Ο κομφουζιονισμός παρελαύνει…

Ελλάδα / Τουρκία / Κύπρος | Λαϊκοί Αγώνες | Γνώμη / Ανάλυση Thursday November 15, 2012 13:53 by Michael Theo

Μόλις ένα μήνα πριν, 9 Οκτωβρίου 2012, οι πλατείες της Αθήνας πλημμύρισαν πάλι από διαδηλωτές οι οποίοι θέλησαν να εκφράσουν την οργή τους για την επίσκεψη της Άντζελα Μέρκελ στην Αθήνα. Η ανήσυχη κυβέρνηση Σαμαρά, θέλοντας να προβεί σε επίδειξη ισχύος στα μάτια της Γερμανίδας Καγκελαρίου, κινητοποίησε ολόκληρο τον κατασταλτικό μηχανισμό εναντίον των πολιτών.

Μόλις ένα μήνα πριν, 9 Οκτωβρίου 2012, οι πλατείες της Αθήνας πλημμύρισαν πάλι από διαδηλωτές οι οποίοι θέλησαν να εκφράσουν την οργή τους για την επίσκεψη της Άντζελα Μέρκελ στην Αθήνα. Η ανήσυχη κυβέρνηση Σαμαρά, θέλοντας να προβεί σε επίδειξη ισχύος στα μάτια της Γερμανίδας Καγκελαρίου, κινητοποίησε ολόκληρο τον κατασταλτικό μηχανισμό εναντίον των πολιτών. Δρακόντεια τα μέτρα ασφαλείας για μια ακόμη φορά. Απαγόρευση κυκλοφορίας (curfew) σε κομβικά σημεία του κέντρου της πόλης, ελεύθεροι σκοπευτές σε ταράτσες κτιρίων, ενώ φήμες (ανεπιβεβαίωτες) κάνουν λόγο και για εμπλοκή του στρατού με σκοπό την καταστολή πιθανών ταραχών.

Έτσι, την ίδια ώρα που ο πρωθυπουργός βρισκόταν σε συνομιλία με την Α.Μέρκελ, γύρω στους 100.000 διαδηλωτές, συγκρούονταν με τα ΜΑΤ και τις δυνάμεις της αστυνομίας. Με εκτεταμένη χρήση δακρυγόνων και κρότου λάμψης κατάφεραν για μια ακόμη φορά να διαλύσουν το συγκεντρωμένο πλήθος.

Φυσικά, δεν περίμενε κανείς τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο, από ένα σάπιο πολιτικό σύστημα που προσπαθεί με νύχια και με δόντια να κρατηθεί στα πόστα του, δίνοντας ρεσιτάλ αυταρχισμού, όταν έπειτα από την δημοσίευση άρθρου στην Βρετανική Guardian, αναφορικά με τους βασανισμούς αντιφασιστών διαδηλωτών από αστυνομικούς, και παρά την επιβεβαίωση από ιατροδικαστή ότι είχε ασκηθεί σωματική βία στους συλληφθέντες, ο ίδιος ο υπουργός δικαιοσύνης, δίχως καμία ντροπή επιχείρησε να τα καλύψει, και δήλωσε έτοιμος να ασκήσει καταγγελία εναντίον των συντακτών.

Δεν μας εκπλήσσει, επίσης, ούτε και η σύλληψη του Κ.Βαξεβάνη για τη δημοσιοποίηση της περιβόητης λίστας Λαγκάρντ, κάτι που το ίδιο το διεφθαρμένο κράτος, αν δεν θέλει ν’ αποκαλείται διεφθαρμένο, θα έπρεπε να είχε κάνει εδώ και πολύ καιρό. Το θέμα αυτό, όμως, καλό θα ήταν να περιοριστεί εδώ, μιας και ο σκοπός αυτού του άρθρου δεν είναι ν’ ασχοληθεί με τα αυτονόητα (δηλαδή την καταδίκη της κρατικής καταστολής και διαφθοράς), αλλά να εστιάσει την προσοχή του σε άλλο ένα μείζον ζήτημα, τον αναδυόμενο λαϊκισμό και τα έκτροπα που διαδραματίστηκαν την ημέρα εκείνη στους δρόμους της Αθήνας, χωρίς ωστόσο, κάτι τέτοιο, να σημαίνει ότι η κρατική βία και ο κυνισμός των Νεοφιλελεύθερων Μερκελιστών είναι αποδεκτός. Απεναντίας, αυτού του είδους ο τεχνοκρατισμός/οικονομισμός της πολιτικής που χαράσσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα ανδρείκελά της, δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από την αποθέωση του εργαλειακού ψεύτικου καπιταλιστικού ορθολογισμού.

