Αϊτή - Ιστορία επεμβάσεων, κατοχής και αντίστασης

Κεντρική Αμερική / Καραϊβική | Ιμπεριαλισμός / Πόλεμος | Γνώμη / Ανάλυση Sunday January 31, 2010 18:08 by Andrew Flood (WSM) - Anarkismo

ΜΕΡΟΣ Β’

Μια λαϊκή παροιμία της Αϊτής λέει «Tanbou prete pa janm fe bon dans» («Ένα δανεισμένο τύμπανο ποτέ δεν παράγει καλό χορό»), δείχνοντας μια γενική συνειδητοποίηση του ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος της εξωτερικής παρέμβασης. Φυσικά, αν η ιμπεριαλιστική επέμβαση δεν τελείωσε το1790, δεν τελείωσε και η αντίσταση του λαού της Αϊτής. Η αλληλεγγύη με τον λαό της Αϊτής δεν αρχίζει και τελειώνει με αφορμή αυτόν τον τραγικό σεισμό, αλλά πρέπει να επεκταθεί στους αγώνες που θα ξετυλιχθούν στον απόηχό του, ενάντια στον «καπιταλισμό της καταστροφής» που επιχειρείται τώρα να επιβληθεί.

Η Docs και το ΔΝΤ

Η Αϊτή ήταν επίσης θύμα του αντικομμουνιστικού Ψυχρού Πολέμου, υπομένοντας την αιμοδιψή δικτατορία Duvalier που διήρκεσε από το 1957 έως1986, πρώτα υπό τον Francois Duvalier (γνωστό και ως Papa Doc) και στη συνέχεια υπό τον γιο του Jean-Claude ή Baby Doc. Ο Francois Duvalier ανήλθε στην εξουσία ως λαϊκιστής, με ιδεολογική βάση ένα συνδυασμό μεταξύ μαύρου εθνικισμού και δοξασίες βουντού, αλλά οι πρώτες του μεταρρυθμίσεις αντικαταστάθηκαν σύντομα από μια προσωπική δικτατορία. Η τάξη διατηρείτο εν μέρει από τα τάγματα θανάτου, γνωστά και ως Tonton Macoutes, οι άνδρες των οποίων έμειναν πιστοί στο καθεστώς το οποίο τους αντάμειψε με γη που είχε κατασχεθεί από τους χωρικούς. Υπολογίζεται ότι πάνω από 30.000 Αϊτινοί έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του καθεστώτος αυτού. Όλο αυτό το διάστημα οι ΗΠΑ συνέχισαν την παροχή στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας, καθώς χιλιάδες Αϊτινοί εγκατέλειψαν τη χώρα.

Αυτές οι ξένες επενδύσεις, σε αντίθεση με τη νεοφιλελεύθερη ορθοδοξία, δεν έφεραν ευημερία. Στην πραγματικότητα, παράλληλα με τα Διαρθρωτικά Προγράμματα Προσαρμογής (SAPS - Structural Adjustment Programs) του ΔΝΤ, η φτώχεια αυξήθηκε. Το 1986, το 60% των Αϊτινών κέρδιζαν λιγότερο από 60 δολάρια το χρόνο. Κατάσταση που δεν βελτιώθηκε παρά την αμερικανική βοήθεια και τις την αναπτυξιακή στρατηγική της Παγκόσμιας Τράπεζας (USAID-World Bank) που εγκαινιάστηκε το 1981, με στόχο να εξαναγκαστεί η οικονομία «προς βαθύτερη αλληλεξάρτηση της αγοράς με την Ηνωμένες Πολιτείες». Αυτό επιτεύχθηκε με τη στροφή του 30% της καλλιεργήσιμης γης από την παραγωγή τροφίμων για τοπική κατανάλωση στην εξαγωγή σοδειάς. Πριν από είκοσι χρόνια η Αϊτή παρήγε αρκετό ρύζι για να θρέψει τον πληθυσμό της, αλλά σήμερα το 75% του ρυζιού εισάγεται από τις ΗΠΑ, καθιστώντας την χώρα την τρίτη μεγαλύτερη εισαγωγέα ρυζιού από τις ΗΠΑ στον κόσμο. Η παραγωγή ρυζιού της Αϊτής δεν ναυάγησε μόνο από τη στροφή σε καλλιέργειες μετρητών, αλλά και από το ξεπούλημα των πλεονασμάτων του επιδοτούμενων από τις ΗΠΑ ρυζιού, κάτι που οδήγησε τους παραγωγούς της Αϊτής έξω από την παραγωγή. Η παραγωγή κοτόπουλων καταστράφηκε ομοίως από την απόρριψη του κρέατος κοτόπουλου σκούρου χρώματος το οποίο οι καταναλωτές των ΗΠΑ θεωρούν απαράδεκτο. Τέλος η παραγωγής των χοίρων ναυάγησε και αυτή κυρίως εξαιτίας της επιμονής των ΗΠΑ για μαζική σφαγή των εγχώριων χοίρων της Αϊτής και την αντικατάστασή τους με άλλες ποικιλίες που αποδείχθηκαν πολύ πιο ευάλωτες σε διάφορες ασθένειες.

