user preferences

Recent articles by Dmitri

imageΜερικές σκέψ ... 2 comments

image65 Χρόνια Επανά... 0 comments

imagePiotr Andrievich Marin (Arshinov) 0 comments

Recent Articles about Ελλάδα / Τουρκία / Κύπρος Αναρχική Ιστορία

Απόπειρες αν ... Jul 03 23 by Αναρχικοί Αγ.Αναργύρων – Καματερού

«Ο Ήλιος της Αν... Nov 14 22 by Αναρχικό Στέκι Φιλοσοφικής

Σπάζοντας τι ... Jul 08 22 by Ελευθεριακή Συνδικαλιστική Ένωση

Ο Bασίλης Θεοδωρίδης

category Ελλάδα / Τουρκία / Κύπρος | Αναρχική Ιστορία | Κριτική / Παρουσίαση author Thursday March 18, 2010 17:42author by Dmitri - 1 of Anarkismo Editorial Groupauthor email ngnm55 at gmail dot com Report this post to the editors

Από το Ένατο Κεφάλαιο του έργου “Για μια ιστορία του Αναρχικού Κινήματος του Ελλαδικού Χώρου”. Ολόκληρο το έργο δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα http://ngnm.vrahokipos.net

Ο Bασίλης Θεοδωρίδης γεννήθηκε στον Πύργο το 1865 (ή το 1875). Μέχρι το 1898 που είναι εγκατεστημένος στην Πάτρα, θα αναδειχθεί σε έναν από τους ηγέτες της χριστιανοσοσιαλιστικής κίνησης «Αρμαγεδών» και μαζί με τον Ιωάννη Αρνέλλο (αδελφό του Δημητρίου) θα γίνουν οι λαϊκοί της κήρυκες. Για τη δράση του αυτή διώκεται συνεχώς από τις αρχές. Το 1896 είναι με τον Ι. Μαγκανάρα συντάκτες της εφημερίδας «Πελοπόννησος». Το 1898 εγκαθίσταται στον Πύργο και συμμετέχει στο «Νέον Φως». Τον Oκτώβριο του 1903 εξέδωσε την εφημερίδα «Eσπέρα» με δημοκρατικές, φιλελεύθερες και ειρηνιστικές αντιλήψεις.
Παραθέτουμε παρουσίαση της εφημερίδας από τον ίδιο το Β. Θεοδωρίδη:

«Η «Εσπέρα» έχει να πληρώση εν κενόν· να εργασθή υπέρ ενός σκοπού. Το κενόν είνε η ανυπαρξία εσπερινού φύλλου, εν ω να κατοπρίζωνται όλα τα συμβάντα της ημέρας και να προετοιμάζηται ο νους διά την επομένην· ο σκοπός είνε ουχί μόνον η συνήθως επαγγελομένη υπό των εφημερίδων εξυπηρέτησις των κοινωνικών και εθνικών συμφερόντων, υπέρ ων φιλοτίμως εργάζονται τα πρωϊνά φύλλα της ημετέρας πόλεως, ουχί μόνον η επιμελεστέρα έρευνα και διαφώτισις της εμπορικής παρ’ ημίν κινήσεως, ήτις υπάρχει ο άρτος ιδία διά την πόλιν των Πατρών, ουχί η μελέτη πάντων των αφορώντων την προαγωγήν της γεωργίας και της συναφούς αυτή βιομηχανίας, υπέρ ων καθ’ εκάστην θα αφιερώση τας μικράς της στήλας αλλά και η διαχάραξις μιάς οδού, η εφαρμογή μιάς μεθόδου, επιστημονικής, καθ’ ήν θα μελετώνται τα εκάστοτε ανακύπτοντα κοινωνικά και πολιτειακά φαινόμενα και θα εξάγωνται συμπεράσματα θετικά, αποκρυσταλλωμένα και εναρμονίως προς άλληλα λελαξευμένα, όπως αποτελέσωσι χρήσιμον υλικόν προς ανοικοδόμησιν του πανταχόθεν καταρρέοντος, κατά την κοινήν ομολογίαν, κοινωνικού και εθνικού οικοδομήματος.

