Η εφημερίδα «Eλληνική Δημοκρατία»

Ελλάδα / Τουρκία / Κύπρος | Αναρχική Ιστορία | Κριτική / Παρουσίαση Friday November 13, 2009 19:27 by Dmitri - MACG (personal capacity) - Anarkismo ngnm55 at gmail dot com

Ο Δημοκρατικός Σύλλογος Πατρών

Από το Τρίτο Κεφάλαιο, Ο Δημοκρατικός Σύλλογος Πατρών του έργου "Για μια Ιστορία του Αναρχικού Κινήματος Του Ελλαδικού χώρου". Το όλο έργο δημοσιεύεται στη διεύθυνση http://ngnm.vrahokipos.net

Έτσι, διαψεύδοντας το «Φορολογούμενο», τον Mάιο του 1877 εκδόθηκε η εφημερίδα «Eλληνική Δημοκρατία», όχι, όμως, ως όργανο της υπό ίδρυση Ομοσπονδίας, αλλά ως όργανο του Δημοκρατικού Συλλόγου Πάτρας. Στην εφημερίδα δημοσιεύθηκε το Καταστατικό του Δημοκρατικού Συνδέσμου του Λαού και η ανάλυσή του, ένα άρθρο του Γάλλου Arnold για την έκτη επέτειο της Παρισινής Kομμούνας, ένα ακόμα άρθρο για το Ανατολικό Ζήτημα, με το οποίο καλούνταν οι λαοί της Aνατολικής Eυρώπης να εξεγερθούν εναντίον της οθωμανικής και τσαρικής κυριαρχίας και μια είδηση για την εξέγερση του Μπενεβέντο, μετάφραση από το ιταλικό «Plebe». (Τον Απρίλιο του 1877, οι Κάρλο Καφιέρο, Ερρίκο Μαλατέστα και άλλοι αναρχικοί κατέλαβαν τα χωριά Λετίνο και Γκάλο στην επαρχία Μπενεβέντο, σε μια απόπειρα εξέγερσης η οποία κατεστάλη). Στην προμετωπίδα της εφημερίδας πρόβαλε το σύνθημα «H επανάστασις είναι νόμος της προόδου», ενώ στο εκδοτικό σημείωμα αναφερόταν, ανάμεσα στα άλλα ένα προοίμιο του Καταστατικού του Δημοκρατικού Συνδέσμου του Λαού, εν είδει Προγράμματος, το οποίο είναι το ακόλουθο:

Είδος Προγράμματος

Κάθε εφημερίδα είναι συνήθεια να εκθέτει δι’ εκείνου οπού γράφει το πρόγραμμά της, δηλαδή το τι ζητάει. Δι’ αυτήν μας όμως την εφημερίδα είναι περιττόν, διότι, αφού είναι όργανον του Δημοκρατικού Συνδέσμου Πατρών, το καταστατικόν και το Πρόγραμμα του Συλλόγου τούτου είναι αυτά τα ίδια πρόγραμμα ή αρχή της εφημερίδος μας. Θα βαδίσουμε ολόϊσια τον δρόμο μας. Θα ειπούμε εις τον Λαό, τι πρέπει να κάμη δια να ελευθερωθή από κάθε κακό. Θα ξεσκεπάσουμε άφοβα κάθε τέχνη, όπου μεταχειρίζονται, δια να τον γδέρνουν. Θα ειπούμε την αλήθεια, χωρίς να λογαριάσωμεν την κυβέρνησιν. Θέλει μας βάλει φυλακή, θέλει μας αφήσει ησύχους, μας είναι αδιάφορον.

Όσο δια τη επίλοιπη δημοσιογραφία εις εκείνους οι οποίοι θα μας βρίζουν δεν θα δίνουμε καμμίαν απάντησι, εις όσους όμως ειλικρινώς θα θελήσουν να συζητήσουν μαζή μας οποιονδήποτε κοινωνικό ή πολιτικό ζήτημα, θα απαντήσουμε με την πρέπουσα ευγένεια και κοσμιότητα.

Η “Ελληνική Δημοκρατία” είναι ανοικτή εις όλον τον Λαόν. Όποιος θέλει, ειμπορεί να γράψη την ιδέα του ή τον πόνο του. Φθάνει μόνον να ήναι σε γλώσσα απλή και να μην ήναι εναντίον των αρχών του Δημοκρατικού Συλλόγου, τας οποίας θα αναπτύξωμεν σ’ αυτήν την εφημερίδα. Αν ήναι κανένας υπάλληλος, οπουδήποτε, και φοβείται να γράψη την αλήθεια, του υποσχόμεθα να φυλάξωμεν το όνομά του μυστικό σε κάθε περίστασι, και ας γράψη άφοβα.

