user preferences

Η ταξική πάλη στη Νότια Αφρική

category Νότια Αφρική (Περιφέρεια) | Εργατικοί Αγώνες | Γνώμη / Ανάλυση author Thursday November 03, 2016 16:48author by ZACF - Anarkismo Report this post to the editors

Αυτό είναι το δεύτερο κείμενο από μια σειρά κειμένων που θέλουν να εστιάσουν στην διεθνή ιστορική συγκυρία της καπιταλιστικής κυριαρχίας, στην προσπάθειά της να αναδιαρθρωθεί εντός εκτός των αφηγημάτων περί ‘’κρίσης’’. Η απεργία στο Marikana και η εξέλιξή της, η εμπλοκή των κρατικών θεσμών και της αστυνομίας μπορεί, ενδεχομένως, να φωτίσει κάποιες πτυχές της διαδικασίας εξόρυξης υπεραξίας, της εργατικής εκμετάλλευσης και την ιδιαίτερη μορφή που αυτή λαμβάνει στην συγκυρία αυξανόμενης διεθνοποίησης της αξίας.
marikana_strike.jpg

‘Ιt’s better to die than to work for that shit’: η ταξική πάλη στη ζώνη λευκόχρυσου της Νοτίου Αφρικής

Εισαγωγή

Αυτό είναι το δεύτερο κείμενο από μια σειρά κειμένων που θέλουν να εστιάσουν στην διεθνή ιστορική συγκυρία της καπιταλιστικής κυριαρχίας, στην προσπάθειά της να αναδιαρθρωθεί εντός εκτός των αφηγημάτων περί ‘’κρίσης’’. Η απεργία στο Marikana και η εξέλιξή της, η εμπλοκή των κρατικών θεσμών και της αστυνομίας μπορεί, ενδεχομένως, να φωτίσει κάποιες πτυχές της διαδικασίας εξόρυξης υπεραξίας, της εργατικής εκμετάλλευσης και την ιδιαίτερη μορφή που αυτή λαμβάνει στην συγκυρία αυξανόμενης διεθνοποίησης της αξίας. [το πρώτο κείμενο εδώ]

Η παρακάτω συνέντευξη δόθηκε λίγο καιρό μετά τη δολοφονία 34 απεργών στο ορυχείο εξόρυξης λευκόχρυσου Marikana τον Αύγουστο του 2012, στη Νότιο Αφρική, καθώς τρεις χιλιάδες εργάτες απήργησαν με αιτήματα αύξηση μισθού και καλυτέρευση των συνθηκών εργασίας.

Το ορυχείο το εκμεταλλεύεται μια εταιρία βρετανικών συμφερόντων ονόματι Lonmin και το ντόπιο προλεταριάτο αποτελείται προφανώς από μαύρους, αμόρφωτους στην πλειοψηφία τους, εργάτες. Ωστόσο, εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ένα αποικιοκρατικό καθεστώς, καθότι στη διαδικασία εκμετάλλευσης και πειθάρχησης της εργατικής δύναμης εμπλέκονται τόσο το κυβερνών κόμμα ANC, όσο και παλιότερα ηγετικά στελέχη του ιστορικού συνδικάτου μεταλλεργατών NUM. Πιο σωστά, το νοτιοαφρικανικό κράτος είναι αυτό που εγγυάται μέσω της αστυνομίας και των θεσμών του –όπως το συνδικάτο NUM- την ‘’ομαλή’’ λειτουργία της αδυσώπητης εκμετάλλευσης των μεταλλεργατών.

Ο τομέας εξόρυξης μεταλλευμάτων δεν είναι αυτό που αποκαλείται ‘’τριτογενής τομέας’’ ή τομέας υπηρεσιών. Αντίθετα, είναι βιομηχανικός τομέας πρωτογενούς κατηγορίας. Αυτό έχει κάποιες συνεπαγωγές για την συγκρότηση της αναγκαίας εργατικής δύναμης και κάποιος θα περίμενε η συγκρότησή της καθώς και η οργάνωση της εργατικής διαδικασίας να θυμίζει το αποκαλούμενο και ‘’φορντικό μοντέλο’’ εκμετάλλευσης: συγκεντρωποιημένο συνδικάτο με υψηλή διαπραγματευτική δύναμη, χιλιάδες εγγεγραμμένα μέλη, σχετικά υψηλή αξία εργατικής δύναμης, ταυτότητα του βιομηχανικού εργάτη, αυστηρό φιξάρισμα της εργατικής διαδικασίας κ.ο.κ. Ωστόσο, η συνέντευξη αποδεικνύει πως δεν ισχύει κάτι τέτοιο ακόμα και στην ‘’βαριά βιομηχανία’’ εξόρυξης μεταλλεύματος.