Ο σκοπός της «Εσπέρας» όντως είνε μέγιστος και υπερβαίνει τας δυνάμεις αυτής· αλλά δεν αξιοί παντάπασιν ότι θέλει φέρει αυτόν εις πέρας διά των ιδίων της δυνάμεων· απλώς έχει την φιλοδοξίαν να καταβάλη τας εαυτής προσπαθείας και χρησιμεύση ως όργανον κοινής προσπαθείας όλων των πεφωτισμένων διανοιών, όπως πάσα οικοδομητική εργασία ακολουθήση εν σχέδιον, επιστημονικόν, ίνα κατορθωθή τι μέγα και τέλειον εν ω η εν συγχύσει εργασία ουδέν τι μέγα κατεργάζεται.

Η «Εσπέρα» μεθ’ όλον το μικρόν εν τη αρχή του σταδίου αυτής σχήμα θα έχη ποικιλίαν ύλης και εν πάση λεπτομερεία, διότι θα εκτυπούται διά μικρών και λεπτών τυπογραφικών χαρακτήρων, θα αποφεύγη δε την χρήσιν των ογκωδών στοιχείων και των κενών τα οποία ούτε πρακτικότητα έχουσιν ούτε εις την καλαισθησίαν συμβάλλουσιν.

Η δε σύνταξις της «Εσπέρας», δυνάμεθα να υποσχεθώμεν, ότι θα ήνε επιμελημένη, καθόσον εξησφάλισε την συνεργασίαν πλείστων διακεκριμένων λογογράφων και ανταποκριτών, οίτινες θ’ αποστέλλωσι τακτικώς ανταποκρίσεις τόσον λεπτομερείς, όσον και ευσυνειδήτους.Εν τη «Εσπέρα» δεν θέλουσιν έχει καμμίαν θέσιν αι προσωπικαί διατριβαί. Έκαστος θα δύναται να ελέγξη οιονδήποτε δημόσιον υπάλληλον, ή οιονδήποτε κοινωνικόν σφάλμα, αλλ’ εντός των στενών ορίων της αυστηράς σεμνότητος και αξιοπρεπείας.

Εν γένει ειπείν η «Εσπέρα» προτίθεται να εξυπηρετήση εν συνειδήσει και μετά ζήλου τα συμφέροντα και τους ιερούς πόθους της Κοινωνίας και του Έθνους και διαφλέγεται υπό της φιλοδοξίας, ίνα διανοίξη το εφ’ εαυτή, ευρυτέρους ορίζοντας κοινωνιολογικής μελέτης, φροντίζουσα να θέτη τους αναγνώστας αυτής εις επικοινωνίαν προς το παγκόσμιον ρεύμα της ανθρωπίνης πνευματικής και ηθικής εργασίας, διά τούτο μετά θάρρους αιτείται την συνδρομήν πάντων των προοδευτικών στοιχείων, τόσω της ημετέρας πόλεως, όσω και των γειτόνων επαρχιών.

Πάτραι 10 8/βρίου 1903

Ο διευθυντής

Βασ. Θεοδωρίδης».

Tον Φεβρουάριο του 1904, ένα φύλλο της εφημερίδας κατασχέθηκε και ο ίδιος κατηγορήθηκε για εξύβριση του βασιλιά και καταδικάστηκε σε 3 μήνες φυλάκιση. Παραθέτουμε το παρασκήνιο της υπόθεσης όπως αναδείχθηκε μέσα από την εφημερίδα «Νεολόγος»:

«Η ΚΑΤΑΔΙΩΞΙΣ ΤΗΣ «ΕΣΠΕΡΑΣ»

