Η δικτατορία Μεταξά

Ελλάδα / Τουρκία / Κύπρος | Λαϊκοί Αγώνες | Κριτική / Παρουσίαση Tuesday August 30, 2005 14:34 by Γιάννης Ταμτάκος

Πως ανέβηκε η δικτατορία Μεταξά

* Δεύτερο μέρος ομιλίας Γιάννη Ταμτάκου σε εκδήλωση «Η ιστορική μνήμη πετάει το πέπλο της σιωπής και ανακτά το λόγο», το 1984 στο αμφιθέατρο Πολυτεχνείου Θεσσαλονίκης.

Πως ανέβηκε η δικτατορία Μεταξά Η δικτατορία του Μεταξά, αφού είδε την χρεοκοπία των πολιτικών κομμάτων και αφού με τη συναίνεση του ΚΚΕ είχε «στα χέρια της» το σύμφωνο Σκλάβαινα-Σοφούλη, και αφού προετοιμαζόταν ο πόλεμος, έπρεπε να αποκεφαλίσει το συνδικαλιστικό κίνημα και γενικά το πολιτικό κίνημα. Και δυστυχώς, μόλις είχαν ξεσπάσει τα γεγονότα, και η Θεσσαλονίκη ζήτησε την συμπαράσταση για την απεργία των δύο συνομοσπονδιών (γιατί τότε υπήρχε η λεγόμενη Ενωτική Γενική Συνομοσπονδία και η Συνομοσπονδία του Καλομοίρη, δηλαδή οι ρεφορμιστές), αλλά μέχρι να το συζητήσουν, πέρασαν 10 μέρες και η ορμή και η αγανάκτηση των εργατών ξεθύμανε.

Επιπλέον καλεί ο Ζέπος, ο στρατηγός του γ’ σώματος στρατού σε μια συγκέντρωση και τους λέει: Παιδιά, πρέπει να ησυχάσετε. Να πάτε στα σπίτια σας διότι θα τιμωρηθούν οι ένοχοι και θα δικαιωθούν τα θύματα. Την ίδια γνώμη είχε και ο βουλευτής του ΚΚΕ, ο Σινάκος Μιχαήλ, ο οποίος είπε ότι πρέπει να έχουμε εμπιστοσύνη στα λόγια ενός ανώτατου αξιωματικού που θα λύσει αυτά τα προβλήματα, γι’ αυτό θα πρέπει να πάτε στα σπίτια σας και να διαλυθείτε. Και έτσι, μια ηρωική εξέγερση έσβησε χωρίς η Θεσσαλονίκη να αποκτήσει τίποτα.

Όταν έγιναν οι κηδείες και θάφτηκαν τα 12 φέρετρα, εκτός από κείνο που θάφτηκε χώρια από μια οικογένεια, οι χωροφύλακες δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα γιατί ήταν κλεισμένοι μέσα στα τμήματα. Έτσι έφεραν στρατιώτες, αλλά δυστυχώς για αυτούς οι στρατιώτες ήταν μέσα από τη Θεσσαλονίκη και συναδελφώθηκαν με τον κόσμο, αγκάλιασαν τον κόσμο και ο κόσμος αγκάλιασε τους στρατιώτες. Είναι αξιέπαινα τα στρατευμένα παιδιά της Θεσσαλονίκης που έδωσαν αυτό το παράδειγμα. Βλέποντας αυτό οι διοικητές πανικοβλήθηκαν, το δε ΚΚΕ περίμενε (!) να δικαιωθούν τα αιτήματα. Η απεργία δεν γίνεται τελικά και έτσι χάθηκε μια ηρωική κατάσταση που υπήρχε στην Θεσσαλονίκη.