Ακολουθεί το Kαταστατικό του Δημοκρατικού Συνδέσμου του Λαού:

Πεπεισμένοι ότι η φτώχεια και η αμάθεια είναι οι μεγαλύτερες πληγές του λαού,
ότι από αυτά τα δύο πηγάζει κάθε κοινωνική αθλιότης,
ότι, επομένως, η ελευθέρωσίς μας από την φτώχεια και την αμάθεια πρέπει να είναι ο ανώτερος σκοπός καθενός όπου θέλει να εργασθεί ειλικρινώς υπέρ της Πατρίδος,
ότι η ελευθέρωσις αύτη ενδιαφέρει όλους μας, διότι σκοπεύει να φέρει γενικήν ισότητα εις τα δικαιώματα και τα καθήκοντα όλων και θα έχει ως βέβαιον αποτέλεσμα και την απελευθέρωσιν των αδελφών μας, οι οποίοι είναι εις την δουλείαν,
ότι δια να ελευθερωθεί ο Λαός, ο οποίος υποφέρει, πρέπει να σηκωθεί αυτός ο ίδιος, να ζητήσει την ελευθέρωσίν του και πρώτοι πρέπει να συνδράμουν όσοι εννοούν το καθήκον τους.
Φρονούντες
Ότι η ελευθέρωσις αύτη εξαρτάται κατά μέγα μέρος από την πολιτικήν χειραφέτησιν του Λαού Και βασιζόμενοι εις την ιστορίαν μας, και εις το ότι κάθε άνθρωπος επλάσθη ελεύθερος και κύριος του εαυτού του,
Συσταίνομεν
τον Δημοκρατικόν Σύνδεσμον του Λαού,
Όπως ενωμένοι ζητήσωμεν με όλας μας τας δυνάμεις την εφαρμογήν του δημοκρατικού συντάγματος με τους εξής όρους:
Α’. Άκραν αποκέντρωσιν και τελείαν αυτοδιοίκησιν των Δήμων, δηλαδή κάθε Δήμος να είναι όλως διόλου ανεξάρτητος και να διοικείται μόνος του.
Β’. Πλήρην ελευθερίαν του ατόμου.
Γ’. Kάθε εξουσία να είναι υποταγμένη εις την κυριαρχίαν του Λαού κατ' ευθείαν.

O Δημοκρατικός Σύνδεσμος του Λαού

Θεωρεί εχθρούς του όλους όσους προσπαθούν να διατηρήσουν την σημερινήν κατάστασιν.
Aναγνωρίζει ως νόμον την Aλήθειαν, την Δικαιοσύνην και την Hθικήν. Και δέχεται δια μέλη του κάθε Σωματείον ή και άτομον το οποίο ήθελε παραδεχθεί το παρόν Καταστατικόν. Pίχνοντας μια πρώτη ματιά, βγάζει κανείς το συμπέρασμα ότι, ναι μεν, από την μια, οι πρώτοι αυτοί αναρχικοί της Πάτρας προσπάθησαν να προσαρμοσθούν στην ελληνική πραγματικότητα της εποχής - γι’ αυτό, άλλωστε, γίνεται λόγος και περί πατρίδας - αλλά, από την άλλη, διαφαίνεται ξεκάθαρα ο επηρεασμός τους από τις ιδέες του Mιχαήλ Mπακούνιν περί ομοσπονδιοποίησης και αποκέντρωσης, δίνοντας έτσι μέσα από το ντοκουμέντο αυτό ένα πρόσωπο ανθρωπιστικής κοινωνικής αναρχικής προοπτικής, με βάση τον επαναστατικό αυθορμητισμό και με άμεσο και πρώτο στόχο το κράτος και κάθε εξουσία. Η κοινωνική επανάσταση προβάλλεται ως η λύση όλων των προβλημάτων που απορρέουν από τη φτώχεια και την άγνοια, οι ελεύθερες και αυτοδιοικούμενες ενώσεις θα αντικαταστήσουν το κράτος και η άμεση δημοκρατία είναι ο τρόπος λήψης των αποφάσεων.