Η Παγκόσμια Τράπεζα συνέστησε την επέκταση των ιδιωτικών επιχειρήσεων με την ιδιωτικοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών και την ελαχιστοποίηση του κόστους (για το κράτος) της εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση των παιδιών της Αϊτής για πάνω από το 80% της πλέον ιδιωτική. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι προσπάθησαν να ξεφύγουν από τη φτώχεια αυτή φτιάχνοντας σχεδίες και βάζοντας πλώρη για τις ΗΠΑ, αλλά, σε αντίθεση με τους Κουβανούς που δραπέτευαν από σχεδόν λιγότερο ακραίες συνθήκες, σε κανέναν σχεδόν δεν δόθηκε ο χαρακτηρισμός του πρόσφυγα και χιλιάδες απελάθηκαν πίσω στη ζωή της αθλιότητας και φθηνού εργατικού δυναμικού για τις αμερικανικές εταιρείες. Όσον αφορά τη θετική πλευρά των πραγμάτων, το 1986 ανατράπηκε η δικτατορία του Baby Doc» Duvalier. Όταν, το 1985, ο λαός της Αϊτής είχε εξεγερθεί και πάλι κατά της δικτατορίας Duvalier, μία από τις πρώτες πράξεις τους ήταν για να γκρεμίσει άγαλμα του Χριστόφορου Κολόμβου στο Πορτ – Ο - Πρενς και να τα πετάξει στη θάλασσα, δείχνοντας ότι οι συνήθεις Αϊτινοί κατανοούν το ρόλο των ξένων επεμβάσεων στο παρελθόν τους.

Aristide και Lavalas

Καθώς ο Duvalier οδηγήθηκε στην εξορία από την πολεμική αεροπορία των ΗΠΑ, ο στρατηγός Henri Namphy, υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ ως αντικαταστάτης του. Αυτός ήταν αντίθετος στον λαϊκιστή ιερέα Jean-Bertrand Aristide, αλλά στις εκλογές του 1987 η χρήση των ταγμάτων θανάτου στην επίθεση ενάντια στην εκκλησία του Aristide λίγο αργότερα, ανάγκασε τον τελευταίο να εγκαταλείψει τη χώρα, ειδικά μετά τη δολοφονία 13 ατόμων και τον τραυματισμό 77. Ο Aristide έθεσε υποψηφιότητα την τελευταία στιγμή στις εκλογές του 1990 και κέρδισε το 67% των ψήφων. Ο δεύτερος υποψήφιος, ένας υπάλληλος της Παγκόσμιας Τράπεζας, έλαβε μόνο το 14% παρά το γεγονός ότι υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ. Μην ανησυχείτε, ο Aristide ανατράπηκε μόλις επτά μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του τον Φεβρουάριο του 1991 και ένα πραξικόπημα που υποστηρίχθηκε από την παλαιά οικονομική ελίτ έγινε τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου. Δύο εβδομάδες μετά το πραξικόπημα, ο στρατός σκότωσε πάνω από 1000 άτομα, ενώ πάνω από 5.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν από τα τάγματα θανάτου υπό το καθεστώς της χούντας. Ειδικότερα οι ριζοσπαστικές οργανώσεις και κοινοτικές ομάδες μεταβλήθηκαν σε στόχους. Ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών ψήφισε την επιβολή κυρώσεων με αποκλεισμό στην Αϊτή, αλλά οι ΗΠΑ ήταν αυτές που κατέστησαν τη απόφαση αυτή αναποτελεσματική και αργότερα αποκαλύφθηκε ότι τόσο ο Μπους όσο και ο Κλίντον είχαν δώσει κρυφά το ΟΚ για την Texaco Oil Corporation για να περάσει παρά τον «αποκλεισμό». Ο αποκλεισμός είχε αποτέλεσμα περίπου 42.000 Αϊτινοί να προσπαθήσουν να ξεφύγουν από τη δολοφονικό καθεστώς με πλοίο, αλλά αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Αϊτή.