Όλα αυτά η αστική τάξη τα είδε, και φοβότανε να μην συνεχιστεί και στην Ελλάδα η Επανάσταση της Ισπανίας, η οποία βρισκόταν ακόμα σε εξέλιξη. Γιατί οι Δημοκρατικοί είχαν νικήσει στην Καταλονία, και ακόμα η Μαδρίτη δεν είχε πέσει, παρόλο που έγινε πραξικόπημα στην Ισπανία και ο Φράνκο σήκωσε κεφάλι. Έτσι χιλιάδες εθελοντές απ’ όλη την Ευρώπη πήγαν στην Ισπανία. Από δω δυστυχώς πολύ λίγοι ναυτεργάτες πήγαν. Οι περισσότεροι δεν μπορούσαν να πάνε γιατί είχε κηρυχτεί δικτατορία. Κι έτσι χάθηκε μια ηρωική περίοδος. Επιπλέον πλησίαζε ο πόλεμος και ήρθε κανονικά, η διχτατορία αφού της είχαν ανοίξει με την πολιτική του ΚΚΕ τον δρόμο, μια και δεν μπορούσαν να παραβιάσουν το σύμφωνο Σκλάβαινα-Σοφούλη το οποίο είχαν υπογράψει. Έτσι βγήκε ο Μεταξάς χωρίς να έχει καμία αντίσταση, και μόλις τέλειωσαν τα γεγονότα έφερε στρατό από την Λάρισα που ήταν εντελώς άγνωστος στον κόσμο. Κι αυτό γιατί η Θεσσαλονίκη βρισκόταν σε αναβρασμό, η απεργία δεν είχε γίνει, και γέμισε το λιμάνι της Θεσσαλονίκης από πολεμικά πλοία. Εμένα, τον Αποστόλη τον Τρόντζο και καμιά τριανταριά συνδικαλιστές μας μάγκωσαν, μας πήγαν στο Ε’ τμήμα και από κει στη Μικρά. Μας ετοίμασαν για εξορία ως υπεύθυνους και μετά μας καταδίκασαν. Λένε ότι έγινε η δίκη στην Έδεσσα και ότι καταδικάστηκαν άλλοι για 5 χρόνια φυλακή, άλλοι για 6, τυπικά όμως έγινε η δίκη αυτή γιατί τον καιρό που με πιάσανε εμένα έπρεπε να μου πουν ότι είμαι κατηγορούμενος για 5 χρόνια διότι είμαι υπεύθυνος για τα γεγονότα. Αλλά μόνο με έστειλαν εξορία όπως όλους τους άλλους. Κανένας μας δεν δικάστηκε, δηλαδή οι εγκληματίες εκ των υστέρων κάναν μία δίκη για να δικαιολογηθούν.

Και θα έρθω στη σημερινή κατάσταση. Το κίνημα σήμερα και το συνδικαλιστικό και το πολιτικό εξακολουθεί να λειτουργεί επάνω στις παλιές δομές της άρχουσας τάξης. Όσο για τον κοινοβουλευτισμό εμείς πιστεύουμε, και από την εμπειρία την οποία ζήσαμε ότι ο κοινοβουλευτισμός είναι απάτη, βέβαια ο Λένιν είπε ότι μας δίνεται το βήμα, να πούμε τις απόψεις μας και να πείσουμε αυτά τα κοπέλια, τις κούκλες στο κουκλοθέατρο της βουλής, ότι έχουμε δίκιο εμείς οι εργάτες.

Όμως εμείς λέμε ότι υπάρχουν τα εργοστάσια, αυτή τη δουλειά μπορούμε να την κάνουμε μέσα στο εργοστάσιο, να φτιάξουμε εργατικά συμβούλια, να φτιάξουμε επιτροπές ενιαιο-μετωπικές με όλους τους εργάτες που είναι εκεί, και όχι με τα συνδικάτα τα οποία σήμερα είναι και στην Ευρώπη και εδώ καπελωμένα.

Δεν είμαστε κατά του συνδικαλιστικού κινήματος, δεν είμαστε κατά των μερικών διεκδικήσεων της εργατικής τάξης, αλλά και δεν μπορούμε να υποταχτούμε στις καπελωμένες οργανώσεις της αστικής τάξης. Τόσο των συνδικάτων όσο και των διαφόρων οργανώσεων στο πανεπιστήμιο και στο πολυτεχνείο που τις καπελώνει η αστική τάξη και τις χρησιμοποιεί προς όφελος της.

