich” by most French people, Macron must remain inflexible because he has nothing behind him but the Bourse (Stock Exchange), the MEDEF (Manufacturers’ Association), and the police.

Second Thoughts
On the other hand, as the struggle enters its seventh week, it occurs to me that if this were a true general strike, if all the organized workers had walked out on December 5, if the railroads, the subways, the buses, the schools, and the hospitals – not to mention the refineries and the electrical generators – had been shut down, it would all have been over in a few days.

But this is not the US where in September-October 2019, 48,000 members of the United Auto Workers shut down 50 General Motors plants for more than six weeks, and where not a single worker, not a single delivery of parts, not a single finished car crossed the picket lines until the strike was settled.

In France, there are no “union shops,” much less closed shops, few if any strike funds, and as many as five different union federations competing for representation in a given industry. Here, picket lines, where they exist, are purely informational, and anywhere from 10% to 90% of the workers may show up on the job on any given day during a strike. Today, for example, seven out of ten TGV high-speed bullet-trains were running as many railroad workers returned to the job to pay their bills while planning to go back on strike and join the demonstrations later in the week. How long can this go on?

“When an irresistible force meets an immovable object, something’s got to give,” goes the old saying, and a showdown seems to be in the offing. With his arrogant intransigence over the retirement issue, Macron is apparently risking his presidency on one throw of the dice. Only time will tell. And Macron may be betting that time is on his side, waiting for the movement to slowly peter out so as to push through his reforms later in the Spring.

Update: French Prime Minister Edouard Philippe’s much ballyhooed January 12 declaration of a “provisionary” withdrawal of his proposal to extend the “pivotal” age of retirement from 62 to 64 is yet another smokescreen designed to divide the opposition and further prolong the struggle, as suggested above.

Although denounced as such by the CGT and other striking unions, the government’s promise was immediately accepted by the openly class-collaborationist (“moderate”) CFDT union, to their mutual advantage. The CFDT will now be included in the negotiations over the financing of the proposed point system, which the CFDT, having collaborated with previous governments in earlier neoliberal reforms, supports.

Philippe’s declaration is obviously an empty promise, as there are only two ways of increasing the retirement fund: either by extending the number of years paid in or by increasing the amount of annual contributions, which are shared by labour and management. And although labour has signaled its willingness to raise its dues, the MEDEF (manufacturers’ association) has adamantly refused to pay its share, ruling out the obvious solution to this manufactured crisis. Even if the official “pivotal” retirement age is retained, if the value of their pensions is reduced, employees will be obliged to continue working past age 62 in order to live. •

Endnotes
For details on 2018 strikes, please see my “French Labour’s Historical Defeat; US Teachers’ Surprising Victories.”
Please see “French Unions, Yellow Vests Converge, Launch General Strike Today” by Richard Greeman.