Το Καταστατικό του Δημοκρατικού Συνδέσμου του λαού συνοδεύεται και από ένα κείμενο ανάλυσής του, απόσπασμα του οποίου είναι το ακόλουθο:

Ποιες ήναι οι μεγαλείτεραις αιτίες οπού κρατούν τον Λαόν στη δυστυχία και την αθλιότητα; - Η φτώχεια και η αμάθεια. Ενόσω ο Λαός είναι φτωχός, δεν ειμπορεί βέβαια να αναπτυχθή και προοδεύση. Δεν ειμπορεί, γιατί για να ζήση και για να γλυτώση από τα κακά αποτελέσματα της πείνας, αναγκάζεται να δουλεύη αδιάκοπα κάθε ημέρα, με θυσία της υγείας του και της ζωής του, για να ξεδουλεύη την καθημερινή τροφή του και δεν του μένει καθόλου καιρός και δεν έχει τα μέσα για να εκπαιδευθή και διδαχθή. Ενόσω ο Λαός ευρίσκεται στην αμάθεια, δεν ημπορεί να βαδίση εμπρός και ελευθερωθή από τόσες πλάναις και απάταις, οπού επεριπλέξανε τον νουν του, δεν ημπορεί να ίδη καθαρώς το δρόμο οπού περιπατεί. Βλέπει κανείς μέσα στο σκοτάδι; - Όχι! Ούτε ο Λαός όταν ευρίσκεται στην αμάθεια. Και όταν ο Λαός δεν βλέπει πού περπατεί, θα πέση, στον αφανισμό, στην καταστροφή.
Πρέπει λοιπόν να καταστρέψη αυτά τα δύο κακά. Πρέπει να γιατρέψη αυταίς τις δύο πληγαίς και τότε ειμπορεί να προοδεύση αληθινά, να ευτυχήση, να ευημερήση. Ενόσω υπάρχει φτώχεια και αμάθεια, νόμος της κοινωνίας θα ήναι το εγωϊστικόν συμφέρον και το τυφλόν πάθος. Και ενόσω τέτοιος είναι ο κοινωνικός νόμος, δεν θα λείψη η καταστρεπτική πάλη των ατόμων, της οποίας τα έσχατα αποτελέσματα είναι ο φόνος, η κλοπή, η ληστεία και τα λοιπά εγκλήματα. Η ελευθέρωσις λοιπόν του Λαού από αυτά τα δύο κακά, πρέπει να ήναι ο ανώτερος σκοπός καθενός οπού θέλει να εργασθή ε ι λ ι κ ρ ι ν ώ ς για την Πατρίδα. Πότε η Πατρίς ευδαιμονεί και δοξάζεται...

Εδώ σταματά η πρώτη σελίδα και δεν έχουμε την πλήρη ανάλυση του Συνδέσμου περί πατρίδας.

…Η ελευθέρωσις του Λαού από τη φτώχεια και την αμάθεια ενδιαφέρει όλους μας, γιατί αυτή θέλει φέρει πραγματικήν ισότητα και η πραγματική ισότης είναι η μόνη διαρκής και ασφαλής εγγύησις της κοινωνικής αρμονίας. Και ακόμη γιατί η ελευθέρωσις αύτη μόνον ημπορεί να μας κάμη άξιους και δυνατούς να δυνηθώμεν μοναχοί μας μια μέρα να ελευθερώσουμε τους αδερφούς μας από το ζυγό του Τούρκου, και όχι τα παχειά λόγια και οι ψεύτικες υποσχέσεις· και όχι η ελεημοσύνη στης πόρτες των τυράννων της Ευρώπης. Όχι οι φορολογίαις και τα παρόμοια που μας εμπαίζουν τόσα χρόνια. Για να ελευθερωθή όμως ο λαός απ’ αυτά τα κακά τι πρέπει να κάμη; Πρέπει να σηκωθή ο ίδιος να το ζητήση. Αν εξακολουθήση να περιμένη από εκείνους όπου τον γελούν κάθε ημέρα, και ποτέ δεν τον αγάπησαν αληθινά, θα είναι πάντα φτωχός και αμαθής. Πρέπει να μη πιστεύη και να μην ελπίζη ότι άλλοι θα φροντίσουν για το καλό του αν αυτός ο ίδιος δεν φροντίση. Όσοι καταλαβαίνουν το καθήκον τους ας σηκώσουν πρώτοι τη σημαία και μαζύ με αυτούς ο Λαός.