Τι δουλειά είχαν ο Κανελλόπουλος και οι άλλοι να βάζουν στεφάνια στο πολυτεχνείο. Αυτοί ήταν εντελώς αντιδραστικοί. Αυτά είναι απάτες, κοροϊδίες κλπ. Λοιπόν, εμείς λέμε ότι πρέπει μια για πάντα να καταργηθεί ο κοινοβουλευτισμός και ότι σε τελευταία ανάλυση το κοινοβούλιο είναι ο βραχίονας της αντεπανάστασης. Και πρέπει η εργατική τάξη, βέβαια, διεκδικώντας τα αιτήματα της ακόμα και με άγριες απεργίες να έχει υπόψη της το ρόλο που παίζει η συνδικαλιστική γραφειοκρατία η οποία είναι με το μέρος του κράτους τις περισσότερες φορές. Πρέπει να διεκδικήσει τα συνθήματά της με τις δικές της απεργιακές επιτροπές, με τα δικά της εργατικά συμβούλια, ενιαιομετωπικά, εκλεγμένα απ «όλους τους εργάτες. Και τότε η γραφειοκρατία και το κράτος δεν θα μπορούν να κάνουν τίποτα. Η γραφειοκράτες δεν θα μπορούν να συμβληθούν με την εργοδοσία και με συλλογικές συμβάσεις - με μερικά ψίχουλα - να καπελώσουν τους εργάτες.

Θα πω και μερικά πράγματα για το ΠΑΣΟΚ, το οποίο κάνει το συνέδριό του, όπου και μίλησε ο Ανδρέας Παπανδρέου, στον οποίο δυστυχώς μάθαμε μερικά πράγματα. Ο Ανδρέας ήταν μέλος της οργάνωσής μας τότε, των τροτσκιστών. Εγώ ήμουνα στην κεντρική επιτροπή και αυτός ήταν φοιτητάριο 20 χρονών. Και βέβαια σαν γιος του Παπανδρέου έκανε κι αυτός μια αντιδικτατορική δράση εναντίον του Μεταξά. Τον βρήκαν οι δικοί μας στο πανεπιστήμιο και συγκεκριμένα ο Δημοσθένης ο Βουρσούκης, ένας αξιοθαύμαστος σύντροφος τον οποίο εκτίμησα ιδιαιτέρως απ’ όλους τους συντρόφους που γνώρισα μέσα στο επαναστατικό κίνημα στα χρόνια που συμμετείχα. Είχε δημιουργήσει ο Ανδρέας τότε μια ομάδα μέσα στο πανεπιστήμιο με καμιά δεκαριά φοιτητές μεταξύ αυτών ο Καστοριάδης κλπ. Αυτός όταν πιάστηκε δεν αρκέστηκε σε μια απλή δήλωση, γιατί έκανε όλη η ομάδα δήλωση για να’ μαστε ειλικρινείς εκτός ενός ο οποίος δεν ήταν φοιτητής, αλλά και αποκήρυξε τον σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό που μας τον δίνει τώρα με το τσουβάλι και κατέδωσε και ορισμένους ανθρώπους με τους οποίους συνεργαζόταν. Αυτό το εξευτελιστικό πράγμα το αρνηθήκαμε στην πράξη. Και εμείς οι χωρίς ταυτότητα εργάτες περνάμε τον δρόμο της εξορίας αγόγγυστα. Σ’ αυτόν δώσανε διαβατήριο να φύγει στο εξωτερικό γιατί ήταν παιδί της αστικής τάξης. Βέβαια, σκέφτεστε τι σοσιαλισμό θα κάνει. Εγώ λέω θα κάνει σεληνιασμό και όχι σοσιαλισμό (χειροκροτήματα).

Το εξευτελιστικό είναι το εξής; Είσαι ένας επαναστάτης εργάτης, μισείς το σύστημα της άρχουσας τάξης. Σε πιάσαν, σου δώσαν ξύλο. Μην καταδίδεις τον διπλανό σου σύντροφο, τον συνάδελφό σου, έναν άλλο ταξικό σου σύντροφο, έναν εργάτη. Αυτό, αν το κάνεις, είναι παλιανθρωπιά. Αυτό δεν το κάναμε την εποχή εκείνη και γι’ αυτό μείναμε 5 χρόνια στην εξορία (χειροκροτήματα).

Ο τρίτος δρόμος, που λέει ο Παπανδρέου, για τον σοσιαλισμό, είναι ο τρίτος δρόμος ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΘ-ΝΙ-ΚΟ-ΣΟ-ΣΙΑ-ΛΙ-ΣΜΟ.