Το βασικό συνδικάτο, το οποίο συγκροτήθηκε το 1982 και έδωσε σημαντικούς αγώνες ελέγχεται από επαγγελματίες συνδικαλιστές οι οποίοι έχουν χάσει την σχέση τους με την εργασία, όντας οι ίδιοι εκτός ορυχείων ενώ εξαρτώνται από τις σχέσεις τους με τα αφεντικά. Η αναπαραγωγή τους ως ‘’εργατική δύναμη’’ ορισμένης μορφής (:επαγγελματίες της συνδικαλιστικής μεσολάβησης) εξαρτάται από την επιτυχή αναπαράσταση της εκπροσώπησης των εργατικών συμφερόντων και της διαπραγμάτευσης με τα αφεντικά. Το κλειδί βρίσκεται στην ‘’αναπαράσταση’’. Ουσιαστικά το επίπεδο των επαγγελματιών συνδικαλιστών βρίσκεται περισσότερο κοντά στα αφεντικά, παρά στους εργάτες. Η αναπαραγωγή τους εξαρτάται εν πολλοίς από την επιτυχημένη συνέχιση της εκμετάλλευσης των εργατών την ίδια στιγμή που αυτοί πλασάρονται ως ‘’εκπρόσωποι των εργατικών συμφερόντων’’. Καθόλου τυχαία στο κείμενο αναφέρεται πως το NUM αφορά περισσότερο τους μόνιμους εργάτες. Και εδώ εξηγείται η έννοια της αναπαράστασης καθώς και η κρίση της ως διαδικασία.

Η συγκρότηση της εργατικής δύναμης στον βιομηχανικό τομέα αυτής της μορφής, αντί των χαρακτηριστικών του ‘’φορντικού μοντέλου’’, λαμβάνει χαρακτηριστικά ‘’τριτογενοποίησης’’. Χαρακτηριστικά με τα οποία είμαστε εξοικειωμένοι στον ‘’δυτικό κόσμο’’: ανάθεση τομέων σε εργολάβους, ενοικίαση εργατών, bonus παραγωγικότητας, επισφάλεια καθώς και, από την άλλη, αυξανόμενη εμπλοκή κρατικών αξιωματούχων και εκπροσώπων του κεφαλαίου. Το βασικό συνδικάτο δεν μπορεί να εκπροσωπήσει ένα μεγάλο κομμάτι εργατών που απασχολούνται με αυτούς τους όρους, οι οποίοι συγκροτούν την ύπαρξή του τόσο εντός όσο και εκτός της παραγωγικής διαδικασίας. Έτσι, οι επαγγελματίες συνδικαλιστές αναγκάζονται να μετατραπούν σε εργάτες παραγωγής μιας αναπαράστασης: της αναπαράστασης εκπροσώπησης των εργατικών συμφερόντων, χωρίς όμως να μπορούν ουσιαστικά να κάνουν κάτι τέτοιο, και έτσι εξαρτώνται όλο και περισσότερο 1) από την ομαλή αναπαραγωγή των μόνιμων εργατών, τους οποίους μπορούν να εκπροσωπήσουν πιθανώς με επιτυχία και 2) από τα αφεντικά προκειμένου να διατηρήσουν αυτή τη συνθήκη ιεραρχίας μεταξύ των εργατών, στην οποία οι επαγγελματίες συνδικαλιστές βασίζονται και για την οποία εργάζονται. Έτσι, το προλεταριάτο, αναγκάζεται να παρακάμψει το συνδικάτο και όλο το θέατρο της αναπαράστασης και να διεκδικήσει δυναμικά τα συμφέροντά του, με τον τρόπο που αποτελεί ιστορική έκφραση ενάντια στην αδυσώπητη εκμετάλλευση: την άγρια απεργία.

Το εργατικό δίκαιο, όντας το επίσημο πλαίσιο και μεσολάβηση όπου τα ταξικά συμφέροντα έχουν ως μοναδικό πεδίο έκφρασης, δεν προβλέπει διαδικασίες εκτός του εαυτού του. Έτσι το NUM θεωρεί την άγρια απεργία παράνομη. Ωστόσο, το προλεταριάτο αντιλαμβάνεται στο πετσί του τον διπλό καταναγκασμό, ο οποίος συνίσταται στο εξής: ο νόμος δεν αναγνωρίζει δράση εκτός του πλαισίου του• το προλεταριάτο, έτσι, οφείλει να διασχίσει τους επίσημους συνδικαλιστικούς δρόμους του NUM, ωστόσο αυτοί είναι αποκλεισμένοι από τις αναγκαιότητες αναπαραγωγής των επαγγελματιών συνδικαλιστών και τον ουσιαστικό έλεγχό τους από τα αφεντικά.

Αυτό που μένει, αυτό που παράγεται από την ιδιαίτερη διαδικασία συγκρότησης της ρευστής εργατικής δύναμης, την υπάρχουσα μορφή του εργατικού δικαίου και την μετατροπή του συνδικάτου σε μια αποστασιοποιημένη δομή μεσολάβησης υπερ των αφεντικών είναι η κάννη του όπλου της αστυνομίας ως ‘’δίκαιη’’ επίλυση όλης της αντίφασης. Ως απάντηση στην εξεγερτικότητα του προλεταριάτου καθώς αυτό δεν μπορεί να βρει άλλον δρόμο διεκδίκησης καλύτερων συνθηκών εργασίας παρά την αυτονομία και την άγρια απεργία.