Πρόκειται για την αποθέωση αυτού του άθλιου πολιτισμού ενός χυδαίου μεταμοντέρνου μηδενισμού. Όμως, όσο απεχθής και ετερόνομος, και συνεπώς καταστροφικός για το ανθρώπινο πνεύμα, είναι αυτός ο καταθλιπτικός μικρόκοσμος των αριθμών, των εξισώσεων και της αστείρευτης μιζέριας, άλλο τόσο επικίνδυνος είναι ο λαϊκισμός –που πλέον έχει αποκτήσει και κινηματική βάση, και εκπροσωπείται κυρίως από τα εκτρώματα της Χρυσής Αυγής, των Ανεξάρτητων Ελλήνων και μέρους αριστερών παρατάξεων όπως το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ-, η υπεραπλούστευση και η αφόρητη συνωμοσιολογία που έχει κατακλείσει ολόκληρο το Ελληνόφωνο διαδίκτυο.

Την ημέρα εκείνη, λοιπόν, εν όψει των προγραμματισμένων συλλαλητηρίων, κάποιοι βρήκαν αφορμή να κατέβουν και να εκφράσουν την αντίθεσή τους ενάντια στις αδικαιολόγητες παρεμβάσεις της Γερμανικής ελίτ στα εσωτερικά της χώρας, εναντίον των μέτρων λιτότητας που έχουν οδηγήσει εκατομμύρια συμπολίτες μας στην φτώχεια, και όπως πάντα, αντιμετώπισαν την κτηνώδη κρατική καταστολή. Παράλληλα, όμως, ομάδες διαδηλωτών, φέροντας ναζιστικά σύμβολα, όπως σημαίες και περιβραχιόνια με σβάστικες, παρέλασαν στο κέντρο της πόλης, ενώνοντας την φωνή τους με άλλους διαδηλωτές. Σε παρόμοιου τύπου προγραμματισμένη διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε χθες στο κέντρο της Λισσαβόνας στην Πορτογαλία, ομοίωμα της Μέρκελ με ζωγραφισμένη την σβάστικα στο μπροστινό του μέρος, παραδόθηκε στην πυρά.

Οι εικόνες αυτές έκαναν τον γύρο του κόσμου, αφήνοντας μια πικρόχολη γεύση, αναφορικά με την Ελληνική (ίσως και Πορτογαλική) πραγματικότητα στο υπόλοιπο Ευρωπαϊκό κοινό (αν θεωρήσουμε την Ελλάδα χώρα Ευρωπαϊκή). Δεν αξίζει φυσικά ν’ αναφερθεί κανείς στα ρατσιστικά σχόλια που ακούγονται τα τελευταία τρία χρόνια για τα «γουρούνια» (PI.I.G.S) της νότιας Ευρώπης, και κυρίως την Ελλάδα, όπως, «τεμπέληδες Έλληνες», «φοροφυγάδες και απατεώνες». Τα συγκεκριμένα δίκτυα ενημέρωσης (που συνήθως πρόσκεινται σε δεξιούς πολιτικούς χώρους), δε θα έχαναν ούτως ή άλλως την ευκαιρία να εκφράσουν μίσος και απέχθεια για ο,τιδήποτε αντιβαίνει την προτεσταντική ηθική των Βορειοευρωπαίων, δε θα δίσταζαν κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες να εξαπολύσουν επίθεση εναντίον κάθε πράξης που διαφωνεί με το δόγμα του Νεοφιλελευθερισμού και των αξιών που αυτό πρεσβεύει.