Είναι η πολιτική του σωβινισμού που προπαγανδίζει συνεχώς την ομοψυχία του ελληνικού λαού εναντίον της Τουρκίας. Εμείς δεν έ-χουμε τίποτα κατά των τούρκων εργατών (το ακροατήριο ξεσπά σε ενθουσιώδη χειροκροτήματα). Είμαστε η μόνη παράταξη που κατά την διάρκεια του ιμπεριαλιστικού πολέμου χτυπούσαμε την θεωρία του αντιφασισμού και είπαμε;

ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ, ΓΕΡΜΑΝΩΝ, ΤΟΥΡΚΩΝ ΚΑΙ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ (ο ομιλητής κυριολεκτικά διακόπτεται από τα χειροκροτήματα). Και γι’ αυτή την πολιτική καταδικαστήκαμε γιατί μας κυνηγούσε τότε και η άρχουσα τάξη και οι γερμανοί και ο σταλινισμός. Τα περισσότερα θύματά μας προέρχονται από σταλινικούς.

Λοιπόν, ο τρίτος δρόμος προς τον σοσιαλισμό είναι απάτη. Δεν υπάρχει σοσιαλισμός με το κεφάλαιο επάνω. Σοσιαλισμός θα πει κοινωνικοποίηση των πάντων. Οι παραγωγοί εργάτες που θα βρίσκονται στη διαχείριση της παραγωγής, της οικονομίας και της κοινωνίας. Δεν θέλουμε μια κοινωνία που να είναι χωρισμένη σ’ αυτούς που ξέρουν και σ’ αυτούς που δεν ξέρουν. Και προπαντός θα δούμε ότι οι άνθρωποι έχουν τις ίδιες ανάγκες, κοινωνικές, πολιτικές, στομαχικές και δεν μπορούμε να διακρίνουμε τον κόσμο σε «πατώματα» και να ζητάμε μια κοινωνία με «πατώματα».

Εμείς θέλουμε μια αυτόνομη, αυτοδιευθυνόμενη και αυτοδιαχειριζόμενη κοινωνία. Αποκρούαμε το μοντέλο και του μπολσεβικισμού για το οποίο παλέψαμε τόσα χρόνια αλλά είδαμε δυστυχώς πως αυτό το μοντέλο χωρίζει τους ανθρώπους σε κάστες. Γιατί αυτοί που ξέρουν να «διευθύνουν», δημιουργούνε κι ένα στρώμα και λένε ότι εμείς είμαστε που ξέρουμε οι άλλοι πρέπει να εκτελούν. Αυτό το πράγμα εμείς πάμε να χτυπήσουμε. Αυτοί που θα διευθύνουν την παραγωγή, αυτοί θα διευθύνουν και την οικονομία και την κοινωνία. Αυτός είναι σοσιαλισμός. Και δεν είναι σοσιαλισμός ο ένας να τρώει με 15 μασέλες όπως ο Ανδρέας Παπανδρέου που σήμερα παίρνει 200-300 χιλιάδες κι άλλες τόσες η γυναίκα του και γω να είμαι συνταξιούχος και δεν μου δίνανε σύνταξη γιατί δεν είχα τα κανονικά μεροκάματα γιατί είμουνα εξορία επί Μεταξά επί 5 χρόνια. Και κατέληξα να πάθουν τα πόδια μου εκφυλιστική οστεοαθρίτιδα και μου έχουν δώσει μια σύνταξη 20.000 δραχμές. Ποια είναι η ισότητα και ποιος ο σοσιαλισμός σ’ όλες τις εκδηλώσεις;

Εμείς θέλουμε να καταργήσουμε τις κοινωνικές δομές ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ που χωρίζει τους ανθρώπους σ’ αυτούς που ξέρουν και σ» αυτούς που δεν ξέρουν, θέλουμε την αυτοδιαχείριση. Όλοι οι άνθρωποι είναι ικανοί να αυτοδιαχειριστούν. Δεν θέλουμε τσομπάνους, δεν είμαστε πρόβατα, δεν θέλουμε αρχηγούς, (χειρο-κροτήματα)...