Η κάννη του όπλου των μπάτσων ως ακραία έκφραση της εξουσίας είναι το αποτέλεσμα της ιδιαίτερης ρευστοποίησης που η εργατική δύναμη σταδιακά έλαβε από την αυξανόμενη χρηματιστικοποίηση του … χρήματος τα τελευταία 40 χρόνια. Οι σχέσεις ανταλλαγής μεταξύ κεφαλαίου – εργασίας, ο τρόπος που η εργατική δύναμη συγκροτείται και ανταλλάσσεται ως εμπόρευμα είναι η συνθήκη μορφοποίησης των αγώνων της ιστορικής συγκυρίας. Και, καθώς αυτή η συνθήκη έχει διεθνοποιηθεί, κοινά ποιοτικά χαρακτηριστικά μπορούν να βρεθούν σε κάθε κρατικό σχηματισμό.

2. Η ΣΦΑΓΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ ΣΤΟ MARIKANA

‘It’s better to die than to work for that shit’, η ταξική πάλη στη ζώνη λευκόχρυσου της Νοτίου Αφρικής

Το περιοδικό Mutiny πήρε συνέντευξη από τον Jonathan, γραμματέα διεθνών σχέσεων του αναρχοκομμουνιστικού μετώπου ZABALAΖΑ (ZACF), σχετικά με τη σφαγή εργατών από την αστυνομία οι οποίοι βρίσκονταν σε απεργία στα ορυχεία της εταιρείας Lonmin στο Marikana της Νοτίου Αφρικής.

Mutiny: Μπορείς να μας δώσεις το φόντο της απεργίας στο Marikana – πόσο καιρό διήρκησε, ποια ήταν τα αιτήματα των απεργών, πως είναι οι συνθήκες στα ορυχεία; Σχετίζονται όλα αυτά με την κατάσταση της βιομηχανίας ορυκτών μετάλλων στη Νότιο Αφρική ως σύνολο;
Jonathan: Η απεργία στο Marikana ξεκίνησε στις 10 Αυγούστου όταν τρείς χιλιάδες εργάτες διάτρησης πέτρας με πρωτοβουλία τους ξεκίνησαν μια άγρια απεργία (wildcat strike) προκειμένου να απαιτήσουν αύξηση στον μισθό από το επίπεδο των 4000 R (rands- τρέχουσα ισοτιμία με ευρώ: 1 ευρώ=15 rands) στα 12500 R το μήνα (οι τρεις κορυφαίοι managers της Lonmin κερδίζουν 44,6 εκατομμύρια R το χρόνο). Αυτό, ωστόσο, δεν θα πρέπει να ιδωθεί ως απομονωμένο περιστατικό – απεργίες, συχνά άγριες, στο κυνήγι της αύξησης των μισθών και της καλυτέρευσης των συνθηκών εργασίας συμβαίνουν κατά μήκος όλης της νοτιοαφρικάνικης ζώνης του λευκόχρυσου.

Οι συνθήκες εργασίας στα ορυχεία είναι τόσο κακές που ακόμα και το Υπουργείο Εμπορίου και Βιομηχανίας τις περιέγραψε ως ‘’τρομακτικές’’. Όχι μόνο οι εργάτες υπόκεινται σε ακραία εκμετάλλευση, αλλά πολύ συχνά ανέχονται καταπίεση και κυριαρχία στα χέρια της διεύθυνσης, των εργοδηγών, των προϊστάμενων και της ασφάλειας. Αυτό ειδικά για τους μαύρους εργάτες. Υψηλά επίπεδα ασφάλειας στα ορυχεία σημαίνει πως οι εργάτες είναι συνεχώς υπό παρακολούθηση από τους φύλακες ασφαλείας και τα κλειστά κυκλώματα καμερών, υπόκεινται σε σκανάρισμα της ίριδας κατά την είσοδό τους στις εγκαταστάσεις καθώς και σε ταπεινωτικούς σωματικούς ελέγχους κατά την έξοδο από αυτές.

Πρόσθετα της καταπίεσης και της κυριαρχίας που οι μεταλλεργάτες καθημερινά αντιμετωπίζουν, οι εργασιακές συνθήκες σε αυτά είναι πολύ επικίνδυνες και ανθυγιεινές. Ο βαρύς εξοπλισμός που χρησιμοποιούν οι εργάτες εκατοντάδες μέτρα κάτω από τη γη, σε θερμές και περιορισμένες συνθήκες, έχει ως αποτέλεσμα η ακοή πολλών εργατών να υπόκειται σε μόνιμες βλάβες. Οι εργάτες επίσης συχνά υποφέρουν από δερματικά προβλήματα που προκαλούνται από το βιομηχανικής χρήσης νερό, κάποιες φορές από εργασίες μείωσης, που χρησιμοποιείται στην ψύξη και πολλοί εργάτες αναπτύσσουν πνευμονοκονίαση από την εισπνοή σκόνης που προκαλείται από το τρύπημα της πέτρας. Προκειμένου να συμπληρώσουν το βασικό τους εισόδημα, πολλοί εργάτες υποχρεώνονται να πάρουν ρίσκα, που συχνά οδηγούν σε ατυχήματα, όπως το να δουλεύουν χωρίς ασφάλεια και υπερβολικά πολλές ώρες προκειμένου να πετύχουν τους στόχους παραγωγής και να πάρουν τα μπόνους- τα οποία αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι του εισοδήματος πολλών εργατών.