Στο πρώτο αυτό βήμα θα τον εμποδίσουν, θα τον σταματήσουν, θα τον φοβερίσουν. – ποιοι; – Όσοι έχουν συμφέρον να διατηριέται η σημερινή κατάστασις. Και αυτοί έχουν την εξουσία στα χέρια τους. Να τους αφαιρέσουμε λοιπόν την εξουσία και να την δώσουμε σ’ αυτόν που του ανήκει, δηλαδή στο Λαό. Αυτό είνε η πρώτη μας εργασία. Και όταν ο Λαός λάβη την εξουσία στα χέρια του τότε είναι εύκολο να εφαρμόση κάθε μέτρο για να ελευθερωθή από τα δυο αυτά κακά. Ποιος θα ημπορέση να τον εμποδίση; Κανείς. Μ’ αυτό το σκοπό εσυστήσαμε το Δημοκρατικό Σύλλογο.

Nα δούμε, όμως, πώς έβλεπαν τα μέλη του Δημοκρατικού Συλλόγου Πάτρας το περιβόητο Aνατολικό Zήτημα της εποχής εκείνης, παραθέτοντας απόσπασμα από το σχετικό άρθρο στην εφημερίδα «Eλληνική Δημοκρατία»:

Nομίζουμε καθήκον μας στας σημερινάς μάλιστα περιστάσεις, να σας ειπούμε κι εμείς τη γνώμη μας για το Aνατολικό Zήτημα, ή καλύτερα να σας ειπούμε ποιο είναι το συμφέρον μας εις αυτό το ζήτημα, καθώς και σε κάθε άλλη παρόμοια περίσταση. Θα σας ειπούμε ολίγα λόγια καλά, αληθινά και αφιλονείκητα και ας κρίνη ο καθένας το τι πρέπει να πράξη.
Tο Ανατολικό Ζήτημα, καθώς και κάθε άλλο ζήτημα εθνικότητος, εχρησίμευσε και χρησιμεύει στη διπλωματία και στους πλουσίους ως βούκεντρο και ως χαρτοπαίγνιο κατά την περίσταση. Όταν είναι ειρήνη, καθώς τη λένε, διασκεδάζουνε απάνου στην πλάτη του λαού με τα ζητήματα αυτά, ωσάν με χαρτιά του καφενέ. Όταν πάλι το συμφέρο τους (σημ. των πλουσίων) το καλέση για να κάνουν πόλεμο, μας κεντούνε με δαύτα, απαράλλαχτα όπως οι γεωργοί κεντούνε το βόδι στο ζευγάρι. Mε το σκοπό να σκοτωθούμε και να σκοτώσουμε όσους μπορέσουμε περισσότερους προς το συμφέρο τους.
Αυτό είναι αποδειγμένο και μια μοναχή ματιά στο σημερινό πόλεμο αρκεί να πείση τον καθένα για την αλήθεια των λόγων μας, αφήνοντας το ότι αν εξετάσουμε τα πράγματα του τόπου μας, αυτά τα ίδια φωνάζουν αυτή την αλήθεια.
O Tσάρος και οι σύντροφοί του εκήρυξαν ότι θέλουν να ελευθερώσουν τους ομοφύλους των σκλάβους από τον τουρκικόν ζυγόν. Aλλά τούτο είναι ψέμμα, διότι αν αγαπούσαν πραγματικώς την ελευθερίαν έπρεπε πρώτα να ελευθερώσουν 40 εκατομμύρια Pώσσους όπου είχαν σκλάβους στην πατρίδα τους, και έπειτα να φροντίσουν για την ελευθερία των άλλων. Δια να εννοήσετε πώς εννοούν την ελευθερία αυτοί, που την έχουνε κάθε μέρα στα χείλια τους, φθάνει να μάθετε ότι όποιος στη Pωσσία τολμήσει να ειπή κάτι τις εναντίον της αριστοκρατίας και των πλουσίων, τον στέλνουν στη Σιβηρία και εκεί εις τον θάνατο ολοζώντανο χωρίς άλλην ελπίδα, παρά την ελπίδα του θανάτου. Φαντασθήτε! O θάνατος δι' αυτούς είναι ελεύθερος, ημπορείτε τώρα να καταλάβετε τί πράγμα είναι δι' αυτούς η ζωή! Πολλές χιλιάδες νέοι από το εκλεκτότερο αίμα της ρωσσικής νεολαίας σαπίζουν στα λατομεία και στους τάφους της Σιβηρίας, διότι ετόλμησαν να φωνάξουν "ζήτω η ελευθερία". Kαι έπειτα από αυτά κηρύσσεται ο Tσάρος στην Eυρώπη ελευθερωτής!
Oι Eυρωπαϊκές κυβερνήσεις και οι πλούσιοι της Eυρώπης τα καταλαβαίνουν όλα αυτά, διότι και αυτοί την ίδια γλώσσα μεταχειρίζονται και τα ίδια κάνουν εις τους λαούς των. Aλλά, εννοείται ότι δεν τους συμφέρει να ειπούν τίποτα. Eτοιμάζονται όμως κι αυτοί για κάθε περίσταση. Tί τους μέλλει; Mήπως θα σκοτωθούν αυτοί; Στη φτώχεια θα ξεσπάση. Oι πασάδες απ’ τ’ άλλο μέρος φωνάζουν ότι κινδυνεύει το Kοράνι και ο Mωχαμέτης. Kαι οι Tούρκοι, φανατικοί, αμαθείς και ανόητοι, και χωρίς να ξέρουνε πως οι πασάδες