Anarşist Komünist Örgütler ve Kadın Sorunu

uluslararası | cinsiyet | opinion/analysis Wednesday November 01, 2006 16:32 by Ender Yilmaz - AKİ

Kara Kızıl Notlar Dergisi'nin Temmuz-Ağustos-Eylül 2006 Sayısından Alınmıştır.

Bu yazı sekiz anarşist komünist örgütün kadın sorunu üzerine örgütsel metinlerinin bir derlemesidir. Özellikle Latin Amerika’daki örgütlerin metinlerine dil zorlukları yüzünden ulaşamadım; yoğun gündemlerinden dolayı e-posta üzerinden iletişim de mümkün olmadı. Metinlerin karşılaştırılmasını kolaylaştırmak için esas olarak üç soruya verdileri cevaplara odaklandım:
1. Patriyarka, sınıflı toplumlardan ayrı bir toplumsal sistem midir ve erkek emekçiler bundan fayda görürler mi?
2. Buna karşı verilen mücadelede genel olarak kadınlar erkeklerden ve özel olarak da kadın emekçiler erkek emekçilerden özerk olarak örgütlenmeli midirler?
3. Kadınların nihai özgürleşmesi ile anti-kapitalist toplusal devrim arasındaki bağlantı nedir?
İncelediğim anarşist komünist örgütlerin görüşleri asgari düzeyde şu konuda ortaktır: İster patriyarşi, ister cinsiyetçilik olarak adlandırılsın tüm toplumsal sınıf yapılarının içersinde erkek egemenliği mevcuttur ve bu emekçi sınıfı da ücret ve statü farklılıkları üzerinden ikiye bölmektedir. FdCA, patriyarşinin üst-yapısal değil, yapısal ve maddi bir ilişki olduğuna dikkat çekerek anarşist hareketin içersinde dahi erkek egemen davranış kalıplarının yaşadığını vurgulamaktadır. Bununla birlikte AD ve FdCA dışındaki örgütler patriyarşinin sürmesinde kapitalizmin önemli bir rolü olduğunu belirmektedirler. WSM ve ZACF kapitalizme faydalarını daha detaylı bir şekilde anlatmaktadır: Çalışan kadınların ucuz bir emek gücü olması, evdeki ödenmemiş emek sayesinde işgücünün yeniden üretiminin ucuzlaması ve emekçi sınıfın bu farklar yüzünden iki bölünmesiyle ortak mücadele imkânının azalması.
Erkek egemenliğine karşı mücadelede ZACF dışındaki örgütler anarşist komünist örgüt içersindeki kadın üyelerin bu mücadelede özerk olarak örgütlenmelerine izin verilmesi gerektiğini kabul etmektedir. AD’nin ve AL’nin metninde bu noktada net bir cevap yoktur, fakat AL genel olarak bu mücadelenin kadınların sahiplendiği ve yürüttüğü bir mücadele olduğunu söylemektedir. Bu özerk örgütlenmenin amacı ezilenlerin kendi hayatlarına ve mücadelelerine ezenlerden destek veya himaye görmeden sahip çıkarak ezilen-ezen ilişkisini kendi örgütsel tarzlarında da yıkmalarıdır (AF ve Örgütlen!, ezilen ulus üyelerinin de isterlerse bu tür bir örgütsel özerkliğe sahip olabileceklerini söyler). Bu, daha çok eylem temelli gibi görünse de FdCA kadınların özerk örgütlenmesinin patriyarşinin değişik yansımalarının sağlıklı bir analizi için de gerektiğini savunmaktadır. WSM için bu özerklik ayrı bir örgüt manasına gelmez ve kadın sorununa dair stratejik metinlerin ve kabul edilecek taktiklerin örgütün tamamı tarafından alınması gerekir.
Tüm örgütler bir sınıf perspektifinin gerekliliğini farklı derecelerde olsa da savunmaktadırlar. AF, ZACF, WSM ve Örgütlen!, genel bir kadın hareketine karşı çıkmakta ve emekçi kadınların bu mücadelede kendi ayrı örgütlerine sahip olması gerektiğini vurgulamaktadırlar, çünkü erkek egemenliği farklı sınıflar tarafından farklı şekilde yaşanmaktadır. Bunun farklı metinlerde bazıları ya da tamamı geçen üç sonucu vardır: 1. Emekçi kadınların öncelikli mücadele hedefleri diğer kadınların hedeflerinden farklıdır; 2. Üst sınıflardan kadınların kendi özgürlüklerini kısmen “satın alacak" güce sahiptirler; 3. Kapitalizm yıkılmadan erkek egemenliği yıkılamamasına rağmen üst sınıftan kadınların kendi ayrıcalıklarından dolayı mücadeleyi bu aşamaya yükseltemeyeceklerdir. ZACF, erkek emekçilerin tüm ayrıcalıklarına rağmen sınıf mücadelesinde kapitalizmin desteklediği ayrımlara karşı kadın emekçilere duydukları ihtiyaç yüzünden kadınların patriyarşiye karşı mücadelesinde potansiyel bir müttefik olacaklarını söylemektedir.
WSM ve ZACF, kapitalizmin aşılmasının patriyarşinin aşılmasının zorunlu bir aşaması olduğu savunmaktadır. WSM, kadınların hamile kalma özelliklerinden dolayı kapitalist toplum içersinde sürekli olarak zayıf ve savunmasız duruma düşecekleri için kapitalizmin yıkımı olmadan bir kurtuluşun olamayacağını, fakat aynı zamanda erkek egemenliğine karşı örgütlü bir kadın hareketi olmadan anti-kapitalist devrimin de tek başına bu görevi yerine getiremeyeceğini belirtir. Özgürlükçü komünist devrim ile patriyarşiye karşı mücadelenin birbirini güçlendirdikleri ve komünist bir toplumun ortaya çıkabilmesi için zaten patriyarşinin yenilmesi gerektiği tüm örgütler tarafından ifade edilmektedir.