Έτσι, όσο αυτές οι συνθήκες εκμετάλλευσης, καταπίεσης και κυριαρχίας συνδυάζονται με εξαιρετικά επικίνδυνες εργασιακές συνθήκες που οι μεταλλεργάτες αντιμετωπίζουν σε όλο τον τομέα, θεωρώ πως θα ήταν ασφαλές να πω πως η απεργία στο Marikana ‘’σχετίζεται με την κατάσταση της βιομηχανίας ορυχείων στη Νότιο Αφρική στο σύνολό της’’, αν και θα πρέπει να θυμόμαστε πως η απεργία αυτή προέκυψε γύρω από συγκεκριμένα αιτήματα των εργατών διάτρησης για αυξήσεις μισθών, και δεν συνδέθηκε με αγώνες σε άλλα ορυχεία – αν και οι εργάτες από το Marikana αναζήτησαν, αργότερα, να οικοδομήσουν δεσμούς αλληλεγγύης με άλλους εργάτες σε γειτονικά ορυχεία.

Πρόσθετα του βασικού μισθού των 4 χιλιάδων Rand το μήνα, κάποιοι μεταλλεργάτες λαμβάνουν επίσης επίδομα κατοικίας. Αυτά τα επιδόματα είναι μέρος μιας προσπάθειας της διοίκησης να σπρώξει τους εργάτες έξω από τους ξενώνες, στις διπλανές πόλεις και παραγκουπόλεις σε μια προσπάθεια να μειώσει το κόστος και να ανακάμψει σε κέρδη. Ένας από τους βασικούς τρόπους με τον οποίο τα αφεντικά προσπαθούν να ανακάμψουν ή να κερδίσουν περισσότερο σε κέρδη, ωστόσο, είναι η μείωση του μισθολογικού κόστους μέσα από μια σημαντική χρήση νοικιασμένης εργασίας και εργολαβιών (30% των εργατών στο ορυχείο Marikana είναι από εργολαβίες), καθώς οι εργάτες που προσλαμβάνονται με αυτό τον τρόπο συχνά κερδίζουν πολύ λιγότερα από τους μόνιμους συναδέλφους τους και δεν έχουν πρόσβαση σε διάφορα προνόμια όπως επίδομα κατοικίας και υγειονομική περίθαλψη.

Mutiny: Διαβάζοντας αναφορές από τα γεγονότα, φαίνεται να υπάρχουν στοιχεία πως η σφαγή στην πραγματικότητα ήταν προμελετημένη, ως ένα βαθμό, από ανθρώπους με πρόσβαση στην αστυνομική ιεραρχία• καθώς οι μπάτσοι δεν ήταν απλά οπλισμένοι με αληθινά πυρά αλλά είχαν επίσης σηκώσει έναν συρματοφράχτη με τέτοιο τρόπο που ώθησε τους εργάτες να κινηθούν προς την αστυνομία όταν έπρεπε να αποφύγουν τα κανόνια νερού και τα δακρυγόνα. Είναι πιθανό ότι τουλάχιστον ως ένα επίπεδο η βία αυτή να ήταν σχεδιασμένη εκ των προτέρων; Πέρα από την αστυνομία, ποιος ήταν ο ρόλος του Αφρικανικού Εθνικού Συμβουλίου (ANC), του κυβερνώντος κόμματος, στην αιματοχυσία; Η δήλωση για τη σφαγή στο site της Zabalaza [link] καταδικάζει επίσης τη νεολαία του ANC και προσωπικότητες όπως τον Julius Malema (πρώην πρόεδρο της νεολαίας, τώρα διαγραμμένος από το κόμμα) που δημόσια είχε ασκήσει κριτική στην αστυνομία – μπορείς να μας πεις για αυτό;
Jonathan: Η Υπηρεσία της ΝοτιοΑφρικάνικης Αστυνομίας παρουσιάζεται γενικότερα ως κακό-εκπαιδευμένη όταν πρόκειται για έλεγχο πλήθους, αλλά αυτό δεν μπορεί να εξηγήσει τη σφαγή 34 απεργών εργατών την 16η Αυγούστου – κάποιοι εκ των οποίων, αποκαλύφθηκε αργότερα, πυροβολήθηκαν πισώπλατα καθώς προσπαθούσαν να φύγουν, άλλοι κυνηγήθηκαν και εκτελέστηκαν καθώς κατέφυγαν σε ένα κοντινό χωράφι.