Αυτό, όμως, που πρέπει να γίνει κατανοητό σε όλους όσοι θα επικροτούσαν τέτοιου είδους ενέργειες, είναι πως η υποστήριξη εκτός συνόρων είναι μια βασική προϋπόθεση για να μπορέσει ένα κίνημα να βρει τους στόχους του, ν’ ανατρέψει το υπάρχον πολιτικό σκηνικό και να το αντικαταστήσει με κάποιο άλλο, που θα μπορεί να εξασφαλίσει περισσότερη συμμετοχή στην πολιτική ζωή, καλύτερα εργασιακά δικαιώματα, κοινωνική ασφάλιση και ελευθερία. Η εξίσωση της Μέρκελ με την ναζιστική Γερμανία, όχι μόνο προξενεί αρνητικές αντιδράσεις ακόμα και στους λίγους Γερμανούς και λοιπούς Βορειοευρωπαίους που απορρίπτουν την καμπάνια μίσους εναντίον της Ελλάδας από τα αντίστοιχα Μέσα Ενημέρωσης των δικών τους χωρών, όχι μόνο τους ωθεί να στραφούν εναντίον των ανθρώπων μιας χώρας για τους οποίους θα μπορούσαν να εκφράσουν και την συμπάθειά τους στις ανυπέρβλητες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, αλλά απεναντίας φανερώνει ολική πολιτική άγνοια, και συμβάλει στη δημιουργία ενός εθνικιστικού κιτς θεάματος που κανένας σκεπτόμενος άνθρωπος δεν θα μπορούσε να το εκλάβει ως βάσιμη πολιτική αντιπρόταση στις Νεοφιλελεύθερες προκλήσεις.

Ακόμα και σε καθαρά θεωρητικό επίπεδο, το δόγμα του Νεοφιλελευθερισμού που πρεσβεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν έχει καμία συγγένεια με τον Εθνικό Σοσιαλισμό της Γερμανίας του 30, με τα ολοκληρωτικά φασιστικά καθεστώτα του μεσοπολέμου.

Ο Εθνικοσοσιαλισμός και ο φασισμός είναι ιδεολογίες που βλέπουν τον θεσμό της κρατικής εξουσίας ως έναν από τους βασικότερους για την επιβολή των «πολιτικών» γραμμών τους. Τα ιδεολογήματα αυτά βάζουν ως πρωταρχική τους σημασία την πλήρη αφοσίωση του εξουσιαζόμενου στις βασικές αρχές του κινήματος, που μέσω κάθε κρατικού μονοπωλίου επιτυγχάνει τους σκοπούς του. Ένας από τους βασικότερους εκφραστές του Δεξιού απολυταρχισμού είναι ο Καρλ Σμιτ, ο οποίος, μάλιστα, υπήρξε και θαυμαστής της Ναζιστικής Γερμανίας.

Λέει, λοιπόν, ο Σμιτ ότι το κράτος έχει κάθε δικαίωμα ν’ αναστέλλει Συνταγματικά κατοχυρωμένους νόμους εάν το απαιτούν οι συνθήκες, στοχεύοντας στο αιτιατό, την κοινωνική ειρήνη, ή την σύγκρουση με τον αντίπαλο εχθρό. Πρόκειται για την Μακιαβελική λογική με βάση την οποία το πολιτικό σώμα (στη συγκεκριμένη περίπτωση, πρόκειται μια μικρή γραφειοκρατική ολιγαρχία) έχει την δυνατότητα να πράξει αυτόβουλα, ακόμα και δίχως την συγκατάθεση της πλειοψηφίας. Το ερώτημα, βέβαια, που πηγάζει από εδώ είναι το εξής: το ίδιο δεν συμβαίνει και με τον Νεοφιλελευθερισμό; Δεν έχουν παραβιαστεί άρθρα του Ελληνικού Συντάγματος;

Παρότι η απάντηση είναι καταφατική, –άλλωστε ο Karl Polayi στο βιβλίο του The Great Transformation, αποδεικνύει πως ο lesaiz faire καπιταλισμός, που υποτίθεται επιθυμεί την ελαχιστοποίηση του κράτους, πάντα χρειάστηκε έναν κρατικό μηχανισμό προκειμένου να επιβληθεί-, υπάρχουν, ωστόσο, μερικές θεμελιώδης διαφορές. Ο Ναζισμός και ο φασισμός είναι ιδεολογίες που δεν αποδέχονται την ελεύθερη αγορά, το ελεύθερο εμπόριο και την ατομική πρωτοβουλία.