Αφού η στρατιωτική δικτατορία κατέστειλε τα λαϊκά κινήματα, οι ΗΠΑ ανάγκασαν τη χούντα να παραιτηθεί με την αποστολή χιλιάδων πεζοναυτών και των Ειδικών Δυνάμεων στην Αϊτή, καταλαμβάνοντάς την για λίγο περισσότερο από έξι μήνες. Υπό το καθεστώς της κατοχής τους, οι ΗΠΑ επέβαλαν μια συμβιβαστική κυβέρνηση εθνικής ενότητας, με τη συμμετοχή του Aristide (ο οποίος πήρε το 67% των ψήφων), την παλιά ελίτ που είχε φτάσει το 1,7% των ψήφων και τον στρατό που είχε τα όπλα. Από όλους αυτούς, ο προτιμητέος από τις ΗΠΑ υποψήφιος των εκλογών έγινε πρωθυπουργός, παρά το γεγονός ότι έλαβε μόνο το 14% στις εκλογές και το πρόγραμμά του περί της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης επιβλήθηκε. Ο Aristide συμφώνησε να πληρώσει τα χρέη που συσσωρεύτηκαν με την κλεπτοκρατική δικτατορία Duvalier, πετσόκοψε τις δημόσιες υπηρεσίες, άνοιξε τις πόρτες της Αϊτής στο «ελεύθερο εμπόριο» και μείωσε τους εισαγωγικούς δασμούς για το ρύζι και το καλαμπόκι κατά το ήμισυ. Το 1996 ο πρωθυπουργός Aristide εξελέγη πρόεδρος με το 88 % των ψήφων.

Το 2000, ο Aristide εξελέγη εκ νέου πρόεδρος με περίπου το 92% των ψήφων, αλλά η συμμετοχή στις εκλογές ήταν χαμηλή, λόγω του μποϊκοτάζ της αντιπολίτευσης. Οι ΗΠΑ το χρησιμοποίησαν αυτό ως δικαιολογία για να σταματήσουν να στέλνουν τόσο αναγκαία βοήθεια, μεγάλο ποσοστό της οποίας δόθηκε αντίθετα στις ομάδες της αντιπολίτευσης για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Σε μια συνέντευξή του 2006, ο Aristide δεν θέλησε να ζητήσει πίστωση για τα λαϊκά κινήματα, αλλά είπε ότι η εκλογή του ήταν μια «έκφραση της κινητοποίησης του λαού στο σύνολό του». Αυτό υποστηρίζεται επίσης από ακτιβιστή δημοσιογράφου Patrick Elie ο οποίος ήταν υφυπουργός κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρίας του Aristide. Σε μια συνέντευξη του 2003 στο Znet, ο ίδιος περιγράφει το κοινωνικό κίνημα του Αϊτινού λαού στη μετα-Duvalier περίοδο ως κάτι που μπορεί να μετατραπεί σε χιλιάδες οργανώσεις σε επίπεδο βάσης. Και ήταν αυτό το κίνημα που κυριάρχησε στην Αϊτή τα τελευταία 20 χρόνια. Ήταν αυτό το κίνημα και όχι τα πολιτικά κόμματα που αντιστάθηκε στην επιστροφή της δικτατορίας. Ήταν αυτό το κίνημα που αντιμετώπισε τη στρατιωτική κυβέρνηση, όταν προσπάθησε να ελέγξει τις εκλογές του 1987 και αυτό το ίδιο κίνημα που έφερε τον Aristide στην εξουσία το 1990...

Το Lavalas είναι μια πολιτική φιλοσοφία, δεν είναι πολιτικό κόμμα. Το Lavalas και το λαϊκό κίνημα είναι ένα και το αυτό. Ήταν το όνομα επινόησε γι’ αυτό ο πρόεδρος Aristide. Αλλά δεν εφηύρε αυτήν την πραγματικότητα, τής έδωσε μόνο ένα όνομα. Δεν είναι δικό του. Αυτός ανήκει σ’ αυτό». Ο Patrick είναι μία από τις πιο σημαντικές φωνές για την ανάπτυξη του Lavalas, που είπε στο τέλος του 2005 ότι «δεν υπήρχε καμία στρατηγική να προταθεί από το Fanmi Lavalas. Υπήρχε μόνο ένα σύνθημα, «Φέρτε πίσω τον πρόεδρο Aristide». Και θα ήθελα να συγκρίνουμε αυτό το γεγονός με την κατάσταση που επικρατούσε πίσω στον πόλεμο της ανεξαρτησίας, όταν οι Γάλλοι και απέσυραν τον Toussaint L’Ouverture. Οι μάζες τότε δεν είπαν «”Φέρτε πίσω τον L’Οuverture”, αλλά ανέπτυξαν μια εναλλακτική λύση προς την ανεξαρτησία, η οποία είχε καταστεί αναγκαία λόγω του ότι ήταν ο μόνος τρόπος προς την κατάργηση της δουλείας».