Δεδομένου πως η αστυνομία δήλωσε τη μέρα της σφαγής πως ήταν μέρα D–DAY ¹ για την απεργία, και το γεγονός πως ανέπτυξε την επίλεκτη ομάδα της θεωρώ πως είναι αρκετά καθαρό πως πάρθηκε απόφαση να σπάσει η απεργία και να προστατευτούν τα οικονομικά συμφέροντα των αφεντικών και η ιδιωτική ιδιοκτησία, χρησιμοποιώντας κάθε απαραίτητο μέσο. Στις 13 Αυγούστου, μια αντιπροσωπεία των εργατών από το Marikana στάλθηκε στο γειτονικό ορυχείο του Karee προκειμένου να προσπαθήσει να πείσει του εργάτες εκεί να ξεκινήσουν απεργία και αυτοί. Κατά την επιστροφή τους η αντιπροσωπεία πυροβολήθηκε από την αστυνομία και δυο εργάτες σκοτώθηκαν. Οι εργάτες προσπάθησαν να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους, προκαλώντας τον θάνατο δυο αστυνομικών. Ανεξάρτητα αν τα επίπεδα της βίας ήταν προσχεδιασμένα ή όχι, ή αν ήταν απλά αντίδραση της αστυνομίας στη δολοφονία των συναδέλφων τους μέρες νωρίτερα, σίγουρα αυτή δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει ακραία βία, ενώ δεν έδειξε καμιά μεταμέλεια στη συνέχεια.

Ένας αριθμός υψηλών αξιωματούχων του ANC και οικογενειών σχετιζόμενες με το κόμμα, όπως οι Mandelas, Thambos, Zumas, κ.λπ, έχουν επίσης εκτεταμένα οικονομικά συμφέροντα στις επιχειρήσεις ορυχείων λευκόχρυσου. Ο Cyril Ramaphosa² (πρώην ηγέτης του ΝUM), για παράδειγμα, όχι μόνο βρίσκεται στο συμβούλιο και κατέχει μερίδια στην εταιρία Lonmin, αλλά έχει επίσης συμφέροντα σε μια σειρά από εταιρίες στις οποίες διάφορες λειτουργίες στο ορυχείο του Marikana έχουν δοθεί ως εργολαβίες. Δεδομένου αυτού, και του κλίματος των άγριων απεργιών και των καταλήψεων σε όλο τον τομέα τα τελευταία χρόνια, δεν μοιάζει απίθανο να πάρθηκε μια απόφαση τέτοια ώστε η καταστολή της απεργίας στο Marikana να γίνει παράδειγμα για τους εργάτες, προκειμένου να τους εκφοβίσει και να τους αποτρέψει από ανάληψη μελλοντικών δράσεων, έτσι ώστε να προστατεύσει τα οικονομικά συμφέροντα της ελίτ του κυβερνώντος κόμματος.

Το ANCYL και ο Julius Malema, από μέρους τους, οπορτουνιστικά χρησιμοποίησαν το γεγονός προκειμένου να ασκήσουν δημόσια κριτική στην αστυνομία και τη δεδομένη ηγεσία του ANC ώστε να κερδίσουν την υποστήριξη των εργατών, να προσπαθήσουν να εκδιώξουν τον Jacob Zuma από την προεδρία και να επαναφέρουν τον Malema, όπως επίσης να κερδίσουν υποστήριξη στο αίτημα τους για εθνικοποίηση των ορυχείων• έτσι ώστε, υποτίθεται, οι εργάτες ορυχείων και οι κοινότητες γύρω από τα ορυχεία να έχουν ένα πιο δίκαιο μερίδιο στον πλούτο που παράγεται από αυτά, αλλά πιο ειλικρινά, αυτός είναι ένας τρόπος να συσσωρεύσουν πλούτο και δύναμη μέσα από τις κρατικές θέσεις που επιθυμούν για τους εαυτούς τους.

Mutiny: Μερικές αναφορές των μέσων ενημέρωσής εστίασαν στην πάλη μεταξύ των δύο συνδικάτων, του NUM (Εθνικό Συνδικάτο Μεταλλεργατών) και του AMCU (Ένωση Μεταλλεργατών και Κατασκευαστικών Συνδικάτων), ως αιτία της βίας. Αποτέλεσε αυτό έναν σημαντικό παράγοντα ή είναι κυρίως μια αφήγηση των μμε προκειμένου να εκτρέψουν τη προσοχή από τη βία του νοτιοαφρικανικού κράτους; Είναι τα συνδικάτα, ειδικά το NUM, ένοχα για συνεργασία με τα αφεντικά – αν ναι μπορείς να μας εξηγήσεις πως αυτό συνέβη; Είναι το AMCU πολύ καλύτερο;