Kοράνι και Mωχαμέτη έχουν τη σακκούλα τους, πάνε εμπρός, και γίνεται εκείνο που γίνεται. Xωρίς όμως να μιλούμε για τη Pωσσία και την Tουρκία... ας μιλήσουμε για τον τόπο μας και για τα πράματα τα δικά μας οπού τα έχουμε εμπρός μας και τα βλέπουμε κάθε μέρα, ολοφάνερα. Aλλά για να ειμπορέσουμε καλά να εννοήσουμε ποίο είναι το συμφέρο μας για το Aνατολικό Zήτημα, πρέπει πρώτα να βουλώσουμε εμείς τ’ αυτιά μας εις τα λόγια, τα οποία μεταχειρίζονται για να μας απατούν. Πρέπει να βουλώσουμε τ’ αυτιά μας, όταν μας λένε εθνισμό, θυσία, αυταπάρνησι και τόσαις άλλαις ψευτιαίς, διότι αυτοί οπού μας τα λένε δεν πιστεύουνε τίποτα απ’ αυτά, και είναι αγύρταις... Aπόδειξις τρανότερη είναι το 1821, που πολέμησαν για το συμφέρο τους με την πλάτη τη δική μας. Όσοι πολέμησαν με ειλικρίνεια και αγάπη για την πατρίδα, οι περισσότεροι σκοτώθηκαν, αλλά έμειναν ελεεινοί μέσ’ το δρόμο και τα παιδιά τους δεν έχουν ψωμί. Άλλη απόδειξη το 1854, η Kρήτη και ο Xόβαρτ.
Σε καιρό, όπου έχυνεν ο λαός το αίμα του, εκείνοι εκαθόντανε στα σπίτια τους και άλλοι εις την Eυρώπην, τρώγοντας ήσυχα - ήσυχα τα κόκκαλά μας και άλλοι ετόκιζαν με 20%. Εφώναζαν όμως πίστη και πατρίδα! Τι θέλουν λοιπόν αυτοί οι άνθρωποι; Θέλουν πόλεμο αληθινά ή θέλουν να μας φάνε ζωντανούς;
Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτοί οι οποίοι μας λένε ότι θα ελευθερώσουν τους αδελφούς μας, δεν ζητούν άλλο παρά να μας σκλαβώσουν. Δεν έχουν άλλο παρά να μας τρώνε τον κόπο και τον ιδρώτα μας και να μας έχουνε εις την αθλιότητα. Aυτοί έχουν να φάνε, να αναθρέψουν και να σπουδάσουν τα παιδιά τους και για τούτο δεν τους νοιάζει για τα δικά μας, οι οποίοι αναγκασμένοι και μην έχοντες να τα θρέψουμε και να τα ντύσουμε, τα βάζουμε σε εργασία από επτά χρόνων και με αυτόν τον τρόπο χάνουν την νιότη τους, δουλεύοντας από το πρωί ίσαμε το βράδυ...
Tι τους μέλλει (τους πλουσίους) για τον λαό και για εκείνους που είναι εις την δουλειά; O τόκος τρέχει, οι εργάται δι’ αυτούς εργάζονται, ο γεωργός δι’ αυτούς σπέρνει. Oι ποιμένες δι’ αυτούς έχουν το βούτυρο και το κρέας. Aύτη είναι η μόνη αλήθεια γυμνή και ξεσκέπαστη κι αυτοί είναι που μας κάνουν τον πατριώτη. Eδώ και λίγο καιρό, για να μας ρίξουν στάχτη εις τα μάτια, διατάξαν να γίνουν δύο στρατόπεδα, αγόρασαν κάμποσες εκατοντάδες ντουφέκια του Mυλωνά και μια μηχανή για φουσέκια, στείλανε την Πάραλο στην Πόλη και τώρα καρτερούν στην Bουλή να δούνε τι άλλη παλληκαριά θα κάμουν. Aν όμως φτάση ο κόμπος στο χτένι, καθώς λένε, θα μας πούνε: ή όλοι σας να χαθείτε ή να πάρουμε την Πόλη. Kι ενώ εμείς θα πηγαίνουμε για τα σύνορα, εκείνοι θα τραβάνε προς την Eυρώπη, οι γενναιότεροι θα καθίσουν εδώ να τοκίζουν τα χρήματά τους και οι υπόλοιποι θα μείνουν εις την Aθήνα να διευθύνουν το σκάφος της Πολιτείας. Θα δώσουν όμως 50 δραχμές ο καθένας στον Eθνικό Στόλο για να γραφτούν ως ευεργέτες του Έθνους σε κάποια ψωροϊστορία Και όπου τα βγάλη η άκρη. Η άκρη βέβαια θα σπάση πάντα στο κεφάλι μας!…
Aς μάθουμε λοιπόν για μια ακόμα φορά για πάντα πως οι Tούρκοι δεν είναι μονάχα στην Ήπειρο και στην Θεσσαλίαν, αλλά και μέσα εις το σπίτι μας. Kι αν έχουμε μυαλό από δώθε πρέπει να αρχίσουμε το Aνατολικό Zήτημα και όχι από εκεί όπου μας λένε αυτοί. Eμείς γι’ αυτό συστήσαμε τον Δημοκρατικόν Σύνδεσμον του Λαού και όποιος θέλει ας έλθει να εργασθεί μαζί μας, αν επιθυμή να λυθεί το Aνατολικό Zήτημα υπέρ του Λαού και όχι υπέρ όσων αυτοί θέλουν.