Το 2003 ο Aristide απαίτησε από τη Γαλλία να επιστρέφει στην Αϊτή 21 δισεκατομμύρια, το ισοδύναμο όλων των χρημάτων που η Αϊτή είχε αναγκαστεί να πληρώσει στη Γαλλία από τη συνθήκη του 1825 ως «αποζημίωση» για την κατάργηση της δουλείας. Στις 4 Φεβρουαρίου μια ομάδα ανταρτών με το όνομα Εθνικό Επαναστατικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Αϊτής κατέκτησε την πόλη Gonaives, την τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Η ομάδα αυτή μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2003 η κύρια εξουσία στην πόλη αυτή και ήταν γνωστή ως «Στρατός των Κανιβάλων», αλλά το όνομά της άλλαξε μετά τη δολοφονία του ηγέτη τους, πρώην υποστηρικτή του Aristide, τον ίδιο μήνα.

Υπήρξαν ισχυρισμοί ότι η ομάδα αυτή είχε την υποστήριξη των ΗΠΑ και υπήρχαν στους κόλπους της πρώην μέλη των ταγμάτων θανάτου, αν και σε κάθε περίπτωση η ομάδα κατέκτησε το Cap-Haitien, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη, και στη συνέχεια αναμενόταν να προχωρήσει προς την πρωτεύουσα. Το 2006 ο Aristide σε συνέντευξή του είπε: «Δεν υπήρχε μεγάλη εξέγερση: υπήρχε μια μικρή ομάδα στρατιωτών, βαριά οπλισμένων, οι οποίοι ήταν σε θέση να επιτεθούν σε ορισμένα αστυνομικά τμήματα, να σκοτώνουν μερικούς αστυνομικούς και να προκαλέσουν έναν κάποιο όλεθρο. Τα πυρομαχικά της αστυνομίας είχαν εξαντληθεί και δεν υπήρχαν άλλα για τα M-16 των ανταρτών. Αλλά η πρωτεύουσα είναι μια διαφορετική ιστορία. Οι άνθρωποι εδώ είναι έτοιμοι και δεν ανησυχώ». Όπως ισχυρίστηκε αργότερα ο δικηγόρος του Aristide, ορισμένα τουλάχιστον από τα Μ-16 που χρησιμοποιήθηκαν από τους αντάρτες ήταν από αυτά που είχαν δώσει οι ΗΠΑ στον δομινικανό στρατό ένα χρόνο πριν.

Η Naomi Klein πήρε συνέντευξη από τον Aristide το 2005 και ανέφερε ότι, ήδη από το 1994, μετά το πρώτο πραξικόπημα, «διαπραγματευτές της Ουάσιγκτον υπέβαλαν αίτημα στον Aristide, που δεν μπορούσε να δεχθεί: την άμεση ρευστοποίηση των κρατικών επιχειρήσεων της Αϊτής, συμπεριλαμβανομένων της υπηρεσίας τηλεφώνων και της ηλεκτρικής ενέργειας. Ο Aristide υποστήριξε ότι η ασύδοτη ιδιωτικοποίηση θα μετέτρεπε το κρατικό μονοπώλιο σε ιδιωτική ολιγαρχία, αυξάνοντας τον πλούτο της ελίτ της Αϊτής και την απογύμνωση των φτωχών από τον εθνικό τους πλούτο». Σε άρθρο της, η Klein γράφει, επίσης, για το πραξικόπημα του 2004 ότι «σπρώχνοντας την Αϊτή στα χέρια αυτής της συμμορίας του υποκόσμου που δεν ενδιαφέρεται για την έλλειψη “χρηστής διακυβέρνησης” από την πλευρά του Aristide, είναι σαν να θέλει να αποφύγει το ενοχλητικό γεγονός του να δέχεται ένα ασανσέρ από τον Charles Manson».

