Οι Ελευθεριακοί της Καλαμάτας III

Ελλάδα / Τουρκία / Κύπρος | Αναρχική Ιστορία | Κριτική / Παρουσίαση

Tuesday July 27, 2010 20:39

by Dmitri - MACG - Anarkismo (personal capacity)

Από το Δέκατο Πέμπτο Κεφάλαιο με τίτλο “Οι Ελευθεριακοί της Καλαμάτας” του έργου “Για Μια Ιστορία του Αναρχικού Κινήματος του Ελλαδικού Χώρου”. Ολόκληρο το έργο δημοσιεύεται στο http://ngnm.vrahokipos.net

Συνεχίζει, όμως, ο δικηγόρος Δημήτριος Ν. Ζέρβας, με το παρακάτω άρθρο του στην τοπική εφημερίδα «Ελευθερία», την Κυριακή, 17 Νοεμβρίου 2002, σελ. 10, με φωτογραφία, αυτή τη φορά, του εξωφύλλου του τρίτου τεύχους του περιοδικού «Ελεύθερη Σκέψη», που κυκλοφόρησε τον Μάϊο του 1929:

«Το «κήρινον εκμαγείον» της ψυχής μας, έγραφε ο Πλάτων. Το μέρος δηλαδή της ψυχής που πλάθεται, που ανατριχιάζει με το άγγιγμα, που διαμορφώνεται εύκολα με τις λέξεις, τις ιδέες, τις πράξεις, τα χρώματα και τους ήχους. Αυτή η υπέροχη έκφραση, για το εύπλαστο μέρος της ψυχής, που ανέλυσε ο Πλάτων, ότι σε άλλους είναι μεγάλο και σε άλλους μικρό, σε άλλους είναι φτιαγμένο από καθαρότερο κερί, σε άλλους από κοπρωδέστερο και σκληρότερο και ότι αυτό είναι το δώρο της μητέρας των Μουσών, της Μνημοσύνης! (1)Αυτό το «κήρινον εκμαγείον», ήταν τόσο καθάριο και εύπλαστο και ευμετάβλητο στην ψυχή του Λούλη Τσικλητήρα, που υγράνθηκε τελείως και έλιωσε, από την πίκρα και τη μεταμέλεια και έσπασε και διερράγη από την κατακραυγή του κόσμου, οδηγώντας τον «Λούτσι» στην αυτοκτονία. Αυτόν τον αγροτικό ηγέτη, που γεννήθηκε στην Πύλο και έδρασε στα σταφιδικά συλλαλητήρια του 1929-1930, ιδρυτικό μέλος του Αγροτικού Κόμματος, που εξελέγη βουλευτής Μεσσηνίας το 1932 και στη συνέχεια έκανε το μεγάλο ατόπημα και λάθος. Να προδώσει άθελά του, τον εαυτό του και τους συντρόφους του και τους αγρότες, όταν από κακή πολιτική εκτίμηση συνεργάστηκε στις εκλογές του Μαρτίου 1935 με το συνδυασμό των βασιλοφρόνων (Κονδύλη-Μεταξά). Αλλά δεν άντεξε ο Τσικλητήρας την ντροπή και μην μπορώντας να συγχωρήσει τον εαυτό του γι’ αυτό το πολιτικό του ατόπημα, αυτή την ιδεολογική του ασυνέπεια, μην μπορώντας να αντέξει την αποδοκιμασία των παλιών του συντρόφων, αυτοκτόνησε το βράδυ των εκλογών, πριν ακόμα γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα. Αυτοκτόνησε στο χωριό Χανδρινού της Πυλίας. Και να το ξέρετε, ο Λούλης Τσικλητήρας είναι ο μόνος πολιτικός στη νεότερη Ελλάδα, που αυτοκτόνησε για λόγους πολιτικής ευθιξίας, από ντροπή, για τη λάθος πολιτική του εκτίμηση και τοποθέτηση, για τη λάθος πολιτική του επιλογή, που αυτοκτόνησε από πολιτική εντιμότητα!

Γι’ αυτό σας λέω. Πολύτιμο αυτό το «κήρινον εκμαγείον» της ψυχής μας, αλλά μην το μπερδέψετε με την Κερύνεια και την Κύπρο και τους πάσης φύσεως πολιτικούς που βάλανε πόδι εκεί και κάνανε μπάχαλο κείνο το νησί μας, το πέρα της Ελλάδος κείμενο, στην άκρη και στο μέσο της άκρης της ελληνικής ψυχής. Γιατί «κήρινον εκμαγείον» φαίνεται πως ή δεν υπήρχε ποτέ στην ψυχή των γραικύλων πολιτικών ή φαίνεται να ήταν φτιαγμένο εκ του κοπρωδεστέρου και σκληροτέρου υλικού που υπήρχε.