Jonathan: Σε ολόκληρο τον τομέα γενικά, πολλοί από τους εργάτες που συμμετείχαν σε άγριες απεργίες και καταλήψεις ήταν συμβασιούχοι, ή αυτοί που προσλήφθηκαν από γραφεία ενοικιάσεως εργασίας – οι οποίοι κάποιες φορές βρίσκονται εκτός NUM, το οποίο εστιάζει στους μόνιμα απασχολούμενους και γενικά ειδικευμένους εργάτες – οι οποίοι ένιωσαν πως τα συμφέροντά τους δεν εκπροσωπήθηκαν σωστά από τις διαπραγματεύσεις των αξιωματούχων του NUM. Ως έτσι, το NUM έχει αρχίσει να χάνει μέλη του προς το AMCU και έτσι είναι πιθανόν πως κάποια από την αρχική βία να πυροδοτήθηκε από την αντιπαλότητα για την εγγραφή μελών. Κατά τα γεγονότα τα οποία οδήγησαν στη σφαγή αναφέρθηκε πως 3 εργάτες πυροβολήθηκαν από άνδρες που φορούσαν μπλουζάκια του NUM, αν και δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτοί ήταν όντως μέλη του NUM ή προσλήφθηκαν για αυτή την δουλειά προκειμένου να προκαλέσουν ανταγωνισμό μεταξύ των συνδικάτων και να διαιρέσουν τους εργάτες. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί πως η απεργία στο Marikana κατά μεγάλο βαθμό ήταν αυτό-οργανωμένη στην οποία ενεπλάκησαν μη-συνδικαλισμένοι εργάτες καθώς επίσης μέλη τόσο του NUM όσο και του AMCU.

Η εστίαση στον ανταγωνισμό των συνδικάτων και στις μάχες μεταξύ των εργατών κυρίως χρησιμοποιήθηκε προκειμένου να διασκεδάσει την προσοχή τόσο από τα πολύ πραγματικά και δίκαια αιτήματα των εργατών όσο και από το γεγονός πως η απεργία ήταν κατά μεγάλο βαθμό αυτό-οργανωμένη, μένοντας έξω από τον έλεγχο των συνδικαλιστών και των δυο συνδικάτων, όπως επίσης προκειμένου, ίσως, να ενισχύσει την εικόνα της αστυνομίας ως ‘’ο θεματοφύλακας της ειρήνης’’ αντί για της βίαιης υπερασπίστριας της ιδιοκτησίας και του κέρδους.

Δεδομένης της κορπορατιστικής φύσης του NUM – και της COSATU (Κογκρέσο των Νοτιοαφρικανικών Συνδικάτων) – από το 1994, η ίδια ύπαρξη και διατήρηση ενός γραφειοκρατικού στρώματος επαγγελματιών συνδικαλιστών εξαρτάται από τη συνεργασία με τα αφεντικά. Οι μακροπρόθεσμες συμφωνίες των επισήμων του NUM που συνήθως διαπραγματεύονται, καθηλώνουν τους εργάτες σε σταθερούς μισθούς για μεγάλα χρονικά διαστήματα αφήνοντας, έτσι, στους δυσαρεστημένους εργάτες καμία άλλη επιλογή από τις παράνομες άγριες απεργίες και διαμαρτυρίες. Οι επίσημοι του NUM έχουν επίσης ασκήσει κριτική στους εργάτες που εμπλέκονται σε αυτές τις απεργίες, οι οποίες βρίσκονται εκτός του νομικού πλαισίου και των επίσημων συλλογικών διαπραγματεύσεων – όπου τα επίσημα συμφέροντα βρίσκονται – και έχουν φτάσει στο σημείο να καλέσουν τους απεργούς να επιστρέψουν στη δουλειά, να απολυθούν ή να συλληφθούν.

Θα ήθελα ωστόσο να σημειώσω πως δεν βλέπουμε το NUM ως πρόβλημα καθαυτό και στεκόμαστε μαζί του ενάντια στα αφεντικά. Το NUM έχει επιτύχει μεγάλες νίκες για τους εργάτες μέσα στα χρόνια, παίζοντας έναν αποφασιστικό ρόλο στο σπάσιμο του κλασσικού απαρτχάιντ συστήματος ορυχείων. Χωρίς το NUM οι συνθήκες θα ήταν πολύ χειρότερες. Παρ’ όλα αυτά συνειδητοποιούμε πως το NUM βρίσκεται αυξανόμενα κάτω από τον έλεγχο των υψηλά αμειβομένων επαγγελματιών συνδικαλιστών, εκ των οποίων πολλοί λίγοι δουλεύουν ακόμα στα ορυχεία. Έτσι, τονίζουμε επίσης την ανάγκη τα μέλη του συνδικάτου να επιβάλλουν εργατικό έλεγχο σε αυτό και να το τραβήξουν πίσω σε γραμμή με τα συμφέροντα των εργατών – το οποίο απαραίτητα περιλαμβάνει την αμφισβήτηση της συμμαχίας με το ANC, το οποίο είναι ανοιχτά σε συμμαχία με τα αφεντικά στα ορυχεία.