Καθώς οι επαναστάτες προσέγγιζαν το Πορτ-ο-Πρενς, η Γαλλία έκανε χρήση του βέτο της στον ΟΗΕ για να μπλοκάρει την ανάπτυξη και αποστολή ειρηνευτικής δύναμης. Σε αυτό το σημείο, ο Aristide απήχθη από το σπίτι του από Αμερικανούς πεζοναύτες και επιβιβάστηκε σε πτήση προς την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, όπου η εκεί κυβέρνηση τον συνέλαβε και τον έθεσε υπό περιορισμό. Μετά από αυτό, και μόλις τρεις ημέρες μετά την αρχική ψηφοφορία των Ηνωμένων Εθνών, η Γαλλία ψήφισε για την ανάπτυξη και αποστολή «ειρηνευτικής δύναμης» και, στη συνέχεια, την κατοχή της Αϊτής, η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Κατοχή με πληρεξούσιο

Η κατοχή ονομάζεται United Nations Stabilization Mission (MINUSTAH – Αποστολή Σταθεροποίησης Ηνωμένων Εθνών) και είναι σημαντικό ότι σε αυτή συμμετέχουν ένοπλες δυνάμεις και αστυνομίες από ένα ευρύ φάσμα χωρών της Νότιας και Κεντρικής Αμερικής, υπό την ηγεσία του στρατού της Βραζιλίας. Η σύνθεση αυτή έχει προκαλέσει μια πιο ήπια διεθνή αντιπολίτευση, αλλά το 2005, ο τότε διοικητής της MINUSTAH, αντιστράτηγος Augusto Heleno Ribeiro Pereira, κατέθεσε σε επιτροπή του Κογκρέσου της Βραζιλίας ότι «δεχόμαστε μεγάλη πίεση από τη διεθνή κοινότητα να χρησιμοποιήσουμε βία», ονομάζοντας τον Καναδά, τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδίως, ως πηγή αυτής της πίεσης.

Οι ειρηνευτικές δυνάμεις των ΗΠΑ κήρυξαν τον πόλεμο στις γειτονιές εκείνες όπου δραστηριοποιούνταν ενεργά τα κοινωνικά κινήματα, και ιδίως τη Cité Soleil, όπου διαμένουν περίπου 300.000 άτομα, γειτονιά η οποία είχε σχεδιαστεί αρχικά για να στεγάσει τους εργαζομένους στην τοπική ζώνη μεταποίησης και εξαγωγών. Στις 6 Ιουλίου 2005 έγινε μια επιδρομή στην παραγκούπολη Cité Soleil, όπου σκοτώθηκαν τουλάχιστον 20 άνθρωποι, ενώ το 75% των τραυματιών που κατέφυγαν σε μία κλινική ήταν γυναίκες και παιδιά. Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των νεκρών εκείνης της ημέρας ανέρχονται στους 80. Στην είσοδο της Cité Soleil υπάρχει ένα μόνιμο σημείο ελέγχου ασφαλείας με θωρακισμένα οχήματα που αποτελεί τόπο τακτικών μαζικών ελέγχων από τις κατοχικές δυνάμεις. Τον Φεβρουάριο του 2007 περίπου 700 στρατιώτες του ΟΗΕ και αστυνομία έλαβε μέρος σε μια τέτοια επιδρομή, ενώ τον προηγούμενο μήνα σε άλλη παρόμοια επιδρομή σκοτώθηκαν επίσημα 4 άτομα και τραυματίστηκαν 6. Ο ΟΗΕ υποστηρίζει ότι όλα αυτά γίνονται για να σταματήσει η εγκληματική δραστηριότητα, αλλά πολλοί θεωρούν τις επιδρομές αυτές ως μια προσπάθεια καταστολής των κοινωνικών κινημάτων.

Σε κάθε περίπτωση αυτή η μέθοδος «αστυνόμευσης», ποτέ δεν θα γίνει δεκτή στη Νέα Υόρκη, το Παρίσι ή το Λονδίνο, έτσι γιατί θα πρέπει να την δεχθούν οι Αϊτινοί; Τον Απρίλη του 2007 μια έκθεση στο «The Observer» έλεγε ότι μετά από τη δολοφονία τριών παιδιών από τον ΟΗΕ μετά την επίθεση με δακρυγόνα και πλαστικές σφαίρες ενάντια σε μια δυναμική διαδήλωση 2000 ατόμων ενάντια στις δολοφονίες, δημοσιογράφος χτυπήθηκε στο πίσω μέρος του κεφαλιού και προκλήθηκαν πολλαπλές συγκρούσεις οχημάτων. Σε έκθεση του Harvard Law Student Advocates for Human Rights το 2005 υποστηρίχθηκε ότι ο ΟΗΕ «υπό τον όρο να καλύπτει αποτελεσματικά την αστυνομία έχει εγκαινιάσει τρομοκρατία στις φτωχογειτονιές του Πορτ-ο- Πρενς οι οποίες αποτελούν “ατρόμητα προπύργια υποστήριξης για τον Aristide και το Lavalas”». Μια προηγούμενη έρευνα (τον Νοέμβρη του 2004) από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Μαϊάμι, διαπίστωσε ότι "οι εκτελέσεις με συνοπτικές διαδικασίες είναι πάγια τακτική της αστυνομίας¨.