Γι’ αυτό τόση η κατάντια, η έλλειψη ευθιξίας και ντροπής, γι’ αυτό τόσο φρικώδης η έλλειψη Μνημοσύνης· γι’ αυτό και ο φόνος σωμάτων και μνήμης μικρών και μεγάλων ηρώων, κανείς να μην θυμάται τίποτα· να ξεχαστεί ότι το 1878 η Κύπρος νοικιάστηκε στους Εγγλέζους και μετά που κρέμασαν οι Εγγλέζοι τους εκδότες του περιοδικού «Ορυμαγδός» οι Έλληνες της Κερύνειας παλούκωσαν, για εκδίκηση, 33 Άγγλους στρατιώτες σχηματίζοντας πάνω στα τείχη του κάστρου της πόλης, το σύνθημα «Ζήτω η Ένωσις!» ότι από τότε οι Εγγλέζοι σφάζανε, σκοτώνανε, βιάζανε όπως κάνανε σε όλες τις αποικίες τους· ότι το 1925 ανακοινώσανε ότι η Κύπρος είναι αποικία τους· ότι εμείς, κατάρα είναι, ξεχάσαμε το δημοψήφισμα του 1950, όταν το 96% των Ελληνοκυπρίων δηλαδή το 76% του συνολικού πληθυσμού, ψήφισε υπέρ της ένωσης με την Ελλάδα και οι τότε πολιτικοί δεν δεχτήκανε το αποτέλεσμα, εν ονόματι της ένωσης με το ΝΑΤΟ.

Ότι ξέμεινε η Κύπρος μας, το νησί των νεκρών, όπως ήταν κατά την αρχαία ελληνική συνείδηση, των ευλογημένων νεκρών και παραμένει έτσι μέχρι σήμερα, ξεβάφοντας συνεχώς αίματα, δάκρυα, νεκρούς και θάνατο. Η Κύπρος, αιώνες τώρα, ένα απέραντο νεκροταφείο όπου ευδοκιμεί το κυπαρίσσι, εκεί που η άλλη θεά του κυπαρισσιού, η Κύπρις Αφροδίτη, θεά του αφρού και της γέννησης, πέταξε στην Κύπρο από τα Κύθηρα (το άλλο κρυμμένο θείο νεκροταφείο της Στερεάς και στεριανής Ελλάδος), με τις νύμφες της γέννησης, τις Ώρες.

Αιώνων ώρες, που συντήρησαν το πάθος της ένωσης του γένους, ένα πάθος απόλυτο, άδηλο, για την ένωση με το τελευταίο αυτό άκρο της ελληνικής ψυχής. Την ψυχή μας, που γαλουχήθηκε με την ένωση που κάποτε ήτανε αλφαβητάρι ολάκερου του γένους και της Ορθοδοξίας. Του γένους, που αιώνες τώρα με μουλαρίσιο πείσμα επιμένει ότι η Κύπρος είναι ελληνική και ας μακέλεψαν το νησί οι Εγγλέζοι και οι μεμέτηδες, και γι’ αυτό πάντα τρέχανε εκεί οι δικοί μας να ποτίζουν με το αίμα τους τα χώματα της Κύπρου γιατί ελληνικά ήταν ανέκαθεν, όπως έκανε και κείνος ο δικός μας ο λοχαγός Νικόλαος Κατούντας, που σκοτώθηκε πολεμώντας τα τούρκικα τανκ με μια ομάδα Κυπρίων και κάτι λιανοντούφεκα. Και όλοι πια καμώνονται πως δεν καταλαβαίνουν ότι άρχισε η συρρίκνωση του ελληνισμού και του ελλαδικού κράτους, κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν και ας φαίνεται καθαρά ότι μετά τη σχεδιαζόμενη εξαφάνιση της ελληνικής Κύπρου, θα ακολουθήσει την ίδια μοίρα και το κουτσουρεμένο ελλαδικό κράτος. Η ίδια μοίρα της Κύπρου σε μεγέθυνση, κάτω από την απόλυτη κυριαρχία των μετρίων, των ανίκανων και της βιαίας επιβολής των κανόνων μιας κληρονομικής δημοκρατίας.Θα γένει έτσι όπως γράφει ο Κύπριος ποιητής Ανδρέας Ροδίτης:

«Νεκροί προδότες κάθονται στα πιο ψηλά βουνά μας σε θρόνους κι αγναντεύουνε τα έργα των χεριών τους κι ανάμεσά μας ζωντανοί μάχονται την ψυχή μας. “Προδότες” λεν τα’ αδέρφια τους και τους εχθρούς “αδέρφια” “Ξένους” λαλούν τους αδερφούς και ξένους προσκυνούσιΞένοι πατούν το χώμα μας κι αδέρφια την ψυχή μας».

Ας είναι όμως· για την «Ελεύθερη Σκέψη» ξεκίνησα να γράψω και για τον Κ.Δ. Γεωργούλη, αυτόν τον μεγάλο Καλαματιανό στοχαστή, μελετητή του Πλάτωνα. Αυτός έγραψε και ανέλυσε το 1966 το «κήρινον εκμαγείον». Γιατί το είπαμε πάλι, η «Ελεύθερη Σκέψη» συγκέντρωνε τότε, το 1929, ό,τι πολυτιμότερο είχε εκείνη την εποχή η πνευματική ζωή της Καλαμάτας. Συσπείρωνε ό,τι σημαντικότερο είχε να επιδείξει τότε ο τοπικός κοινωνικός χώρος, σε διανοητές, δημοτικιστές, πολιτικούς, αγρότες, συνεταιριστές, ουτοπικούς σοσιαλιστές και κομμουνιστές, που δρούσαν ο κάθε ένας μόνος του και σαν σύνολο μέσα από το περιοδικό τους. Ο Κ. Γεωργούλης γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1894 και άρα το 1929 που συμμετείχε στην ομάδα «Ελεύθερη Σκέψη» ήταν 35 περίπου χρονών. Μόλις είχε γυρίσει από τους πολέμους του 1916-1923 που είχε πολεμήσει σαν έφεδρος αξιωματικός. Υπηρέτησε καθηγητής και από το 1924 ήταν γυμνασιάρχης. Στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας στο Βερολίνο και το Φράιμπουργκ κοντά στους καθηγητές Χούσερλ και Χάιντεγκερ (1930-1932), διετέλεσε επόπτης της Βαρβακείου Προτύπου Σχολής, εκπαιδευτικός σύμβουλος, γενικός γραμματέας του υπουργείου Παιδείας (1953-’57) και γενικός γραμματέας της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων και εκδότης του περιοδικού της εταιρείας «Πλάτων». Δημοσίευσε πολλά άρθρα και μελέτες, σε περιοδικά με κεντρικό θέμα την ελληνική ιδέα στην καθολικότητά της. Εξέδωσε πολλά έργα μεταξύ των οποίων: «Αριστοτέλους: μετά τα φυσικά – πρώτη Φιλοσοφία» εισαγωγή – μετάφρασις – σχόλια, 1935. «Η μελέτη των ελληνικών ανθρωπιστικών γραμμάτων», 1938. «Πλάτωνος Πολιτεία» (εισαγωγή – μετάφρασις –σχόλια 1939). «Αι σύγχρονοι κατευθύνσεις της φιλοσοφίας» 1957.Ξεχασμένος σήμερα ο Κ. Γεωργούλης, όπως γίνεται πάντα σε τούτη την πόλη που δεν έχει μνήμη, μόνο ιστούς και νεύρα, από μπετό και ξενυχτάδικα. Και όμως, πληθωρικά και μοναδικά τα κείμενα και τα έργα του Γεωργούλη. Μοναδικά για την εποχή του και κυρίως μοναδικά και ανεπανάληπτα για την πνευματική ζωή και την παράδοση της Καλαμάτας.