Είναι τραγικό αυτό που συνέβη στη γενιά τη δικιά μας. Ίσως κανείς θα πει πως εγώ «ο τελευταίος των Μοϊκανών» γλύτωσα. Έχω ξεφύγει κι απ’ το σκοπευτήριο, μ’ αυτούς τους εργάτες που σκοτώθηκαν στο σκοπευτήριο είχα γνωριστεί και ήταν φίλοι μου οι περισσότεροι, και δεν ήταν όπως τους τιμούν εθνικιστές πατριώτες. Υπήρχαν 25 άνθρωποι εκεί μέσα τροτσκιστές, αρχειομαρξιστές που δεν ήταν πατριώτες, ήταν διεθνιστές. Λυπάμαι γιατί αυτοί που μιλάνε για Δημοκρατία και κόβονται για δημοκράτες, κάνουν τα πιο χειρότερα και ντρέπομαι να το πω απ’ αυτά που κάνει ο καπιταλισμός. Όπως σας είπα προηγουμένως ο καπιταλισμός έχει και μια ορισμένη πολιτική, άμα δεν την ταράξεις σε αφήνει σε μια άκρη. Σου λέει, όπως είπε σε μας ο διοικητής της Ασφάλειας, εμείς τα αρνιά δεν τα σφάξουμε, έχουμε ανάγκη από το κρέας, το μαλλί και το γάλα τους, αλλά αν ήσουνα σ’ αυτούς που σας είπα προηγουμένως που συλλάβανε, αν ήσουνα στη Ρωσία θα σε σφάζανε. Και πράγματι στη Ρωσία σφάζανε κάθε αντίπαλο του Στάλιν και ιδίως τους τροτσκιστές μέχρι το τρισέγγονο απ’ τις οικογένειες της γυναίκας του, αυτό είναι ένα στίγμα στο εργατικό κίνημα και δεν το λέμε από δεξιό μίσος εμείς, μισούμε την βρυκολακιασμένη δεξιά και μισούμε κάθε ολοκληρωτισμό και θέλουμε μια ελεύθερη Δημοκρατία, πραγματική, που οι εργαζόμενοι θα αυτοδιαχειρίζονται με άμεση δημοκρατία τα ζητήματά τους. Ευχαριστώ πολύ.

Με συγχωρείτε, δυο λόγια ήθελα να προσθέσω γιατί στην Κατοχή παιδιά, τέλος πάντων και μεις δεν είμασταν μούμιες, μπορούσαμε να σκοτώσουμε και μεις δυο, τρεις σταλινικούς που μας σκότωναν σαν πρόβατα, αλλά είχαμε και μεις τις αυταπάτες μας ότι η Ρωσία ήταν κράτος εργατικό, ότι θα διορθωθεί κάπως και ότι κάποια μέρα η παγκόσμια εργατική τάξη θα καταδικάσει τα εγκλήματα του Στάλιν που έγιναν τόσο στη Ρωσία όσο και σ’ όλο τον κόσμο. Κι έτσι δεν πειράξαμε ούτε έναν. Ας βρεθεί ένας να πει ένα όνομα. Εμείς έχουμε να παρουσιάσουμε, υπολογίζω γνωστούς και άγνωστους γύρω στις 2.000 ανθρώπους, απ’ τους οποίους οι περισσότεροι εκτελέστηκαν απ’ τους σταλινικούς, άλλοι απ’ τους γερμανούς κι άλλοι αυτοκτόνησαν.

Θέλω να σας συστήσω να διαβάσετε ένα βιβλίο το οποίο έχει τίτλο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΟΠΛΑ του Στίνα, το οποίο είναι ένα αξιόλογο ντοκουμέντο για τον ρόλο των σταλινικών στην Κατοχή. Οι σταλινικοί κυνηγούσαν όχι μόνο τους αρχειομαρξιστές και τροτσκιστές, αλλά και τους ίδιους τους σταλινικούς. Όποιος είχε διαφορές ή προηγούμενα με κάποιον άλλο ή διαφωνούσε με την γραμμή του κόμματος τον καθάριζαν (αναφέρει το βιβλίο ονόματα), θέλω έναν από σας που υπερασπίζεται τον σταλινισμό - αν υπάρχει στη συζήτηση - να μας πει ένα θύμα του αρχειομαρξισμού. Αντίθετα, εδώ έχουμε ονόματα, πράγματα, φωτογραφίες, και θα ’ρθει μια μέρα που θα φέρουμε περισσότερα στοιχεία στην επιφάνεια, όχι για τίποτα άλλο, αλλά για να απαλλαχθεί η εργατική τάξη από το μίασμα του ολοκληρωτισμού.

Όπως και ο Χίτλερ όταν ανέλαβε την εξουσία έσφαξε σαν γουρούνια την τάση του Ρεν που εμφανίστηκε μέσα στο ίδιο το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα, έτσι κι ο Στάλιν μελετούσε για ολόκληρα 24ωρα τις μεθόδους του Χίτλερ για να κ