Το AMCU μπορεί να είναι λίγο καλύτερο από το NUM, δεδομένου ότι είναι ανεξάρτητο από το ANC και SACP, αλλά σίγουρα δεν είναι ένα συνδικάτο βάσης καθώς επίσης η συνδικαλιστική νομιμότητα και τα συμφέροντα της γραφειοκρατίας του το εμποδίζουν από το να υποστηρίξει την αυτό-οργανωμένη άμεση δράση των εργατών στη μορφή των άγριων απεργιών και καταλήψεων.

Mutiny: Ποιες είναι οι πρόσφατες εξελίξεις της απεργίας; Διάβασα πως η αστυνομία βασάνιζε απεργούς που συνέλαβε; Στις 20 Αυγούστου οι εφημερίδες Mail και Guardian παρέθεσαν τα λόγια ενός εργάτη στα ορυχεία ο οποίος έλεγε ‘’ είναι καλύτερα να πεθάνεις παρά να δουλεύεις για αυτά τα σκατά. Δεν πρόκειται να σταματήσω την απεργία. Θα διαμαρτυρηθούμε έως ότου πάρουμε αυτά που θέλουμε. Δεν μας έχουν πει τίποτα. Η αστυνομία ας προσπαθήσει να μας σκοτώσει, δεν θα κουνηθούμε’’. Είναι αυτή η στάση διαδεδομένη ή πολλοί εργάτες έπεσαν θύματα εκφοβισμού; Έχει υπάρξει αλληλεγγύη από άλλα κοινωνικά κινήματα στη Νότια Αφρική;
Jonathan: Οι απεργοί στο Marikana αποδέχτηκαν μια πρόταση αύξησης μισθού περί του 22% από την διοίκηση – μια μερική νίκη, αν και αυτό εξακολουθεί να συμπληρώνεται από τα μπόνους παραγωγικότητας – και γύρισαν πίσω στη δουλειά στις 20 του Αυγούστου. Όμως, η αναταραχή και η βιομηχανική δράση εξαπλώθηκε κατά μήκος του μεταλλευτικού τομέα από τη στιγμή που οι εργάτες διάτρησης ξεκίνησαν την άγρια απεργία στο Marikana, πριν έξι εβδομάδες. 190 από τους 260 εργάτες ορυχείων συνελήφθησαν στο Marikana και σύμφωνα με πληροφορίες βασανίστηκαν, και είναι πιθανόν πως αυτό, μαζί με την δυσκολία διατήρησης της απεργίας χωρίς απεργιακό ταμείο και ενώ οι εργάτες ζουν σε συνθήκες φτώχειας, να συνέβαλε στην αποδοχή εκ μέρους των εργατών μιας πρότασης μικρότερης από τα αρχικά αιτήματά τους.

Παρόμοιες στάσεις εκφράζονται από απεργούς και σε άλλα ορυχεία, αλλά μένει να αποδειχτεί εάν θα είναι ή όχι σε θέση να διατηρήσουν τους αγώνες τους έως τη νίκη.

Από τη σφαγή και μετά υπήρξαν μερικές πικετοφορίες και παραστάσεις αλληλεγγύης σε όλη τη χώρα. Ξεκίνησε η Καμπάνια Αλληλεγγύης στο Marikana και ένα ταμείο αλληλεγγύης δημιουργήθηκε. Ωστόσο, λόγω της περιορισμένης μας δυνατότητας και της δικιάς μας στρατηγικής εστίασης, εμείς ως ZACF, δεν συμμετείχαμε ενεργά σε αυτή την καμπάνια, και έτσι δεν μπορώ να σχολιάσω με ακρίβεια αναφορικά με τη σύνθεση και τον προσανατολισμό της.

Mutiny: Μπορείς να μας πεις άλλα παραδείγματα κρατικής βίας ενάντια σε εργατικά και κοινωνικά κινήματα στη Νότιο Αφρική; Υπάρχει κίνδυνος να αντιμετωπιστεί η σφαγή ως ένα ακραίο και απομονωμένο γεγονός και να αγνοηθούν άλλες περιπτώσεις κρατικής βίας, όπως επίσης η γενικότερη πραγματικότητα του καπιταλισμού στη Νότιο Αφρική;
Jonathan: Η αστυνομία στη Νότιο Αφρική μετά το απαρτχάιντ συνηθίζει να χρησιμοποιεί πλαστικές σφαίρες, δακρυγόνα, χειροβομβίδες αναισθητοποίησης, τεθωρακισμένα οχήματα και ελικόπτερα ενάντια στους απεργούς εργάτες, στους διαδηλωτές των κοινοτήτων. Πριν το Marikana, τουλάχιστον 25 απεργοί, διαδηλωτές και παιδιά δολοφονήθηκαν από κρατικές και ιδιωτικές δυνάμεις καταστολής στη Νότιο Αφρική. Μια από τις πιο γνωστές περιπτώσεις, απλά επειδή καταγράφηκε με βιντεοκάμερα και μεταδόθηκε πανεθνικά, ήταν αυτή του 33 χρόνου Andries Tatane: ξυλοκοπήθηκε και ύστερα πυροβολήθηκε από την αστυνομία κατά τη διάρκεια μιας διαμαρτυρίας υπαλλήλων delivery στο Ficksburg το 2011. To 2009 πέντε απεργοί εργάτες του δήμου και μέλη συνδικάτου πυροβολήθηκαν και τραυματίσθηκαν και, επίσης το 2009, τουλάχιστον 3 άνθρωποι δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια μιας διαδεδομένης απεργίας στον τομέα του λευκόχρυσου, ενώ άλλοι τρεις δολοφονήθηκαν την 1η Αυγούστου το 2012 και 20 τραυματίστηκαν στο ορυχείου του Aquarius Kroondal.