Ενδεικτικό της πρώτης γραφής του Γεωργούλη, η μελέτη του με τίτλο «Καινούργιοι Ρυθμοί», που δημοσιεύτηκε το Μάρτη του 1929 στην Καλαμάτα, στο πρώτο τεύχος του περιοδικού «Ελεύθερη Σκέψη», ένα μικρό κομμάτι της οποίας δημοσιεύεται παρακάτω:

«Η ζωή στο βαθύτερο νόημά της δεν παύει από κάποια πλευρά να φαίνεται πως είναι ένας ρυθμός. Η σκέψη μονάχη της δεν μπορεί να εξαντλήσει ολότελα το βαθύτερο φόντο της ζωής. Μια σκέψη που κάνει μιας εποχής άνθρωπος, μπορεί να την καταλάβη και μίας άλλης εποχής άνθρωπος. Ο ιδιαίτερος όμως χαρακτήρας της ζωής μένει πάντα δυσκολοξάνοιχτος… Η σκέψη είναι μία παγκόσμια οργάνωση· μπορεί η σκέψη να εκφραστή με μία γλώσσα παγκόσμια· αυτό έγινε από χρόνια στη μαθηματική σκέψη με την εισαγωγή αραβικών αριθμών. Η ζωή όμως στο σύνολό της θα ζητάη να εκφραστή στην ιδιαίτερη κάθε φορά στιγμή με χαρακτήρα τοπικά και χρονικά περιορισμένο. Στις τέχνες πάντα θα διατηρηθεί το χρώμα του τόπου και του χρόνου παλιότερα ο κλασσικισμός δεν έβλεπε αυτό το πολύ σπουδαίο σημείο. Μια μεταφυσική προκατάληψη, ένας αντικειμενικός ιδεαλισμός ερχόταν να μιλήση για το απόλυτα ωραίο, στήνοντας έτσι μία τυραννική επικράτηση σε ωρισμένη φόρμα. Αν ζητήσωμε σήμερα μία ενωτική γραμμή ανάμεσα στη φειδιακή τέχνη και στο δραματικό ιδεαλισμό του Σοφοκλή, θα την εύρωμε στην ιδεαλιστική φιλοσοφία του Πλάτωνα. Η αιώνια τέχνη δεν είναι τίποτε άλλο παρά αντικαθρέφτισμα των ιδεών της μεταφυσικής οντολογίας που θριάμβεψαν με την Πλατωνική φιλοσοφία. Αυτό εξηγεί γιατί δεν μπόρεσε ποτέ έπειτα από την ακμή του ο κλασσικισμός να είναι δημιουργικός…συντρίφτηκε τελείως… τεχνική αυτή φόρμα.

Ο κλασσικισμός αυτός έγερνε… κάποια διανοητική βάση, …η καλλιτεχνική έκφραση… περιοχή της τέχνης της Ελληνικής διαλεχτικής. Αυτό εξηγεί γιατί η κλασσική αιστητική είναι πάντα μια διανοητική αιστητική.Δεν είναι φαινόμενο τυχαίο το πώς σήμερα ο τεχνικός κλασσικισμός είναι εμπόδιο στην καλλιτεχνική δημιουργία. Είναι μία τεχνοτροπία ωρισμένης εποχής, που ήταν σε αφάνταστο βαθμό διαφορετική από τη δική μας εποχή. Μπορεί οι Έλληνες κλασσικοί να μιλούν για τη δημοκρατική αντίληψη, αλλά πάντα στο βάθος της ψυχής τους ξεχωρίζει η χωριστική γραμμή ανάμεσα στους πολλούς και τους λίγους. Η κοινωνική συναιστηματική βάση αλλάζει αποφασιστικά ανάμεσα στον αρχαίο και στον νεώτερο κόσμο. Απ’ εκεί έχομε μια τέχνη να δείχνη τις ανησυχίες μιας πνευματικής αριστοκρατίας που αφρόντιστα χαίρεται της ζωής τους καρπούς και λογαριάζει μια μεταβίβασή τους στη μεταφυσική πραγματικότητα. Απ’ εδώ έχομε μυριάδες από υπάρξεις, που ζητούν ν’ ανέβουν, που ζητούν να βεβαιωθούν για την κάποια αξία που μπορεί να πάρη η ζωή τους. Το ανέβασμα αυτό χρειάζεται και κάποια πάλη· σκληρή τραγωδία δημιουργείται, που δεν μπορεί να έχει αλλιώτικα μοτίβα από εκείνα που απασχόλησαν την κλασσική τεχνοτροπία…»

(1)«Θες δη μοι λόγου ένεκα εν ταις ψυχαίς ημών ενόν κήρινον εκμαγείον, τω μεν μείζον, τω δε έλαττον και τω μεν καθαρώτερον κηρού, τω δε κοπρωδεστέρου και σκληροτέρου, ενίοις δε υγροτέρου, έστι δε οις μετρίως έχοντος…»

Συνεχίζεται