Η Αϊτή είναι σήμερα η φτωχότερη χώρα της αμερικανικής ηπείρου και, ακόμη και πριν από τον σεισμό, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της οποίας ζούσε σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Το 70% ζούσε με λιγότερο από 2 δολάρια την ημέρα. Η αύξηση των τιμών των τροφίμων σε παγκόσμια κλίμακα το 2008 οδήγησε σε μεγάλες εξεγερτικές ταραχές τον Απρίλη, κατά τις οποίες οι δυνάμεις κατοχής του ΟΗΕ πυροβόλησαν στο ψαχνό με αποτέλεσμα αρκετούς νεκρούς και δεκάδες τραυματίες. Τα πλήθη φωνάζοντας «Είμαστε πεινασμένοι! Πρέπει να φύγει!» προσπαθώντας να εισβάλουν στο προεδρικό μέγαρο ζητώντας την παραίτηση του προέδρου Rene Preval. Αλλά αποκρούστηκαν από βραζιλιάνικα στρατεύματα του ΟΗΕ με χρήση όπλων, δακρυγόνων και πλαστικών σφαιρών. Σύμφωνα με το Al Jazeera, η έλλειψη τροφίμων προκλήθηκε, επίσης, από «τους νέους τελωνειακούς διακανονισμούς με στόχο την είσπραξη των εσόδων και η διακοπή της ροής των ναρκωτικών», που είχε «αφήσει τόνους τροφίμων να σαπίζουν στα λιμάνια, ειδικά στη βόρεια της χώρας». Η γερουσία στη συνέχεια ψήφισε την απόρριψη του σχεδίου του πρωθυπουργού και ο πρόεδρος αναγκάστηκε να ανακοινώσει 15% μείωση του κόστους του ρυζιού, το βασικό είδος διατροφής. Τον Απρίλη, απαγορεύτηκε στο Fanmi Lavalas η συμμετοχή στις εκλογές με αποτέλεσμα μποϊκοτάζ των εκλογών από το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, με ποσοστό συμμετοχής μόνο στην περιφέρεια μόνο 8%. Τον Αύγουστο, όταν ο Rene Preval αρνήθηκε να υπογράψει τη θέσπιση ενός ελάχιστο μισθού για τον τομέα των εξαγωγών ειδών ένδυσης, η αστυνομία χρησιμοποίησε δακρυγόνα για να διαλύσει μια διαδήλωση 2.000 περίπου εργαζομένων στην κλωστοϋφαντουργία. Ο Préval είπε ότι «οι εργαζόμενοι θα πρέπει να παίρνουν μόνο 3 δολάρια την ημέρα. Μια Έκθεση του ΟΗΕ που κυκλοφόρησε πριν από την κοινοβουλευτική ψηφοφορία απείλησε ότι, ενώ οι εξαγωγές ενδυμάτων προς τις ΗΠΑ θα μπορούσαν να δημιουργήσουν εκατοντάδες χιλιάδων θέσεις εργασίας τα γενικά έξοδα των «εργοστασίων» πρέπει να διατηρηθούν σε χαμηλά επίπεδα».