Αντιθέτως, επιδιώκουν στην διαιώνιση του κρατισμού, και των κρατικών μονοπωλίων. Λόγω του ότι αποτελούν ρεύματα που ενσαρκώνουν αξίες προ-επαναστατικές (πριν δηλαδή την Γαλλική Επανάσταση, τον Διαφωτισμό και την άνοδο της μπουρζουαζίας), περιφρονούν κάθε τι το αστικό, κάθε αξία που κατέστη κυρίαρχη από την περίοδο της Βιομηχανικής Επανάστασης, –δηλαδή το κέρδος και την συσσώρευση κεφαλαίων, ή την επιστήμη και την τεχνολογία– και, τέλος, κάθε είδους οικονομικές συναλλαγές που αποσκοπούν στο ατομικό και όχι συλλογικό συμφέρον. Ιδιαίτερα ο Νεοφιλελευθερισμός, βασίζεται πάνω στην Θατσερική αντίληψη: «δεν υπάρχει κοινωνία παρά μόνο άτομα».

Αντίθετα, ο Ναζισμός, ο φασισμός, όπως και ο Σταλινισμός, αποσκοπούν στην ολότητα, στην ιδέα, δηλαδή ότι υπάρχει ένα και μόνο συμφέρον, το συλλογικό. Τα ολοκληρωτικά καθεστώτα προσπαθούν με κάθε μέσο να εξαλείψουν οτιδήποτε αντιβαίνει το «συλλογικό συμφέρον», γιατί, κυρίως, θέτουν ως κεντρικό αξιακό τους πυρήνα ντετερμινιστικές έννοιες όπως «οι νόμοι της φύσης», «η διαιώνιση της φυλής, του έθνους και των παραδόσεων», «το τραίνο της ιστορίας» που απαιτούν συλλογική δράση και αποδοχή.Αναμφισβήτητα, υπάρχουν και κάποια κοινά στοιχεία μεταξύ των δύο αυτών καθεστώτων, της αστικής «δημοκρατίας» ή ολιγαρχίας με τον Σταλινισμό και τον φασισμό. Οι διάφορες διαφημίσεις προϊόντων αποσκοπούν στις συνειδήσεις των μαζών και όχι των ατόμων. Τα πολιτικά κόμματα, όπως πολύ σωστά τα περιγράφει ο Max Weber (βλ. Politics as a Vocation), λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο, προπαγανδίζοντας τις θέσεις τους χρησιμοποιώντας γλώσσα που είναι κατανοητή προς το σύνολο, ή αν δεν είναι κατανοητή, προσπαθούν να επικαλεστούν μια επιστημονίστικη αυθεντία.

Όμως, τα αστικά κόμματα και οι διαφόρων ειδών διαφημίσεις, ποτέ δεν χρησιμοποιούν μεσσιανικό λόγο, ποτέ δεν προβάλλονται ως υπόσχεση προς κάτι καλύτερο. Καταφέρνουν μόνο να δημιουργούν ανάγκες πλασματικές, με σκοπό το κέρδος. Απεναντίας, ένα φασιστικό ή Σταλινικό καθεστώς, συχνά είναι προσωποπαγές, έντονα αντι-ωφελιμιστικό, και κατευθύνεται από έναν ιδεαλιστικό στόχο, ασαφή και ρομαντικό για να μπορεί να αγγίξει τα συναισθήματα και, ταυτόχρονα, να επενδύσει στην αυθαιρεσία της σκέψης, κατακυριεύοντας έτσι τον βασικό κορμό της ανθρώπινης υπόστασης που ονομάζεται ψυχή.