Η καταδίωξις της «Εσπέρας» επήλθε τόσον απροόπτως, ώστε δεν έσχομεν χθες τον καιρόν να ερευνήσωμεν το πράγμα καθ’ όλας αυτού τας όψεις και να σχολιάσωμεν αυτό, ως υποχρεούμεθα. Πρώτη υποχρέωσις είνε η ανομολογία ότι το ως επιλήψιμον θεωρηθέν άρθρον δεν προδίδει πρόθεσιν δυσφημήσεως του ημετέρου Άνακτος· προδίδει μόνον άκρατον πατριωτισμόν του γράψαντος, όστις υπό άλλην μορφήν ίσως ηθέλησε να διατυπώση το συμπέρασμα, εις ο κατέληξαν οι υποστηρίξαντες ότι η Βασιλεία δέον να εξέλθη επί τέλους της παθητικής της στάσεως και να αναλάβη υπευθύνως της διοίκησιν των κοινών, επί ωρισμένον χρονικόν διάστημα.

Το πρόσωπον άλλως τε του συντάκτου του επιληψίμου άρθρου δεν έπρεπε να εμπνεύση την ιδέαν ότι εσκοπείτο η κατά της Βασιλείας προσωπική επίθεσις, το μεν διότι ο κ. Θεοδωρίδης τυγχάνει εκ των δημοσιογράφων, οι οποίοι δύνανται να καυχηθούν δια την εγκράτειαν της γλώσσης, το δε διότι αφ’ ης απεσύρθη της συντάξεως της συναδέλφου η «Πελοπόννησος» απεδύθη εις νέον αγώνα, ουχί εξ ολοκλήρου δημοσιογραφικόν αλλά μάλλον βιομηχανικόν, όπως επαρκή εις τας ανάγκας του βίου ανετώτερον, προμηθευθείς διά τούτο ίδιον τυπογραφείον και εκδίδων ίδιον φύλλον, με αρχάς συντηρητικάς και προοδευτικάς.

Θα ήτο όθεν ανόητος ο ιδιοκτήτης της «Εσπέρας», αν απεδύετο εσκεμμένος εις αγώνα αντιβασιλικόν και εξέθετεν εις κίνδυνον σοβαρόν και την ιδίαν ελευθερίαν και την τύχην της εφημερίδος του. Ουδέ ηδύνατο να πιστεύση, ότι η αγαθή αυτού προαίρεσις, όπως ενισχύση τον Άνακτα εις δράσιν κατά της συναλλαγής και των κομμάτων ήθελε παρεξηγηθή μέχρι τοιούτου σημείου.

Βεβαίως ο τύπος ήδη μάλιστα ότε διερχόμεθα εξωτερικάς περιπλοκάς, δέον να περιφρουρή φιλοστόργως και πατριωτικώς το βασιλικόν γόητρον επί της εθνικής συνειδήσεως, και νομίζομεν ότι πρώτος πάντων αποδέχεται τούτο αυτός ο ιδιοκτήτης της «Εσπέρας» αλλά και αι αρχαί καλώς θα έπρατον αν απέφευγον την δημιουργίαν θορύβου, ικανού να γεννήση την ιδέαν παρά τοίς έξω Έλλησιν, ότι εις στιγμάς τοιαύτας υπάρχουσιν οι επιδιώκοντες την υπονόμευσιν του καθεστώτος. Διά ταύτα φρονούμεν πρώτον ότι αι Αρχαί δεν θέλουν επιμείνει εις την καταδίωξιν της συναδέλφου «Εσπέρας» και δεύτερον ότι θα έδρων αποτελεσματικώτερον, εάν παρείχον προφορικάς νουθεσίας εις τα όργανα του Τύπου, ίνα αποφεύγωσι πάν το δυνάμενον να εκθέση αυτά εις ποινικήν καταδίωξιν και εις βλάβην των κοινών συμφερόντων διά της δυσφημήσεως ή της προσβολής των ανωτάτων της Πολιτείας κορυφών».

(Νεολόγος, Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 1904, Αρ. 3421, σελ. 1, 2).