Kaynakça:
Anarşist Federasyon (AF) [Britanya]. Aims & Principles [Hedefler ve İlkeler]. Alındığı yer: http://flag.blackened.net/af/aims.html
Anarşist Komünist Federasyon (FdCA) [İtalya]. ETICHE E POLITICHE DI GENERE [Cinsiyet Etiği ve Siyaseti]. Alındığı yer: http://www.fdca.it/Congresso/congresso6/genere.htm
İşçilerin Dayanışma Hareketi (WSM) [İrlanda]. Towards Womens Freedom [Kadınların Özgürlüğüne Doğru]. Alındığı yer: http://struggle.ws/ppapers/women.html
Kuzeydoğu Anarşist Komünist Federasyonu (NEFAC) [ABD]. Aims & Principles [Hedefler ve İlkeler]. Alındığı yer: http://nefac.net/node/104
Liberter Alternatif (AL) [Fransa]. Manifeste pour une alternative libertaire [Liberter Bir Alternatif İçin Manfesto]. Alındığı yer: http://alternativelibertaire.org/index.php?dir=manifeste&page=lg_manifesto.htm
Otonom Eylem (AD) [Rusya]. Manifesto of the “Autonomus Action” [“Otonom Eylem” Manifestosu]. Alındığı yer: http://www.avtonom.org/eng/manifesto.html
Örgütlen! [İrlanda]. Aims & Principles [Hedefler ve İlkeler]. Alındığı yer: http://flag.blackened.net/infohub/organise/content.php?content.2
Zabalaza Anarşist Komünist Federasyonu (ZACF/ZabFed) [Güney Afrika ve Swaziland]. Fighting for Women’s Freedom [Kadınların Özgürlüğü için Savaşmak]. Alındığı yer: http://www.zabalaza.net/texts/pam_women.htm