Η ανθρωπιστική μάσκα του ιμπεριαλισμού

Αυτή είναι η πραγματική εικόνα των ξένων επεμβάσεων στην Αϊτή, επεμβάσεων που για μια ακόμη φορά κλιμακώνονται στον απόηχο του σεισμού. Στον σύγχρονο κόσμο, ο ιμπεριαλισμός φοράει σχεδόν πάντα μια ανθρωπιστική μάσκα. Όπως μας λένε οι ΗΠΑ, 10.000 άνδρες Πεζικού αναπτύσσονται τώρα στην Αϊτή και βρίσκονται εκεί για να βοηθήσουν τους ανθρώπους, παρ’ ότι φέρουν μαζί τους τουφέκια M-4, ή τους έχει δοθεί άδεια χρήσης βίας. Η ιστορία του στρατού των ΗΠΑ στην Αϊτή είναι μακρά και αιματηρή. Μερικές ώρες μόνο μετά το σεισμό, το US Heritage Foundation, αξιοποιώντας την χαώδη κατάσταση, προσπάθησε να επιτείνει τις προσπάθειες νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης στον λαό της Αϊτής, δημοσιεύοντας μια δήλωση στην ιστοσελίδα του με την οποία ισχυρίζεται ότι «η αντίδραση των ΗΠΑ στον τραγικό σεισμό του σεισμού στην Αϊτή μάς παρέχει δυνατότητες για τον ανασχηματισμό της μακροχρόνια δυσλειτουργικής κυβέρνησης και της οικονομίας της Αϊτής». Η δήλωση αυτή αναρτήθηκε μόνο μερικές ώρες πριν συνειδητοποιήσει κάποιος ότι ήταν αρκετά ανειλικρινής και αποσύρθηκε ωστόσο είχε ήδη αντιγραφεί και έχει τεθεί σε ευρεία κυκλοφορία από την Naomi Klein, μεταξύ άλλων.

Το βιβλίο της Klein, «The Shock Doctrine», εξετάζει το πώς ο καπιταλισμός χρησιμοποιεί τις κρίσεις για να επιβάλει την αναδιάρθρωση σε λαούς που σε διαφορετικές περιπτώσεις θα αντιστέκονταν. Τα τελευταία χρόνια η μάζα του λαού της Αϊτής έχει υποφέρει σε μεγάλο βαθμό από τα επιβαλλόμενα από τις Αρχές κατοχής προγράμματα αναδιάρθρωσης. Βέβαια, ως συνήθως, υπάρχει, επίσης, αυτό το στενό στρώμα εξουσιαστών οι οποίοι κάνουν πολύ καλά ενεργώντας ως τοπικοί τοποτηρητές του κατοχικού καθεστώτος, με τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τις δυνάμεις κατοχής για να καταστέλλουν διαμαρτυρίες για τους άσχημους μισθούς και τις τραγικές συνθήκες εργασίας που προσφέρουν σε όσους εργάζονται γι’ αυτούς ή νοικιάζονται απ’ αυτούς. Ιστορικά, όπως είδαμε, τα συμφέροντα του πρώιμου καπιταλισμού συμβάδισαν με την εργασία των κατοίκων μέχρι θανάτου για τον χρυσό, γεγονός που τροφοδότησε την επέκταση του ευρωπαϊκού καπιταλισμού και στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν εκατομμύρια Αφρικανοί σκλάβοι στις φυτείες ζάχαρης, κάτι που επέτρεψε στο νέο καπιταλιστικό σύστημα να επεκταθεί. Θα είναι τραγωδία, εάν οι τεράστιες κοινωνικές ανάγκες που δημιουργούνται από το σεισμό, χρησιμοποιηθούν για μία ακόμη φορά για να δημιουργηθούν οι συνθήκες υπό τις οποίες οι μελλοντικές γενιές της Αϊτής θα εξακολουθούν να παραμένουν σκλαβωμένες από τη φτώχεια και την απελπισία.

Μια εβδομάδα (σ.τ.μ.: τώρα, φυσικά, παραπάνω από μια βδομάδα) μετά το σεισμό καθίσταται σαφές ότι όλα αυτά βρίσκονται ήδη σε διαδικασία υλοποίησης. Πρόσφατα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ανακοίνωσε δάνειο επιπλέον $100 εκατομμυρίων, ωθώντας το εξωτερικό χρέος της Αϊτής στα $265 εκατομμύρια. Το 2003 το χρέος της πλησίαζε το 150% του ποσού που δαπανάται για την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και άλλες υπηρεσίες. Το προηγούμενο δάνειο του ΔΝΤ που δόθηκε στην Αϊτή θα δινόταν με την προϋπόθεση ότι θα σημειωνόταν αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και άρνηση των αιτημάτων για μισθολογικές αυξήσεις σε όλους τους δημοσίους υπαλλήλους, εκτός από εκείνες τις περιπτώσεις που αφορούσαν τον ελάχιστο μισθό, και αν τα νήματα του τελευταίου δανείου δεν είναι ακόμα ορατά, η πολιτική του ΔΝΤ τόσο στην Αϊτή όσο και σε όλο τον κόσμο, είναι η χρήση των δανείων ως μέσου πίεσης για την εφαρμογή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών.