«Η ΑΝΑΚΡΙΣΙΣ ΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΟΥ ΤΗΣ «ΕΣΠΕΡΑΣ»

Χθες μετά μεσημβρίαν ο διευθυντής της συναδέλφου «Εσπέρας» κ.Β. Θεοδωρίδης προσήχθη ενώπιον του ανακριτού κ. Μουστακοπούλου, όστις απήγγειλεν εις αυτόν κατηγορίαν επί εξυβρίσει του Βασιλέως διά το γνωστόν άρθρον.

Ο κ. Θεοδωρίδης, ως πληροφορούμεθα, απολογούμενος είπεν, ότι ουδεμίαν πρόθεσιν είχε να εξυβρίση και χλευάση ή δυσφημήση το πρόσωπον του Βασιλέως και ότι εις την σύνταξιν του άρθρου εκείνου ωρμήθη εκ φιλοπατρίας, όπως ενθαρρύνη τον Άνακτα, ίνα δραστηριώτερον δράση υπέρ της ευδαιμονίας της χώρας περί της οποίας ουδείς ο αμφιβάλλων, ότι ο Βασιλεύς ενδιαφέρεται … πάντα άλλον, προς απόδειξιν δε της αγαθής προθέσεώς του ο συνάδελφος επεκαλέσθη … ενός μεν την δημοσιογραφικήν του πολιτείαν, διότι ανέκαθεν τον δημοσιογραφικόν .. του κάλαμον διέπνεεν άκρατον φιλοβασιλικόν αίσθημα, όπερ είνε αναμφισβήτητον, αφ’ ετέρου δε, δεν εμεσολάβησεν εν τω μεταξύ … ώστε να μεταβάλη τας προς τον Βασιλέα διαθέσεις του, ούτε έτερον ελατήριον ήτο δυνατόν να τον κινήση εις την σύνταξιν του άρθρου εκείνου, διότι δεν είνε πολιτευόμενος ούτε η εφημερίς του υποστηρίζει κόμμα.

Η ανάκρισις σήμερον θ’ ασχοληθή εξετάζουσα μάρτυρας τινας προς διευκρίνισιν της προθέσεως, ην είχεν ο κ. Θεοδωρίδης συντάσσων το ως επιλήψιμον θεωρηθέν άρθρον, ως και την εντύπωσιν, ήν τούτο …μεν εις τας διαφόρους τάξεις προς ευρ… εάν και κατά πόσον ηδικήθη ο Βασιλεύς διά της δημοσιεύσεως του άρθρου.Μετά την περάιωσιν της ανακρίσεως .. συνεννοηθή ο κ. Ανακριτής με τον κ. Εισαγγελέα περί απολύσεως ή προφυλακίσεως του συναδέλφου. Και εάν μεν συμφωνήσουν του πρώτου ζητήματος θ’ αφεθή ελεύθερος ο κ. Θεοδωρίδης εάν δε τουναντίον .. αυτού διαφωνήσουν ουδέν ίσως θα έχη να ωφεληθή ο συνάδελφος, διότι ως λέγεται, το συμβούλιον, όπερ θα λύση την διαφωνίαν αποφανθέν επί της υπό του κ. Εισαγγελέως διαταχθείσης κατασχέσεως της «Εσπέρας» έκρινε ταύτην δεδικαιολογημένην το δε άρθρον επιλήψιμον.

Ημείς δεν έχομεν η να ευχηθώμεν, τον εν τη Μοιραρχία κρατούμενον ήδη συνάδελφον χαιρετίσωμεν σήμερον ελεύθερον».