Αν και στο Μarikana έγινε η πιο θανατηφόρα χρήση βίας ενάντια σε πολίτες από τις δυνάμεις καταστολής στη Νότιο Αφρική από το 1960 και τη σφαγή στο Sharpeville και του τέλους του απαρτχάιντ, δεν είναι κατά κανένα τρόπο ένα μεμονωμένο περιστατικό και θα ήταν πολύ επικίνδυνο να το δούμε έτσι. Αν και δικαίως αναγνωρίζεται ο ρόλος της αστυνομίας και του κράτους που αυτά διαδραμάτισαν προς την υπεράσπιση των οικονομικών συμφερόντων των επενδυτών στον τομέα των ορυχείων και αλλού, η θέση που πολύ συχνά παρουσιάζεται –συμπεριλαμβανομένων πολλών από την αριστερά- ότι το κράτος είναι μια ουδέτερη ύπαρξη, και ότι η αστυνομική βία είναι αποτέλεσμα της κακής εκπαίδευσης και της λάθος ηγεσίας είναι ολότελα ολέθρια για τον σκοπό της εργατικής και λαϊκής χειραφέτησης. Αυτή η οπτική αποτυγχάνει να αναγνωρίσει τον κεντρικό ρόλο του κράτους και των ένοπλων κομματιών του στη διατήρηση του καπιταλισμού υπερασπιζόμενα την ιδιωτική ιδιοκτησία και τα οικονομικά συμφέροντα της άρχουσας τάξης. Έτσι, η εναλλακτική που συνήθως παρουσιάζεται είναι κρατοκεντρική, με επίκεντρο την ιδέα πως η κατάληψη της κρατικής εξουσίας από ένα εργατικό κόμμα ή μια επαναστατική πρωτοπορία – ή απλώς της αντικατάστασης μερικών σάπιων μήλων στην κορυφή – μπορούν να μετατρέψουν το κράτος σε έναν θεσμό ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα των λαϊκών τάξεων, και ακόμα ως εργαλείο στον αγώνα τους για χειραφέτηση. Αυτό, φυσικά, ενισχύει την εξάρτηση και τις προσδοκίες σωτηρίας από τα πάνω, αντί να ενθαρρύνει την ανεξαρτησία και αυτοπεποίθηση της εργατικής τάξης προκειμένου να επιτύχει την απελευθέρωσή της.

Mutiny: Έχεις κάποιο τελευταίο σχόλιο;
Jonathan: Όχι ιδιαίτερα – απλά να ευχαριστήσω το Mutiny για την ευκαιρία να παρουσιάσουμε την οπτική μας και να κατευθύνουμε το ενδιαφέρον των αναγνωστών σε μια βαθύτερη ανάλυση του Marikana και των αγώνων στον τομέα του λευκόχρυσου στο άρθρο του Shawn Hattingh μέλος της ZACF ‘’Τι μας λέει η σφαγή στο Marikana’’, στο οποίο οι απαντήσεις σε αυτή την συνέντευξη βασίστηκαν αρκετά.

Σημειώσεις

1: D-DAY: στρατιωτικός όρος που περιγράφει την πρώτη μέρα εφαρμογής μιας πολεμικής επιχείρησης. D-DAY ονομάστηκε η πρώτη μέρα της απόβασης στην Νορμανδία στις 6 Ιουνίου του 1944 από τις συμμαχικές δυνάμεις.

2: O Cyril Ramaphosa είναι ιστορικός ηγέτης του Εθνικού Συνδικάτου Μεταλλεργατών (NUM) και πρώτος γραμματέας του το 1982.

*Δημοσιεύτηκε στο site του ZABALAZA στις 23 Οκτώβρη 2012. Μετάφραση για το Provo: Μίσος Ταξικό

Related Link: http://www.provo.gr/its-better-to-die-than-to-work-for-that-shit/

This page has not been translated into Norsk yet.

This page can be viewed in
English Italiano Deutsch
© 2005-2024 Anarkismo.net. Unless otherwise stated by the author, all content is free for non-commercial reuse, reprint, and rebroadcast, on the net and elsewhere. Opinions are those of the contributors and are not necessarily endorsed by Anarkismo.net. [ Disclaimer | Privacy ]