Εν ολίγοις, δεν έχουμε να κάνουμε με κάποιο ολοκληρωτικό Ναζιστικό καθεστώς, αλλά με μια αυταρχική κυβέρνηση που προσπαθεί να συγκαλύψει την διαφθορά και την διαπλοκή, με μια τεχνοκρατική ελίτ που επιχειρεί να επιβάλει το δόγμα της Σχολής του Σικάγο.Στο σημείο αυτό, καλό θα ήταν οι αναγνώστες να αναρωτηθούν το εξής: Σε ποιά από τις δύο χώρες είναι εντονότερο το στοιχείο του ολοκληρωτισμού; Ποιά συγκεντρώνει κατοίκους με τάσεις που θυμίζουν περισσότερο την ναζιστική Γερμανία του 30; Είναι η Γερμανία ή μήπως η Ελλάδα που νεοναζιστικά μορφώματα όπως η Χρυσή Αυγή αγγίζουν το 7-8% στις δημοσκοπήσεις; Την ίδια στιγμή, το αντίστοιχο Γερμανικό NPD δεν ξεπερνά τα 2% του συνόλου των Γερμανών ψηφοφόρων.

Μπορεί η κυβέρνηση των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών να είναι συμπαγής, να φλερτάρει με τον αυταρχισμό, όμως στην Ελλάδα ομάδες νεοναζί με την απόλυτη συγκάλυψη της αστυνομίας, βγαίνουν καθημερινά σε περιπολίες μαχαιρώνοντας μετανάστες. Όχι ότι απουσιάζουν τα φαινόμενα αυτά από την Γερμανία (και από καμία χώρα)!

Ο κίνδυνος, όμως, της πολιτικής βίας, της παρεκτροπής και του ολοκληρωτισμού είναι εντονότερος στην Ελλάδα, αυτήν την στιγμή, παρά πουθενά αλλού. Ή μήπως ξεχάσαμε τον όχλο που επί καθημερινής βάσης, για σχεδόν 2 εβδομάδες, πολιορκούσε το θέατρο στο Χυτήριο, την σύλληψη του Παστίτσιου και κάτι νόμους περί Βλασφημίας! Προτού, λοιπόν, ξαναβγούμε στους δρόμους καίγοντας ναζιστικές σημαίες, με σκοπό να πλήξουμε την εθνική υπερηφάνεια των Γερμανών, ας θυμηθούμε ότι η κυβέρνηση της Α.Μέρκελ, συσπειρώνει άτομα με κινητικές ανικανότητες, ή που ανήκουν σε κάποια εθνική μειονότητα, πράγμα που για τα Ελληνικά δεδομένα ξεπερνάει κάθε φαντασία.

Επειδή, τέλος, η κατάσταση είναι ιδιαίτερα τεταμένη, και το πολιτικό καθεστώς μοιάζει να ακροβατεί σε τεντωμένο σκοινί, θα ήταν προτιμότερο ν’ αναγνωρίζαμε μερικά αυτονόητα πράγματα: πως, για παράδειγμα, δεν μπορεί μια εξέγερση να οδηγήσει πουθενά, αν δεν υπάρχει υποστήριξη εκτός της χώρας, ιδιαίτερα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Μπορεί κάποιοι να ονειρεύονται πλατείες Ταχριρ, αλλά καλό θα ήταν να γνωρίζουμε ότι η Ευρώπη (και κυρίως η Ελλάδα) δεν είναι ούτε Αίγυπτος, ούτε Τυνησία. Σε αντίθεση με τις δύο αυτές χώρες, όπου υπήρχαν εξωτερικές πιέσεις να παραμείνουν τα πλήθη στον δρόμο μέχρι την ανατροπή του Μουμπάρακ και Μπεν Αλί (αντίστοιχα) στην δική μας περίπτωση οι πιέσεις αποσκοπούν στο να εγκαταλείψουν οι διαδηλωτές τις πλατείες.

Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι προκειμένου να επιτευχθούν μερικοί επαναστατικοί στόχοι, θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να γίνει αντιστροφή του αρνητικού κλίματος που δημιουργείται εκτός συνόρων, αναφορικά με τις διαδηλώσεις και τα κινήματα πολιτών.

Συνεπώς, σκηνές σαν αυτές που συνέβησαν την 9η Οκτωβρίου θα ήταν προτιμότερο να μην επαναληφθούν.