(«Νεολόγος», 26 Φεβρουαρίου 1904),

«Η ΚΑΤΑΔΙΩΞΙΣ ΤΗΣ «ΕΣΠΕΡΑΣ»

Αναγκαζόμεθα να επανέλθωμεν επί του ζητήματος το οποίον απασχολεί την Δικαστικήν εξουσίαν ως προς τον συντάκτην της συναδέλφου «Εσπέρας». Η πεποίθησίς μας η βαθεία και ακλόνητος είναι ότι εν τοιούτον ζήτημα θα ήτο προτιμώτερον να αντιπαρήρχετο εν σιωπή ή διά της ερεύνης της καταδιωκτικής. Δεν αρνούμεθα ότι υπό την έποψιν του Τύπου του αρθοργραφικού, της μορφής του έργου, δικαιόνει την δράσιν την δικαστικήν. Τούτο είναι αναντίρρητον. Αλλά τα τοιαύτα ζητήματα δεν κρίνονται με τους κανόνας των κοινών αδικημάτων. Επί των αδικημάτων του Τύπου εφαρμόζεται και ποια τις πολιτική, την οποίαν ημπορεί τις να ονομάση πολιτικήν δικαστικήν. Συνή ως εξετέζεται αν η ωφέλεια της δικαστικής ενεργείας είναι μείζων από εκείνην την οποίαν παρέχει η εποχή. Εις τον κανόνα τούτον οφείλεται η σπάνις των αδικημάτων του Τύπου, ενώ κατ’ αυστηράν έρευναν οι αδικούντες θα ήσαν πάμπολλοι.

Αλλ’ επί του προκειμένου δεν χωρεί καν ούτε ο κανών αυτός της δικαστικής πολιτικής. Εδώ έχομεν αβάσιμον την κατηγορίαν από της ουσιαστικής απόψεως. Δεν εννοούμεν αβάσιμον την κατηγορίαν δια της εσωτερικής αναλύσεως ενός άρθρου. Διότι επί του προκειμένου και η μορφή του άρθρου και η ουσία των εννοιών συνταυτίζονται. Είναι επομένως αμφότερα επιλήψιμα. Εννοούμεν αβάσιμον την κατηγορίαν από της εννοίας της προθέσεως της υποκειμενικής και της αντικειμενικής. Ο Συντάκτης της «Εσπέρας» δημοσιογραφεί από μακρού και ουδέποτε έδωκεν αφορμήν εις τοιαύτας παρεννοήσεις. Προσωπικώς είναι άβρος, σώφρων, ήρεμος, απαθής, ευγενής και κόσμιος. Ως Δημοσιογράφος δεν έχει εν σύστημα ιδεών του οποίου επιδιώκει την πραγματοποίησιν. Γράφει τας εντυπώσεις του επί των φαινομένων της ημέρας και διατυπώνει τας σκέψεις του επί του συμφέροντος της πολιτείας. Ουδέποτε μετεχειρίσθη γλώσσαν βιαίαν, τραχείαν, ακριβώς διότι δεν μάχεται υπέρ προσωπικών ιδεών. Μόνη η προσωπικότης των ιδεών γεννά την ορμήν και τον ενθουσιασμόν. Ο κ. Θεοδωρίδης είναι συζητητής απαθής βασιζόμενος επί ιδεών τας οποίας νομίζει ορθάς.

Πως ένας χαρακτήρ τόσον ήρεμος τόσον αβρός, τόσον κόσμιος έγραψεν άρθρον, με τόνον ασυνήθη εις την συντακτικήν του έμπνευσιν εξηγείται ευκόλως. Ο δημοσιογράφος συζητεί και κατατρίβεται εις παντοίας συζητήσεις. Πάντοτε ευρίσκεται εις μίαν ατμοσφαίραν ανώμαλον, όπου συγκρούονται δεινώς αι ιδέαι ως τα κύματα της θαλάσσης. Γράφει υπό το κράτος μιάς παθήσεως ψυχικής, ζητεί να οδηγήση την κοινωνίαν απέναντι της οποίας έχει ευθύνην. Ο χρόνος από της συντάξεως του άρθρου μέχρι του τυπογραφείου είναι ελάχιστος. Επομένως αι ιδέαι ρίπτονται και ζυμούνται ταχέως.