Ο λαός της Αϊτής είχε τεράστια συμβολή στον αγώνα για την ελευθερία όταν εξεγέρθηκε και ανέτρεψε τη δουλεία στη δεκαετία του1790. Αλλά, όπως έχουμε δει η ιστορία των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων όσον αφορά την επιβολή οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής δεν τελείωσε τότε, συνεχίζεται στις μέρες μας, και όταν θα γίνεται κάποιος σεισμός θα είναι ευκαιρία να αναγκαστούν οι επιζώντες να αποδεχθούν κάτι στο οποίο είχαν αντισταθεί. Μια λαϊκή παροιμία της Αϊτής λέει «Tanbou prete pa janm fe bon dans» («Ένα δανεισμένο τύμπανο ποτέ δεν παράγει καλό χορό»), δείχνοντας μια γενική συνειδητοποίηση του ποιος είναι ο πραγματικός ρόλος της εξωτερικής παρέμβασης. Φυσικά, αν η ιμπεριαλιστική επέμβαση δεν τελείωσε το1790, δεν τελείωσε και η αντίσταση του λαού της Αϊτής. Η αλληλεγγύη με τον λαό της Αϊτής δεν αρχίζει και τελειώνει με αφορμή αυτόν τον τραγικό σεισμό, αλλά πρέπει να επεκταθεί στους αγώνες που θα ξετυλιχθούν στον απόηχό του, ενάντια στον «καπιταλισμό της καταστροφής» που επιχειρείται τώρα να επιβληθεί.

Andrew Flood – Γενάρης 2010
* Ευχαριστίες στους Dara, Damien και Shane για τη βοήθεια στην διαμόρφωση του κειμένου,

Υλικό που χρησιμοποιήθηκε από τον συγγραφέα για το κείμενο αυτό:
- Noam Chomsky,Year 501: The Conquest Continues
- Peter Linebaugh and Marcus Rediker, The Many Headed Hydra
- CLR James, The Black Jacobins
- Wikipedia on Haiti http://en.wikipedia.org/wiki/Haiti
- Code Noir http://en.wikipedia.org/wiki/Code_Noir
- Naomi Klein, My date with Aristide - http://www.webcitation.org/5gm7u61Xq
- Haiti's children die in UN crossfire http://www.guardian.co.uk/world/2007/apr/01/sandrajorda...erver
- Συνέντευξη με τον Jean-Bertrand Aristide http://www.zmag.org/znet/viewArticle/2009
- Ρεπορτάζ του Al Jazerra για την Αϊτή -http://english.aljazeera.net/category/country/haiti
- What Future for Haiti? Συνέντευξη με τον Patrick Elie από τον Reed Lindsey http://thirdworldtraveler.com/Haiti/What_Future_Haiti%3....html
- Taking us to democracy like cattle to a killing house - Patrick Elie - http://www.zmag.org/znet/viewArticle/4814
- Haiti's Catch-22 - Συνέντευξη με τον Patrick Elie http://www.dominionpaper.ca/articles/1736
- Συνέντευξη με τον δικηγόρο του Aristide, Miami-based Ira Kurzban http://www.informationclearinghouse.info/article5810.htm
- Will Criminal Gangs Take Control in Haiti's Chaos? http://www.time.com/time/specials/packages/article/0,28....html
- Fear of the poor is hampering Haiti rescue http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/columnists/gue...7.ece
- Haiti's streets 'safer than before earthquake' http://www.abc.net.au/news/stories/2010/01/19/2795419.htm
- US troop landings delay Haiti aid http://www.abc.net.au/news/stories/2010/01/19/2796074.htm
- Why the U.S. Owes Haiti Billions http://counterpunch.org/quigley01182010.html
- The Rescue Operation's Priorities in Haiti http://counterpunch.org/valdes01182010.html
- US accused of 'occupying' Haiti as troops flood in http://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/centralameric....html
- Relief and Solidarity -views from the progressive sector in Haiti - http://www.anarkismo.net/article/15556

* Ο συγγραφέας του κειμένου είναι μέλος της αναρχοκομμουνιστικής οργάνωσης Workers Solidarity Movement από την Ιρλανδία. Το κείμενο αυτό δημοσιεύτηκε στο http://www.anarkismo.net καθώς και στο http://anarchism.pageabode.com Ελληνική μετάφραση “Ούτε Θεός-Ούτε Αφέντης”, τέλη Γενάρη 2010.