Στην τέταρτη και τελευταία σελίδα της «Ελληνικής Δημοκρατίας», δημοσιεύεται σε μετάφραση άρθρο του κομμουνάρου Arnold, για την έκτη επέτειο της Παρισινής Κομμούνας καθώς και αναφορά, από το ιταλικό «Il Plebe» για την εξέγερση του Μπενεβέντο, από όπου και το ακόλουθο απόσπασμα:

Οι κοινωνισταί προ μιας εβδομάδος πολεμούν στα χωριά πλησίον της Νεαπόλεως. Εις το Λετίνο, μικρόν δήμον στην περιοχή του Βενεβέντου, αφού έκαυσαν το Δημαρχείον και εμοίρασαν τα είδη της πρώτης ανάγκης στους χωρικούς, εσύστησαν προσωρινή κυβέρνηση. Εις το Γκάλλο, άλλο μικρό δήμο, έπιασαν το ταμείον, έκαυσαν τους φορολογικούς καταλόγους και εμοίρασαν τα χρήματα στο Λαό. Το πλήθος έμεινε ευχαριστημένο από τον τρόπο των επαναστατών, δηλαδή, για το φανερό πόλεμο όπου κάνανε εναντίον της σημερινής τάξεων των πραγμάτων. Αποτελεί σημαντικό στοιχείο, επίσης, η επιλογή τους να γράφουν σε απλή και κατανοητή γλώσσα. Η γλωσσική αυτή τοποθέτησή τους, σε μια εποχή που ο Ψυχάρης και το κίνημα του δημοτικισμού δεν είχαν εμφανιστεί, τους κατατάσσει (μάλλον) στους πρωτοπόρους δημοτικιστές. Πιστεύεται ότι, επειδή ο Νικόλαος Κονεμένος ζούσε εκείνη την εποχή στην Πάτρα, πιθανόν τα μέλη του Συνδέσμου να είχαν διαβάσει την εργασία του για το γλωσσικό ζήτημα (που δημοσιεύτηκε το 1873) ή και να είχαν έρθει σε επαφή μαζί του μέσω του κύκλου του Π. Πανά. Από το 1869, ο Ν. Κονεμένος ζούσε στην Πάτρα ως πρόξενος της Τουρκίας, θέση η οποία, όμως, του απαγόρευε τέτοιου είδους επαφές.

Συνεχίζεται