Εν τοιαύτη περιπτώσει ο δημοσιογράφος πρέπει να κρίνεται εκ του συνόλου του δημοσιογραφικού σταδίου και εκ των ιδεών τας οποίας υπηρετεί. Από τοιαύτης απόψεως ο κ. Θεοδωρίδης είναι ο αθωότερος πάντων ενώπιον της δικαστικής πολιτικής και όχι απλώς ενώπιον της δικαστικής ερμηνείας. Η πρόθεσις είναι το πάν. Η λέξις είναι πολλάκις νεκρά».

(«Νεολόγος», Παρασκευή, 27 Φεβρουαρίου 1904, Αρ. 3433, σελ. 1).

Τον Oκτώβριο του 1904 σταμάτησε την κυκλοφορία της εφημερίδας και εγκαταστάθηκε στην Aθήνα, όπου έγινε ανταποκριτής της εφημερίδας της Πάτρας «Nεολόγος», αλλά δεν γνωρίζουμε εάν συνέχισε την όποια πολιτική του δράση.

Ο Δημήτρης Aρνέλλος γεννήθηκε το 1865. Δεν τελείωσε την Iατρική και στράφηκε στη δημοσιογραφία. Mετά τη διάλυση του Oμίλου, πήγε στην Aλεξάνδρεια της Αιγύπτου και συνεργάστηκε με εξόριστους Iταλούς αναρχικούς. Mάλιστα, συνδέθηκε με μεγάλη φιλία με τον Pομπέρτο Nτ’ Aνζελό. Γύρω στο 1902 επέστρεψε στον Πύργο, παντρεύτηκε και εργάσθηκε για ένα διάστημα στην εφημερίδα «Πατρίς». Tο 1904 εγκαταστάθηκε στην Aθήνα όπου προσπάθησε να εκδώσει την εφημερίδα «Προμηθέας». Από το 1910 ειδικεύτηκε στο αστυνομικό ρεπορτάζ. Oι συνδικαλιστικές του δραστηριότητες στον χώρο των δημοσιογράφων τον έφεραν στην προεδρία της Ένωσης Συντακτών Aθηναϊκών Eφημερίδων. Πέθανε το 1933.

O Πάνος Mαχαιράς, μαζί με τον Δημήτρη Kαραμπίλια από την Πάτρα, πήγαν το 1901 στην Aίγυπτο, όπου συνέχισαν την αναρχική δραστηριότητα και, μαζί με άλλους, δημιούργησαν τη «Διεθνή Bιβλιοθήκη». Επεδίωξαν, επίσης, να εκδώσουν ελληνόφωνη αναρχική εφημερίδα, αλλά επειδή δεν υπήρχε τυπογραφείο με ελληνικά στοιχεία, βοήθησαν κάποιους Iταλούς αναρχικούς στην έκδοση του περιοδικού «Il Domani» («Tο Mέλλον»). Tο 1903 ο Πάνος Mαχαιράς μετανάστευσε στις HΠA και μετά από αρκετά χρόνια γύρισε στην Eλλάδα και εγκαταστάθηκε στη Ξάνθη, όπου και πέθανε το 1926.

Ο Δρόσος Mεϊντάνης συνέχισε τη δράση του μέσα από τον Σύνδεσμο Αναρχικών Εργαζομένων Αθήνας. Λίγο μετά εγκαταστάθηκε στην Kέρκυρα, όπου πέθανε από φυματίωση το 1901.

Συνεχίζεται

Related Link: http://ngnm.vrahokipos.net

This page has not been translated into Kurdî / کوردی yet.

This page can be viewed in
English Italiano Deutsch
© 2005-2024 Anarkismo.net. Unless otherwise stated by the author, all content is free for non-commercial reuse, reprint, and rebroadcast, on the net and elsewhere. Opinions are those of the contributors and are not necessarily endorsed by Anarkismo.net. [ Disclaimer | Privacy ]